Registergegevens
Monumentgegevens
- Monumentnummer
- 518058
- Inschrijving register
- Kadaster deel/nr
- 82795/142
- Internationaal kenteken
- Nee
- Kadastrale aanduiding
-
Zaandam A 864
Omschrijving
Inleiding
WINDMOTOR "De Hercules", gebouwd in 1922 ten behoeve van de Kalverpolder en thans nog als zodanig in gebruik. De windmotor staat aan de oostelijke Ringdijk van de Kalverpolder.
Omschrijving
De windmotor bestaat uit een betonnen fundering met vijzelkom en vijzel, alsmede een stalen constructie die het motorlichaam en het windrad draagt. Het motorlichaam bestaat uit een windrad met 30 wieken, gedragen door tien armen die op de naaf van het rad gemonteerd zijn. Behalve een windrad bestaat het motorlichaam uit een betrekkelijk brede hoofdvaan, alsmede een zijvaan waarmee de stand van de molen door middel van spankettingen aan de windsnelheid wordt aangepast.
De toren die het motorlichaam draagt is geconstrueerd uit vier stalen stijlen met hoekprofiel, die in de top samenkomen. De toren is met horizontale en diagonale dwarsverbindingen gestijfd. Met name de bovenste helft van de constructie is van horizontale verbindingen voorzien.
Halverwege de toren is een platform dat via een ladder wordt bereikt en vanwaar een tweede ladder naar de top leidt.
Door het midden van de toren is de verticale motor-as gestoken, die met behulp van conische tandraderen de vijzel aandrijft. De tandraderen worden gesmeerd door oliedruppelaars.
De stalen vijzel rust in een vijzelkolom, die met een houten vlonder is afgedekt. De draaipunten van de vijzel en de overbrenging op de vijzel en de overbrenging op de vijzelas worden met oliedruppelaars gesmeerd. Het opgemalen water stort in de middenloop van de fundering, vanwaar het direct in de ringvaart vloeit.
Op de betonnen fundering staat rond de onderste delen van de constructie een kleine opbouw in rode baksteen
Waardering
De windmotor "De Hercules" is van algemeen belang wegens cultuurhistorische en civieltechnische waarde als gaaf bewaard gebleven en relatief zeldzaam geworden voorbeeld van een geïnnoveerde vorm van windbemaling, die na 1910 in Nederland werd geïntroduceerd en vrij algemeen werd toegepast. De windmotor heeft situationele waarde door de opvallende situering langs de ringvaart van de Wijdewormer.
Overige gegevens
Oorspronkelijke functies
Hoofdfunctie | Hoofdcategorie | Subcategorie | Functie | Verbijzondering | Toelichting |
---|---|---|---|---|---|
Ja | Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie- en poldermolen | Molen | Windmotor |
Bouwactiviteiten
Werkzaamheid | Van | Tot | Nauwkeurigheid | Toelichting |
---|---|---|---|---|
vervaardiging
|
1922
|
1922
|
exact
|
Bouwtypen
Hoofdcategorie | Subcategorie | Bouwtypen | Toelichting |
---|---|---|---|
Boerderijen, molens en bedrijven | Industrie- en poldermolen | Amerikaanse windmotor |
Bouwstijlen
Bouwstijl | Zuiverheid | Toelichting | Rijksmonumentnummer |
---|---|---|---|
n.v.t.
|
niet van toepassing
|