Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
516970
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82826/113
Internationaal kenteken
Nee
Kadastrale aanduiding
Gilze en Rijen L 4196
Nieuwstraat 20, 5126 CE te Gilze

Omschrijving

Inleiding.

In 1909 werd begonnen met de bouw van de PRAKTIJKWONING voor de arts/apotheek J. Blom. Het ontwerp was van de Amsterdamse architect Lippits die aan de Overgangsarchitectuur verwante vormen gebruikte. Ook tegenwoordig is het pand nog als apothekerswoning in gebruik. De zich aan de achterzijde bevindende éénlaags aanbouw onder een plat dak valt buiten de van rijkswege geldende bescherming.

Omschrijving.

Het geheel vrijstaande pand bevindt zich duidelijk terugliggend ten opzichte van de weg en wordt zowel aan de voor- als aan de achterzijde omgeven door een ruime tuin. De plattegrond is ruwweg rechthoekig, hoewel er twee segmentboogvormige erkers aan de voorzijde en aanbouwen aan de linker zijkant en aan de achterzijde zijn. De lengte-as van het gebouw loopt parallel met de weg. De hoofdmassa van het pand bestaat uit twee bouwlagen; de muren zijn opgetrokken in schoon metselwerk van machinale baksteen in staand verband, het schilddak is gedekt met rode verglaasde tuile-du-Nord pannen. In de dakschilden aan de zijkanten bevinden zich twee hoge gemetselde schoorstenen. De voorgevel is symmetrisch opgebouwd en heeft een centraal gelegen ingangstravee die de gootlijst op alternerende klosjes doorbreekt en bekroond wordt met een segmentboogfronton met daarin een polychroom tegeltableau met esculaap. De ingang is rijk geornamenteerd. De paneeldeur is bereikbaar via een hardstenen trapje. De deur is als het ware omlijst door een licht getoogd venster met roedenverdeling en met geometrische patronen geornamenteerd glas-in-lood. Opvallend is de ijzeren trekbel. De beide traveeën naast de ingang hebben een elk een segmentboogvormige erker met: een grote, recht gesloten, vensterpartij, een gootlijst op klosjes, een balkon met stenen penanten met hardstenen afdekplaten en een houten hekwerk daartussen en openslaande balkondeuren. Aan de linker zijkant bevindt zich nog de oorspronkelijke praktijkingang onder een lessenaarsdak. Haaks op de hoofdmassa bevindt zich een iets lager rechthoekig gedeelte onder een met pannen gedekt zadeldak en met een goot op houten klosjes. De achterzijde van dit gedeelte bezit weer een met glas omlijste deur die verder wordt geflankeerd door twee hoge gemetselde schoorstenen. Aan de achterzijde hiervan bevindt zich een éénlaags aanbouw onder een plat dak. Deze aanbouw dateert waarschijnlijk uit de zeventiger jaren. Intern bevat het pand, met name in het voorste gedeelte, nog elementen van de oorspronkelijke ornamentiek, onder andere glas-in-lood ramen met heelkundige voorstellingen in de haldeur en een houten lambrisering en trap. Het pand is omgeven door zowel een grote voor- als achtertuin. De voortuin wordt begrensd door een smeedijzeren sierhekwerk uit de bouwtijd.

Waardering.

Het pand is van algemeen belang.

Het pand heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische en een typologische ontwikkeling van de artsen- apothekerswoning. Het pand heeft architectuurhistorisch belang vanwege de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur en vanwege de toegpaste ornamentiek en stijlelementen. Het pand is van belang vanwege de hoogwaardige kwaliteit van de samenstellende onderdelen.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Werk-woonhuis Praktijkwoning

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1909
1909
globaal

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Overgangsarchitectuur
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Lippits ; Noord-Brabant
architect / bouwkundige / constructeur