Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
516986
Complexnummer
516985 - H.Maria Boodschap
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82828/3
Kadastrale aanduiding
Goirle E 5709
Van Malsenstraat 1, 5051 CA te Goirle

Omschrijving

Inleiding.

De KERK "H. Maria Boodschap" uit 1940, in de stijl van de Delftse School, is een ontwerp van architect C.H. de Bever (Eindhoven) dat in nauwe samenwerking met A.J. Kropholler (Wassenaar) tot stand is gekomen. Aannemer A. Naber (Tilburg) bouwt de kerk voor f.103.000,--. De kerk kon gebouwd worden door een gift van f.50.000,-- van de wollendekenfabrikant Pessers (Tilburg). De eerste steen is gelegd op 15 augustus 1939 door bouwpastoor Pessers, zoon van genoemde fabrikant. De inzegening vindt plaats op 15 augustus 1940. De kerk wordt bij het 25-jarig bestaan geconsacreerd door mgr. Bekkers ('s-Hertogenbosch). De kerk is georiënteerd. Ze ligt op de hoek van de Tilburgseweg en de van Malsenstraat. De pastorie ligt aan de noordoostkant verbonden door de sacristie met de kerk. Het ontwerp van de kerk is niet geheel uitgevoerd. Aan de westkant ontbreken namelijk twee traveeën: de vijfde travee van het schip en de torentravee. Aan het kerkplein waren verder nog in het ontwerp een parochiehuis en kleuterschool gesitueerd, deze zijn eveneens niet uitgevoerd.

Omschrijving.

De kerk heeft een T-vormig kruis als plattegrond en een basilicaal schip van vier raamtraveeën voorzien van zware steunberen. Het driebeukige schip bevat twee reeksen pijlers, evenwijdig aan de lengteas. Het middenschip is breder dan de zijbeuken en hoger opgetrokken, waardoor het van boven licht kan ontvangen door vensters in de zijwanden. Een leien zadeldak dekt het middenschip, lessenaarsdaken de zijbeuken. Tegen het schip een transept met hoogopgaande vieringtoren, beide door zadeldaken gedekt. De oostkant van het transept wordt gesloten door drie absiden, aan de buitenkant op een plattegrond van een halve veelhoek en aan de binnenkant met een halve cirkel. Tentdaken dekken de absiden, die door pironnen zijn bekroond. De westkant door een uitgebouwd ingangsportaal onder lessenaarsdak. Op de vieringtoren een zeshoekige angelustoren bekroond door een opengewerkte ui met een vergulde haan. In het torentje een angelusklok. De vieringtoren bevat verder een uurwerk met in beide topgevels vergulde wijzerplaten. In de zuidwestelijke oksel van transept en schip bevindt zich de doopkapel. Een ongelijkzijdig achthoekig tentdak, door een piron bekroond, dekt de kapel. Een rechthoekige eenlaagse, door een zadeldak gedekte sacristie, verbindt het noordtransept van de kerk met de pastorie. De vensters in de kerk hebben alle een spitsboog met één of meerdere montants van geprofileerde baksteen met traceringen in de spitsboog. In het zuidtransept een klein uitgebouwd ingangsportaal met een nis boven de deur. De blank gelakte eiken deuren hebben gesmeed zwaar hang- en sluitwerk. Het opgaande werk van het ex- en interieur van de kerk bestaat uit miskleurige rode handgevormde baksteen, gemetseld in wild verband met een boogfries onder de dakranden van vieringtoren en absiden. De baksteen, met een formaat van 5,3x 9,7x 23,5 cm, komt van de steenfabriek Udenhout. De hoogopgaande kopgevels aan de buitenkant van het schip, transept, vieringtoren en absiden zijn voorzien van zware steunberen. Op de hoeken zijn ze al of niet overdwars geplaatst. De aanzetstukken en afdekkingen zijn van tufsteen.

Het interieur van de kerk heeft gemetselde kettingbooggewelven. De doopkapel een koepelgewelf, dat aan de kant van het transept gedragen wordt door een natuurstenen dubbelzuil met basement en teerlingkapiteel. De vieringtoren heeft een vlakke houten zoldering gedragen door twee moer-en kinderbalken.

De vloer van de kerk bestaat uit hardstenen platen van 50 x 50 cm. De kerk bevat gebrandschilderde glas-in-lood vensters van de glazenier/beeldhouwer Lucas van Hoek (Tilburg/Goirle). Het hoofdaltaar is van gepolijste grijze arduinsteen. Kandelaars en tabernakelbekleding zijn gedreven in tombak door J. Kriege. Het altaarkruis en het kruis buiten tegen de absis hebben beide een bronzen corpus van de beeldhouwer Cephas Stauthamer (Amsterdam). In de kleine absiden een H. Maria- en St. Josephbeeld van Johan Uiterwaal. Achter in de kerk terra-cottabeelden van de Goede Herder, door August Thomassen en van de H. Anna met H. Maria van Lucas van Hoek. De doopvont is van gestokt hardsteen; het deksel van tombak eveneens van J. Kriege.

Waardering.

Het complex is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van de esthetische en liturgische ontwikkeling van het katholicisme in het Interbellum. De kerk is van belang vanwege de typologische ontwikkeling van de volkskerk. Het geheel heeft architectuurhistorisch belang binnen de ontwikkeling van de architectuuropvattingen van de Delftse School. Het complex neemt een vooraanstaande plaats in het oeuvre van de architect C.H. de Bever in. Daarenboven is de kerk van belang als toonbeeld van kerkelijke beeldhouw- en glasschilderkunst. Het is van belang wegens de typologische zeldzaamheid en is gaaf bewaard gebleven.

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 516985. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Religieuze gebouwen Kerk en kerkonderdeel Kerk Rooms-katholieke kerk

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1940
1940
exact

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Traditionalisme
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Bever, C.H. de ; Noord-Brabant
architect / bouwkundige / constructeur
Kriege, J. ; Noord-Brabant
overig ambachtsoort
Kandelaars/tabernakelbekleding/deksel doopvont
Uiterwaal, J. ; Noord-Brabant
beeldhouwer / steenhouwer / schrijnwerker
Div. beelden
van Hoek, L. ; Noord-Brabant
schilder / tekenaar / graveur
Glas-in-loodramen
van Hoek, L. ; Noord-Brabant
schilder / tekenaar / graveur
Terra-cotta beelden
Kropholler, A.J. ; Noord-Brabant
architect / bouwkundige / constructeur
Naber, A. ; Noord-Brabant
aannemer / uitvoerder
Stauthamer, C. ; Noord-Brabant
beeldhouwer / steenhouwer / schrijnwerker
Kruisbeeld