Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
516874
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82864/100
Kadastrale aanduiding
Arnhem N 2189
Van Slichtenhorststraat 27 A, 6821 CJ te Arnhem

Omschrijving

Inleiding:

SCHOOLGEBOUW, School XVII (nu: Jan Ligthartschool), gebouwd in 1897 door J.W.C. Tellegen van de Dienst Gemeentewerken in een eclectische stijl die invloeden vertoont van neorenaissance- en chaletstijl. De school staat aan het begin van een lange reeks scholen van hoogwaardige architectonische kwaliteit, alle gebouwd door de Dienst Gemeentewerken van Arnhem.

In 1908 werd het gebouw, gelegen op de hoek van de Sloetstraat en de Van Slichtenhorststraat, aan de zijde van de van Slichtenhorststraat met een vleugel uitgebreid. In 1931 werd de school gesplitst in twee verschillende lagere scholen, een protestants christelijke op de begane grond (v.a. 1959 Oranjeschool geheten) en een openbare school op de eerste verdieping (v.a. 1961 Jan Ligthartschool geheten). De ingang van de benedenschool bevond zich aan de Sloetstraat en de ingang van de bovenschool lag aan de Van Slichtenhorststraat. Beide scholen hadden zes lokalen, alle gelegen aan de Sloetstraat en gesitueerd op het zuiden. De stafruimten en het trappenhuis liggen aan de westzijde, aan de Van Slichtenhorststraat. De scholen fuseerden in de jaren tachtig tot één openbare basisschool, de Jan Ligthartschool. Bij de renovatie/ verbouwing in 1989 werden de noordvleugel en de ingangspartij aan de Sloetstraat gedeeltelijk afgebroken. Hiervan bleef alleen een deel van de voorgevel staan. De zuid- en de westvleugel bleven staan en vormen nu samen een L-vormige plattegrond. Het interieur werd ingrijpend gewijzigd.

Aan de zijde van de Sloetstraat en de Van Slichtenhorststraat bevindt zich een beklinkerde strook, waarin t.b.v. jonge bomen en struiken enkele openingen zijn uitgespaard. De speelplaats bevindt zich achter de school en wordt aan de zijde van de Van Slichtenhorststraat afgesloten door een smeedijzeren hekwerk op een gemetseld muurtje en tussen gemetselde hekposten. School XVII, gebouwd kort na het bouwbegin van de particuliere uitbreiding Graaf Ottoplein in 1895, ligt op de grens tussen de wijk St. Marten, gebouwd vanaf 1880, en de wijk rond het Graaf Ottoplein. Het stratenplan van deze wijk met haar stervorm was in eerste aanleg door Tellegen ontworpen, maar kwam door de onwil van de bouwexploitant niet goed van de grond. Beide wijken zijn bebouwd met zgn. revolutiebouw.

Omschrijving:

Het SCHOOLGEBOUW heeft een L-vormig grondplan en bezit twee bouwlagen. Het hoofdvolume aan de Sloetstraat bezit een overstekend zadeldak met de nokrichting evenwijdig aan de straat en steekkappen boven de topgevels. Het voorschild en de steekkappen zijn gedekt met gesmoorde platte pannen (nieuw) en het achterschild met gesmoorde tuiles du Nord. Op de nokuiteinden van dak en steekkappen bevinden zich bewerkte pironnen met rijk geornamenteerde smeedijzeren bekroning. In het voorschild bevinden zich drie rijk bewerkte, witgeschilderde houten dakkapellen met verspringend, overstekend zadeldak voorzien van geprofileerde windveren, een schijnspant gevuld met ajourwerk en een piron. Binnen de gesneden kozijnen bevinden zich in de rechter en de linker dakkapel 4-ruits stolpramen, waarbij de bovenste ruitjes rondboogvormig zijn afgesloten. Het raam in de middelste dakkapel is vernieuwd. De zadeldakjes van de dakkapellen zijn bekleed met zink en de zijkanten met losanges. De iets lagere en iets teruggelegen uitbouw aan de Van Slichtenhorststraat bezit een flauw hellend lessenaarsdak.

Het schoolgebouw is opgetrokken in roodbruine baksteen gemetseld in kruisverband op een vooruitspringende, met een geprofileerde hardstenen lijst bedekte plint. De gevels worden horizontaal geleed door zandstenen waterlijsten onder de vensters van de eerste en de tweede bouwlaag en zandstenen speklagen. De bogen en de boogtrommels boven de vensters zijn uitgevoerd in rode baksteen.

De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL is achttien vensters breed en bezit twee risalieten, die ieder drie vensters breed zijn (vier t/m zes en dertien t/m vijftien) en worden afgesloten door een topgevel. Alle vensters zijn voorzien van hardstenen onderdorpels, 15-ruits schuiframen en bewerkte houten lambrekijns. De vensters in de risalieten worden in beide bouwlagen rondboogvormig afgesloten. De rondbogen zijn voorzien van zandstenen boog- en sluitstenen. De vensters in de teruggelegen delen zijn op de begane grond korfboogvormig en op de eerste verdieping segmentboogvormig afgesloten. De bogen bezitten zandstenen sluitstenen. De boogtrommels van alle vensters zijn voorzien van metselmozaïek.

