Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
518057
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82795/157
Kadastrale aanduiding
Koog aan de Zaan C 3442
Zuideinde 83, 1541 CB te Koog aan de Zaan

Omschrijving

Inleiding

Voormalig WEESHUIS (diaconiehuis) van de Nederlands Hervormde Gemeente met ERFSCHEIDING, gebouwd in 1860 in eclectische trant naar ontwerp van de Haagse architect Verschoor onder toezicht van L.J. Immink. Het pand staat teruggerooid aan de westzijde van het Zuideinde en wordt hiervan door middel van een ijzeren hekwerk gescheiden.

NB De uit 1969 daterende uitbreiding aan de achterzijde van het pand is voor de bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Voormalig weeshuis op rechthoekig grondplan, bestaande uit twee bouwlagen en mezzanino onder flauw hellend schilddak met zwarte Hollandse pan. Het muurwerk is opgetrokken in rode baksteen, gemetseld in kruisverband. Het metselwerk op de vier hoeken (hoeklisenen), van de twee lisenen in de voorgevel en rond de hoofdingang is gebosseerd. Het muurwerk heeft voorts gemetselde cordonlijsten. Plint, vensterdorpels en diverse andere detailleringen zijn uitgevoerd in hardsteen. Boven de mezzanino wordt het muurwerk door een houten kroonlijst afgesloten. De voorgevel (O) is symmetrisch en telt vijf vensterassen. De hoeklisenen en twee lisenen langs de middenas delen deze voorgevel in drie traveeën. De middelste travee telt één vensteras en bevat op de begane grond een risalerende en getoogde hoofdingang met dubbele deur en meerruits bovenlicht. De ontlastingsboog boven de hoofdingang heeft een sluitsteen met het jaartal 1860. Hierboven wordt het risalerende gedeelte afgesloten door een afgeplat frontonachtig element met in het tympaan de naam De Kogge. De middelste travee heeft op de verdieping een getoogd vijftienruits schuifvenster en daarboven - ter hoogte van de mezzanino - een klimmend boogfries onder driehoekige, frontonachtige, door makelaar bekroonde topgevel. De flankerende traveeën hebben elk twee vijftienruits schuifvensters, op de begane grond rechthoekig en op de verdieping getoogd. De flankerende traveeën hebben in de mezzanino elk twee liggende drieruits vensters. De linker zijgevel (Z) is symmetrisch en telt acht vensterassen, op de parterre met rechthoekige vijftienruits schuifvenster en op de verdieping met getoogde vijftienruits schuifvensters. De mezzanino heeft liggende drieruits vensters en boven de kroonlijst heeft het dakschild boven de middelste zes vensterassen een reeks van zes, in 1950 geplaatste, dakkapellen. De rechter zijgevel (O) is symmetrisch en wordt door twee lisenen in drie traveeën verdeeld: een centrale travee ter breedte van vijf vensterassen en een flankerende en blinde travee ter breedte van één vensteras. De centrale travee heeft op de begane grond vijf rechthoekige vijftienruits schuifvensters en op de verdieping vijf getoogde vijftienruits schuifvensters. De symmetrische witgepleisterde achtergevel (W) heeft dezelfde indeling en dezelfde toepassing van vensters als de voorgevel. De centrale travee heeft op de begane grond in plaats van een deur echter een rechthoekig vijftienruits schuifvenster en de zuidelijke travee gaat op de begane grond schuil achter de genoemde aanbouw uit 1969. De kap heeft Philibertspanten met aan de spanten houten haken waaraan drooglijnen op stokken ten behoeve van de was werden bevestigd.

De erfafscheiding is een gedecoreerd ijzeren spijlenhek op gemetselde voet.

Waardering

Het voormalige weeshuis in eclectische trant met bijbehorende erfscheiding is van algemeen belang wegens cultuur- en architectuurhistorische waarde als goed ontworpen en gaaf bewaard gebleven voorbeeld van voornamere midden 19de-eeuwse weeshuisarchitectuur.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Cultuur, gezondheid en wetenschap Sociale zorg, liefdadigheid Weeshuis

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1860
1860
exact
verbouwing
1950
1950
exact
dakkapellen
verbouwing
1969
1969
exact
aanbouw achterzijde

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Eclecticisme
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Verschoor ; Noord-Holland
architect / bouwkundige / constructeur