Inleiding

Aan de noordzijde van het Binnengasthuiscomplex in 1888-1890 tot stand gekomen KLINISCH ZIEKENHUIS, gebouwd volgens het paviljoensysteem, naar een ontwerp in sobere Neo-Hollandse Renaissance van H. Leguyt in opdracht van het Gasthuisbestuur. Het gebouw maakt deel uit van het complex Binnengasthuis.

N.B. De ziekenzalen waren gesitueerd in de twee vleugels. De westelijke vleugel fungeerde als mannenkliniek; de oostelijke als vrouwenkliniek. De algemene voorzieningen waren gesitueerd in het verbindingslid. De ronde uitbouw herbergde twee boven elkaar geplaatste amphitheatergewijs ingerichte collegezalen. In de jaren 1980 is de ruimte tussen de twee langgerekte paviljoens opgevuld met een prismatische transparante erker ten behoeve van een nieuwe mensa-bestemming. De aaneengeschakelde dakkapellen zijn eveneens recent.

Omschrijving

Voormalig Klinisch Ziekenhuis op een rechthoekig grondplan, bestaande uit een mannen- en een vrouwenpaviljoen met elkaar verbonden door een aan de zijde van de Oudemanhuispoort (N) gelegen verbindingslid of tussengebouw. Het ziekenhuis heeft een onderhuis, twee verdiepingen en een mezzanino onder een schilddak met pannen. De overkragende en geprofileerde gootlijst wordt gedragen door forse, voluutvormige consoles. De paviljoens zijn voorzien van een middengebouw waarin de trappenhuizen zijn gesitueerd. Deze middengebouwen risaleren aan beide zijden van de vleugels en zijn eveneens aan beide zijden van de vleugels voorzien van een ingezwenkte topgevel met balusters, obelisken en een ter weerszijden van de top geplaatste borstwering. De vleugels zijn aan de korte uiteinden ter hoogte van de tweede verdieping voorzien van een over de gehele breedte geplaatst hardstenen balkon met borstwering. Alle vensteropeningen voorzien van hardstenen onderdorpels en een omlijsting van roodkleurige geglazuurde steen.

Het onderhuis is voorzien van uitkragend bandwerk van gepleisterde steen. Rechthoekige vensteropeningen met verdiept geplaatste vensters. Aan de lange zijden wordt de overgang naar eerste verdieping gemarkeerd door een fries van tegelwerk; aan de korte zijden door een afwaterende cordonlijst. Vensters op de verdiepingen verdiept aangebracht, op de eerste verdieping voorzien van rondboogvormige nissen; op de tweede van segmentvormige nissen. Aan de binnenzijde van de vleugels zijn de boognissen van de eerste verdieping voorzien van een versieringsmotief. Eveneens aan de binnenzijde van de vleugels zijn de entrees voorzien van een aedicula waarin vermeld MANNENKLINIEK (westvleugel) en VROUWENKLINIEK (oostvleugel).

Waardering

Voormalige Klinisch Ziekenhuis van algemeen belang vanwege cultuurhistorisch en architectuurhistorisch waarde en als onderdeel van het Binnengasthuiscomplex.