De teruggelegen delen worden afgesloten door een bakstenen architraaflijst en een fries van metselmozaïek. Hiertegen bevinden zich bewerkte korbelen die de geprofileerde, gekorniste kroonlijst met bakgoot dragen. De kroonlijst gaat ter plekke van de topgevels over in geprofileerde windveren, waarbinnen een halfrond schijnspant op bewerkte korbelen is geplaatst. De schijnspanten zijn gevuld met rijk ajourwerk. In de topgevels bevinden zich twee zandstenen platen met opschrift links: "SCHOOL XVII" en rechts: "ANNO 1897".

Tegen de rechter zijgevel bevindt zich teruggelegen t.o.v. de voorgevel een restant van de gevel van de voormalige ingangspartij. Dit gedeelte is voorzien van een plint met hardstenen afdeklijst, zandstenen speklagen, een hoge segmentboogvormig afgesloten opening met dubbel smeedijzeren draaihek en een vermoedelijk later aangebracht rechthoekig venster.

De RECHTER ZIJGEVEL is blind op één klein rechthoekig venster na. Dit bevindt zich in het grijs gepleisterde geveldeel dat aansloot op het afgebroken gedeelte. De rechter zijgevel wordt afgesloten door een schijnspant dat op dezelfde wijze is uitgevoerd als dat van de risalieten aan de voorzijde.

De LINKER ZIJGEVEL van het hoofdvolume bezit uiterst links zowel op de begane grond als op de eerste verdieping een venster met hardstenen onderdorpel, 15-ruits schuifraam en lambrekijn. Het venster is op de begane grond rondboogvormig en op de verdieping segmentboogvormig afgesloten. De bogen bezitten zandstenen sluitstenen en op de begane grond ook boogstenen. De boogtrommels zijn voorzien van metselmozaïek. De linker zijgevel wordt afgesloten door geprofileerde windveren en heeft, getuige sporen op het muurwerk van de topgevel, een zelfde soort schijnspant bezeten als dat van de risalieten aan de voorzijde.

Het iets teruggelegen bouwvolume aan de Van Slichtenhorststraat is opgetrokken in roodbruine baksteen, gemetseld in kruisverband en horizontaal geleed door een vooruitspringende plint met hardstenen afdeklijst, zandstenen waterlijsten en speklagen, die maar ten dele aansluiten bij de lijsten en lagen van het hoofdvolume. De symmetrisch ingedeelde VOORGEVEL is drie traveeën breed. Op de begane grond bevindt zich in het midden een niet oorspronkelijke deur met 5-ruits bovenlicht, afgesloten door een segmentboog met zandstenen sluitsteen en een boogtrommel met metselmozaïek. Aan weerszijden bevinden zich twee vensters met hardstenen onderdorpels, kozijnen met geknipte loodslabben en 9-ruits schuiframen, afgesloten door korfbogen met zandstenen sluitstenen en boogtrommels met metselmozaïek. Op de eerste verdieping bevinden zich drie vensters met 12-ruits schuiframen, afgesloten door een segmentboog met zandstenen sluitsteen en boogtrommels met metselmozaïek. De gevel wordt afgesloten door een bakstenen architraaflijst, een fries met metselmozaïek en gemetselde consoles onder een geprofileerde houten gootlijst.

De LINKER ZIJGEVEL is deels voorzien van een waterlijst en speklagen en deels gepleisterd ter plekke van de aansluiting met de voormalige noordvleugel.

De onregelmatig ingedeelde ACHTERGEVEL is gepleisterd ter plekke van bij de renovatie verwijderde bouwdelen en voorzien van nieuwe aanbouwen. Er bevinden zich nog enkele oorspronkelijke, licht getoogde vensters met 15-ruits schuiframen. De achtergevel wordt afgesloten door een muizetandlijst en een geprofileerde kroonlijst op klossen.

Het INTERIEUR is gewijzigd. Er zijn nog enkele oorspronkelijke elementen bewaard gebleven zoals een bordestrap met een leuning bestaande uit geornamenteerde eikehouten trappalen en handlijsten en gietijzeren spijlen. Verder is er nog een oorspronkelijke paneeldeur in geprofileerde omlijsting.

Waardering:

SCHOOLGEBOUW uit 1897 van J.W.C. Tellegen.

- Van architectuurhistorisch belang als een goed en in het exterieur vrij gaaf voorbeeld van een schoolgebouw in de stijl van het eclecticisme met invloeden van neorenaissance en chaletstijl. De school is van architectuurhistorisch belang vanwege de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp zoals goede verhoudingen, bijzonder materiaalgebruik en een rijke ornamentiek.

- Van stedebouwkundige belang vanwege de markante ligging op de hoek van de Sloetstraat en de Van Slichtenhorststraat op de grens van twee laat 19de-eeuwse wijken Graaf Ottoplein e.o. en St. Marten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Nee Cultuur, gezondheid en wetenschap Onderwijs en wetenschap Schoolgebouw Christelijke school
Ja Cultuur, gezondheid en wetenschap Onderwijs en wetenschap Schoolgebouw Openbare school

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1897
1897
exact
verbouwing
1908
1908
exact
verbouwing
1989
1989
exact

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Cultuur, gezondheid en wetenschap Onderwijs en wetenschap Lagere school

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Chalet-stijl
invloeden
Eclecticisme
invloeden
Neo-Renaissance
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Tellegen, J.W.C. ; Gelderland
ingenieur
Directeur Dienst Gemeentewerken Arnhem 1890-1901
Arnhem gemeente ; Gelderland
opdrachtgever
Dienst Gemeentewerken Arnhem ; Gelderland
architect / bouwkundige / constructeur