Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
517660
Complexnummer
517657 - Frisia-complex
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82791/200
Kadastrale aanduiding
Amersfoort C 4736
Amersfoort C 2892
Amersfoort C 4735
Amersfoort C 4742
Amersfoort C 4737
Amersfoort C 4734
Amersfoort C 4733
Amersfoort C 4741
Amersfoort C 4738
Amersfoort C 4740
Amersfoort C 4739
Schaepmanlaan 1, 3818 JZ te Amersfoort
Schaepmanlaan 3, 3818 JZ te Amersfoort
Schaepmanlaan 5, 3818 JZ te Amersfoort
Schaepmanlaan 7, 3818 JZ te Amersfoort
Schaepmanlaan 9, 3818 JZ te Amersfoort
Schaepmanlaan 11, 3818 JZ te Amersfoort
Schaepmanlaan 13, 3818 JZ te Amersfoort
Schaepmanlaan 15, 3818 JZ te Amersfoort
Schaepmanlaan 17, 3818 JZ te Amersfoort
Schaepmanlaan 19, 3818 JZ te Amersfoort
Borgesiuslaan 36, 3818 JW te Amersfoort

Omschrijving

Omschrijving

Het langgerekte woonblok C, behorende tot het complex MIDDENSTANDSWONINGEN van architect A.H. van Wamelen, is aan de westzijde van de Schaepmanlaan gelegen en is met de voorgevel op het oosten georiënteerd. Ondiepe tuinen scheiden het van de openbare weg. Een overwelfde gang scheidt zeven noordelijke woningen van vier zuidelijke woningen. Deze vier woningen zijn evenals de noordelijke hoekwoning iets oostelijker gelegen.

De plattegrond is overwegend rechthoekig, met uitzondering van enkele verspringingen, de ronde uitstulpingen op de hoek van de noordelijke eindwoningen en de aan de achterzijde geplaatste, rechthoekige keukenuitbouwen. Bij het woningblok behoren vrijstaande schuren van hout met een rieten dak. Het woningblok volgt het hellende terrein: elke woning verspringt ten opzichte van de woningen links en rechts licht in hoogte. Dit is het best waarneembaar aan de dakrand, die telkens een knik maakt. De toegangen van de woningen met rietendak worden door een smalle goot vrijgehouden van regenwater.

De woningen hebben in hoofdzaak twee bouwlagen. De tussenwoningen zijn daarbij overkapt met een pannen zadeldak dat evenwijdig loopt aan de weg. Op de woningen aan de uiteinden gaat het pannen dak over in een rieten dak, dat een expressieve, hoogopgaande vorm heeft en deels doorloopt tot op de eerste bouwlaag. Bakstenen schoorstenen en gebogen dakkapellen doorbreken de daken.

Niet alleen in de expressieve vormen van de dakpartij maar ook in het speelse en fantasierijke metselwerk, de verfijnde roedenverdelingen in de vensters, die voorzien zijn van luiken, en de horizontale en verticale beschotting van de gevels komen de invloeden van de Amsterdamse School, de uit Engeland afkomstige Cottage-stijl en de Gooise landhuisstijl naar voren.

De voorgevel (oostzijde) bestaat van links naar rechts uit een hoekwoning met teruggelegen een keukenuitbouw (type AI), drie woningen (type B en BI), door een gang gescheiden van een teruggelegen blok van zeven woningen (type B en BI), met aan het rechteruiteinde de vooruitspringende hoekwoning (type A) met uitstulpende, ronde hoekoplossing. Boven deze ronde erker met strokenvenster loopt de kap door tot op de eerste bouwlaag. Verder telt de gevel overal twee bouwlagen. De gevel wordt verder onderverdeeld door de horizontale beschotting van de middenwoningen in het teruggelegen stuk. Hierdoor ontstaat een zeer gevarieerd beeld: er zijn woningen met bakstenen gevels en rieten kappen, woningen met bakstenen gevels en pannendak en wonningen met beschotte gevels en pannendak. Alle B-type woningen hebben een voordeur (twee aan twee geplaatst, met een halfronde luifel) en twee vensters met luiken op de begane grond. In de tweede bouwlaag bevindt zich bij iedere woning een strokenvenster.

De achtergevel (westzijde) bestaat in hoofdzaak uit twee bouwlagen, die evenals aan de voorzijde per woning iets ten opzichte van elkaar in hoogte verspringen. Tevens volgt de achtergevel de schakeringen van de blokken: de hoekwoning links, overigens als enige woning voorzien van één bouwlaag en een hoogopgaand dak, is teruggelegen ten opzichte van de zes middenwoningen. De vier woningen ten zuiden van de overwelfde gang zijn eveneens teruggelegen. Een keukenuitbouw, die niet geheel haaks staat op de hoofdmassa vormt de beëindiging van de gevel. Op meerdere plaatsen doorbreken schoorstenen de dakgoot. Ritme in de gevel wordt verder bereikt door de herhaling van vensterpatronen. Lage muren verbinden kleine schuren, met pannen- of rieten dak met de hoofdmassa.

De hoofdmassa van de linkerzijgevel (zuidzijde) bestaat uit twee bouwlagen met rieten schilddak. Op de nok bevindt zich een schoorsteen. Een keukenuitbouw, voorzien van halfronde deur, kruisvenster en rieten schilddak, risaleert middels een flauwe hoek ten opzichte van deze hoofdmassa. Links risaleert een laag muurtje, daarmee de ingangspartij markerend. Een brede luifel geeft beschutting. Rechts naast de geprofileerde entree bevindt zich een venster met luik. Geheel links is een afgeschuinde hoekoplossing ontworpen. In de tweede bouwlaag is in het midden een vierdelig strokenvenster geplaatst.

De rechterzijgevel (noordzijde) bestaat uit één bouwlaag met een ver overstekende hoogopgaande rieten dakpartij, met een schoorsteen in de top. Ter hoogte van de tweede bouwlaag bevindt zich een brede dakkapel. De dakpartij gaat ter rechterzijde over in de lage kap over de keukenuitbouw, die doorbroken wordt door een opgemetselde schoorsteen. Onder de overstek bevindt zich de entree, met halfronde geprofileerde deur. De overstek wordt mede gedragen door een asymmetrische bakstenen kolom, die haaks geplaatst is ten opzichte van een bakstenen muur. Deze lage muur eindigt met een lichte boog op de risalerende uitbouw van de erker, geheel links. Andere vensters bevinden zich links naast de entree, vlak naast de entree ter rechterzijde en rechts naast de toegang tot de keuken.

In het interieur van de woningen is met name de verdeling van de ruimten opmerkelijk: de gang is zowel in beide bouwlagen diagonaal op de verschillende ruimten geplaatst.

Waardering

Het woonblok C Dr Schaepmanlaan 1-19; Borgesiuslaan 36, is van algemeen belang vanwege zijn grote architectuurhistorische waarde als gaaf voorbeeld van een complex middenstandswoningen, uitgevoerd in de stijl van de Amsterdamse School. Het complex heeft een stedenbouwkundige betekenis en ensemblewaarde als onderdeel van het Frisia-complex.

Dit monument maakt onderdeel uit van complexnummer 517657. Hier vindt u meer informatie over het complex en de bijbehorende monumenten.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1920
1920
exact

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Middenstandswoning reeks van woningen

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Heroriëntatie op tradit. bouwwijzen
invloeden
Expressionisme
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Middenstands-woningbouwver Frisia ; Stad Amersfoort
opdrachtgever
Wamelen, A.H. van ; Stad Amersfoort
architect / bouwkundige / constructeur