Inleiding

FRATERHUIS "Aloysius" met PATRONAAT gebouwd in Neo-Renaissancestijl in de jaren 1887 en 1900, door architect W. van Aalst (Tilburg), voor de congregatie van de fraters van O.L.Vr. Moeder van Barmhartigheid te Tilburg. Thans is het gebouw een onderdeel van het voorgebouw van de schouwburg. De schouwburg zelf behoort niet tot de bescherming.

Omschrijving

Tweelaags bakstenen bouwwerk op L-vormige plattegrond onder schilddak. Het bevat een tien-traveeën brede symmetrische voorgevel met middenrisaliet bekroond door een trapgevel met smeedijzeren windwijzer. In het muurwerk een driepasmotief waaronder een Aloysiusbeeld in nis. De monumentale voordeur heeft neogotische detaillering in lijsten, raamprofielen en dakkapellen, Daarnaast heeft het een rijke toepassing van hardsteen, onder andere bij aanzet- en sluitstenen, horizontale banden en plint. De voorgevel bevat kruisvensters onder segment-, ellips- en of rondbogen. De boogvullingen en de fries zijn voorzien van siermetselwerk. In de Fraterstraat is het gebouw drie traveeën breed en voorzien van hoekpilasters en een blindvenster. In de achtergevel bevindt zich achter de middenrisaliet van de voorgevel een tweelaags uitbouw onder zadeldak. Deze is voorzien van blokpleisterwerk. Aan twee zijden is het fratershuis ingesloten door de schouwburg, die na 1957 in verschillende fasen tot stand is gekomen. De indeling van het gesticht is nauwelijks gewijzigd. Wel is het aangepast voor een meervoudig gebruik. Het linker gedeelte bevat nog de oude trapopgang met open bordes tussen de verdiepingen in de gang.

Waardering

Het Aloysiusgesticht is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van een geestelijke ontwikkeling, namelijk de bloei van congregaties in de negentiende eeuw en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het congregatieklooster. Het is architectuurhistorisch van belang vanwege de stijl en de ornamentiek en is tevens van belang als voorbeeld van het werk van de architect Van Aalst. Het is gaaf bewaard gebleven.