Inleiding

PASTORIE met aangebouwde SCHUUR behorend bij de Nederlands hervormde kerk die reeds rijksmonument is (monumentnummer 29894). Volgens de gevelsteen is het in Ambachtelijk traditionele trant met eclectische elementen opgetrokken pand in 1876 gebouwd. Aannemers bij de bouw waren A. Bennema en G. Timmer uit Bedum. In 1949 werd de schuur verbouwd tot verenigingslokaal en uitgebreid met een aankapping voor garderobe en toiletten. In 1965 werd aan de achterzijde een vrijstaande garage gebouwd, die buiten de bescherming valt.

Een HEK met één beweegbaar gedeelte, bestaande uit ijzeren regels en spijlen met gietijzeren punten, scheidt de voortuin van de pastorie van het aangrenzende terrein. De op de wierde van Middelstum gelegen pastorie is bereikbaar via een smal pad met aan één zijde leilinden, dat langs de oostzijde van de Nederlands hervormde kerk loopt.

Omschrijving

PASTORIE opgetrokken in een roodbruine baksteen op een gepleisterd trasraam met gepleisterde "panelen", afgezet met een geprofileerde band. Het schilddak dat gedekt is met een zwart geglazuurde Friese golfpan, heeft twee gemetselde schoorstenen met kap op de nok en wordt omsloten door een kroonlijst met uitgespaarde panelen. De gevels worden geleed door getoogde T-vensters met gepleisterde omlijsting met kuif en houten onderdorpels die overgaan in een gepleisterde cordonlijst; de voorgevel heeft vier vensters, de westgevel twee en de oostgevel drie met één keldervenster. De hoofdentree bevindt zich in de zuidgevel in het doorgetrokken middenrisaliet onder een steekkap met decoratieve houten gootlijst. De entree bestaat uit een dubbele paneeldeur met deurlichten met gietijzeren deurpanelen onder een getoogd bovenlicht, in een omlijste portiek met fantasiekapitelen en kuif; plafond en portiekwanden zijn gepleisterd en hebben uitgespaarde vlakken; een hardstenen stoep (vier treden) verleent de toegang. Boven de entreepartij bevinden zich een gevelsteen met de volgende tekst: "gebouwd 1876, C.J. Duursema, L.J. v. Bergen, H.J. Moorlag, kerkv. & tijdens ds. J.S. Nieweg", en een omlijst openslaand venster. Aan de westgevel een deels houten, deels gemetselde serre met lessenaarsdak op een gepleisterd trasraam; de vensters hebben gekleurd glas en decoratieve roedenverdeling; aan de zuidzijde een schuifdeur met zijlichten. De achtergevel heeft een smal omlijst venster met eronder een keldervenster en een gemetselde aankapping met paneeldeur (niet origineel) met bovenlicht en een w.c.venster, beide met rollaag.

De aan de achtergevel gebouwde SCHUUR met aankapping is opgetrokken in roodbruine baksteen onder een wolfdak, gedekt met een rode Hollandse pan, met een goot op klossen. De gevels zijn in 1949 opnieuw ingedeeld.

In het INTERIEUR zijn onder meer van belang: in de beide voorkamers de houten vensterbanken met blinden en de zwart marmeren schouwen; in de gang de houten paneeldeuren, het gepleisterde plafond met rozet en de rondboog met gepleisterd ornament; in de dienstgang de decoratieve cementtegels.

Waardering

PASTORIE met aangebouwde schuur en HEK van algemeen belang

- als voorbeeld van een pastorie met hek uit 1876

- vanwege de sobere, doch verzorgde vormgeving met eclectische elementen

- vanwege de opvallende serre met gekleurd glas

- vanwege de ruimtelijk-visuele en functionele relatie met de Nederlands hervormde kerk

- de beeldbepalende ligging op de wierde achter de kerk