Inleiding

Tweetal, op de westelijke oever van de Maas gesitueerde, RUINES van KAZEMATTEN van het type brug- of rivierkazemat, gebouwd in 1936, naar plannen uit 1935, ter voorbereiding op de afweer van een strategische inval uit het herbewapenende Duitsland. De kazematten zijn onderdeel van een serie van dergelijke kazematten langs de grote rivieren. In totaal zijn er om en nabij de veertig van dergelijke kazematten gebouwd, waarvan minder dan de helft resteert. In hun samenhang vormden deze kazematten, alle geplaatst ter beveiliging van bruggen en andere rivierovergangen, een doeltreffend stelsel van afweercentra ter voorkoming van gemakkelijke overschrijding van de grote rivieren. Het ontwerp van de kazematten komt van het Centraal Inundatie en Technisch Bureau. De typologie verschilt naar aanleiding van de terreingesteldheid en de specifieke taak van elke kazemat. Beide kazematten waren bewapend met een zware mitrailleur en een stuk pantserafweergeschut. Voorts is van belang dat de kazematten in samenwerking kruisvuur op de spoorbrug en de daarbij gestelde versperring tegen militaire voertuigen konden leveren. Een dergelijke opstelling met kruisvuur, waarbij elke kazemat op enige afstand ten noorden, danwel ten zuiden van de brug is gesitueerd, kwam eveneens voor in bijvoorbeeld Ravenstein. De situatie in Beugen is de enige die nog herkenbaar is. De beide kazematten hebben een zeer groot aandeel gehad in de gevechtshandelingen op de tiende mei 1940. Vanuit deze kazematten moest de spoorbrug over de Maas tegen een strategische overval bewaakt worden. Door onoplettendheid van de Nederlandse bewaking slaagde een Duitse pantsertrein er in ter plaatse de linie te doorbreken en zowel de Maaslinie, als de meer westelijk gelegen Peel-Raamstelling te doorkruisen. Gedurende de uren na de doorbraak is verwoede strijd geleverd om de plek, waarvan de kazematten nog getuigen.

Omschrijving

De Oeffeltse kazematten bevinden zich thans in ruïneuze staat. Enerzijds is dit veroorzaakt door mechanische schade ten gevolge van beschietingen, anderzijds ten gevolge van sloopactiviteiten. Oorspronkelijk telden beide versterkingen twee verdiepingen met een voorraad- en legeringsruimte onder het maaiveld en een twee gevechtsruimtes daarboven. De ingang bevindt zich aan de keelzijde, in de achterwand. In de gewapend betonnen voorwand, die een doorgaande beschieting met granaten kaliber 10,5 moest kunnen doorstaan, is de constructie bijzonder goed afleesbaar, met zware, door middel van spoorstaven verankerde schietgatpantsers. Door de schade zijn verschillende delen van dekking en wanden ontzet of zelfs losgeraakt en ingestort. Op de beide frontgevels sporen van inslagen van mitrailleurvuur en geschut.

Waardering

De ruïnes van de brug- of rivierkazematten zijn van algemeen belang. De objecten hebben cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een politieke en militaire ontwikkeling. Ze hebben architectuurhistorische belang als bijzondere uitdrukking van een bouwtechnische en typologische ontwikkeling binnen de versterkingskunst. Ze hebben ensemblewaarden wegens de onderlinge samenhang en de samenhang met het terrein en in het bijzonder de locatie van de brug over de Maas.