Inleiding

Het direct aan de Langestraat gelegen WINKELPAND werd in 1899 in opdracht van J. Jehaes door de Amersfoortse architect H. Kroes ontworpen.

De bouwstijl is eclectisch, waarbij neorenaissance gecombineerd is met invloeden uit het neoromaans. Met name de opbouw van de bakstenen gevel is geïnspireerd op de neorenaissance, terwijl de rondboogfriezen op het neoromaans zijn geïnspireerd.

Opmerkelijk is de constructie van de voorgevel. Boven de winkelpui ontwierp Kroes over de gehele breedte van de gevel een stalen balk, met daaronder een niet dragende grotendeels glazen winkelpui. De onderpui is echter gewijzigd en wordt van ondergeschikt belang geacht. Het winkelpand maakt deel uit van een ensemble, bestaande uit laat negentiende-eeuwse winkelpanden.

Omschrijving

Het op een rechthoekige plattegrond gesitueerde diepe winkelpand is onderkelderd en heeft twee bouwlagen met een afgeplat zadeldak, bedekt met grijze kruispannen. De voorgevel is hoger dan de dakpartij en heeft drie bouwlagen. Op de eerste bouwlaag bevindt zich een moderne winkelpui. De muren van de tweede en derde bouwlaag zijn opgetrokken uit rode en oranje machinale baksteen. Donkerrode bakstenen vormen gemetselde cordonlijsten, ter hoogte van de onderzijde van de vensters. De oranje baksteen is in de overwegend rode wand aangebracht in de vorm van drie steens hoge horizontale banden ter hoogte van de onder- en bovenzijde van de vensters, tevens op de tweede bouwlaag ter hoogte van het midden van de vensters. Tussen de banden bevinden zich blokken van oranje baksteen. Tevens is oranje baksteen in de bogen verwerkt.

De drie lagen tellende symmetrische voorgevel (zuidzijde) wordt in het midden van de gevellijst doorbroken door een borstwering met pinakels en is onderverdeeld in vier vensterassen, geplaatst tussen relatief bredere muurdammen aan de zijkanten. Op een ijzeren balk zijn houten consoles aangebracht, die de natuurstenen aanzetstenen van het rondboogfries ondersteunen. In de boogvelden zijn met bloemmotieven versierde tegels aangebracht. Dit fries scheidt de moderne onderpui van de nog oorspronkelijke tweede en derde verdieping. Hierboven bevinden zich in de tweede bouwlaag vier gelijkvormige schuifvensters met driedelig bovenlicht onder een segmentboog. Boven de penanten zijn ijzeren sierankers geplaatst. In de derde bouwlaag zijn in de eerste en vierde travee lage, dubbele draaivensters onder een segmentboog aangebracht. Vrijwel direct boven de segmentbogen is een rondboogfries met een uitkragende geprofileerde kroonlijst op klossen geplaatst. De vensters in de twee middelste traveeën zijn hoger en bestaan uit stolpramen met een driedelig rechthoekig bovenlicht, onder een gedrukte boog, waarvan het boogveld met tegels met bloemmotief is versierd. Op de tussenpenant is een sieranker aangebracht. De middenpartij wordt door een uitkragend fries met segmentboogjes overspannen. Daarbovenop is een rondboogfries geplaatst, bekroond door een natuurstenen lijst met drie pinakels.

Waardering

Het winkelpand is van algemeen belang vanwege zijn architectuurhistorische waarde als redelijk gaaf voorbeeld van een in eclectische bouwstijl ontworpen winkelpand, waarin neorenaissance, neoromaanse elementen zijn gecombineerd. Het pand is mede van ensemblewaarde als onderdeel van een laat negentiende-eeuwse gevelwand. Tevens is het pand van waarde binnen het oeuvre van de architect H. Kroes.