Inleiding

HOTEL de Boomgaard, oorspronkelijk met stalhouderij en koetsierswoning, werd gebouwd in 1902 in opdracht van P.H. Esser.

Het ontwerp in neo-renaissance-stijl is waarschijnlijk van J.

Kayser. Het hoge en brede gebouw is gesitueerd aan de oude doorgaande hoofdstraat van Boxmeer en is aan twee zijden ingesloten door de lintbebouwing. Kort na 1945 is de stalhouderij gesloopt.

Omschrijving

Het gebouw heeft een rechthoekige plattegrond en bestaat uit een hoofdgebouw en een poortgebouw. Het hotel heeft een schilddak met muldenpannen, waarop een drietal dakkapellen met zinken pirons. De drielaags bakstenen voorgevel bestaat uit vier vensterassen en wordt geleed door hardstenen plint, dito dorpellijsten en gepleisterde banden.

Verticaal is de gevel geleed door met profielsteen omlijste segmentboognissen, waarin openslaande vensters met gedeelde bovenlichten zijn opgenomen. De terugliggende boogtrommels en de borstweringen zijn rijkelijk versierd met strengpersstenen mozaiëken en diamantkopjes.

Opvallend is dat het muurwerk boven de dorpellijst van de eerste verdieping over de gehele verdere hoogte terugspringt.

Dit is niet het geval bij de meest zuidelijke vensteras, waardoor hier een hoekrisaliet ontstaat, die, boven de derde etage, nog verder uitspringt. Deze risaliet heeft een topgevel met drie overhoeks geplaatste bolpinakels en een rondlicht. De gekoppelde openslaande en schuifvensters zijn in een rondboognis geplaatst, die de gehele breedte van de risaliet beslaat.

De voorgevel, die wordt afgesloten met een geprofileerde gootlijst op klossen, heeft een gave detaillering met onder meer een links naast de risaliet geplaatste vleugelpaneeldeur met in Art-Nouveau stijl uitgevoerde smeedijzeren deurroosters, vlaggemast, smeedijzeren sierankers en een zeven-delige zwarte glazen naamplaat met de geschilderde tekst: "HOTEL 'DE BOOMGAARD' PH. ESSER", blijkens een inscriptie door "Ant. N.

Bouvy Amsterdam Ft.". De bakstenen achtergevel is deels witgepleisterd. Tegen het gebouw staat een haakse eenlaags achterbouw, waarvan het met muldenpannen belegde zadeldak aan de zijde van de binnenplaats een fors overstek op korbelen heeft.

Het betreft de voormalige stalhouderij met dienstwoning. Tegen de blinde zuidgevel staat een tweelaags poortgebouw met een zadeldak met eindschild, belegd met Rijnlandse pannen. De voorgevel bestaat uit twee vensterassen. Voornaamste element in de gevel is de poort naar het bestrate achtererf. Deze doorgang wordt ontlast door een achter geprofileerd stucwerk schuilgaande balk, rustend op consoles. Het venster links van de poort, en de twee op de etage zijn alle voorzien van een openslaande vensters met gedeeld bovenlicht.

In het interieur zijn onder meer van belang de rijke stucplafonds met florale motieven en de houten tap met glazenkast en klok uit ca. 1930.

Waardering

Het hotel is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de sociaal-ecomomische ontwikkeling, namelijk de stichting van horecagelegenheden in de groeiende kern als gevolg van de aanleg van de spoorverbinding; het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het hotel. Het object is van architectuurhistorisch belang door de stijl en detaillering en als voorbeeld van het oeuvre van de architect Kayser. Het heeft ensemblewaarden als goed voorbeeld van een dorpshotel, dat door de schaal een belangrijke rol speelt in het straatbeeld.

Het is van belang vanwege de architectonische gaafheid van het ex- en interieur. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische, bouwtechnische en typologische zeldzaamheid.