Inleiding

Het KOETSHUIS met WOONHUIS (koetsierswoning) en PAARDENSTAL uit 1878/1879 met stijlinvloeden van het classicisme, behoort tot de in de gemeenten Leusden en Woudenberg gelegen historische buitenplaats De Boom.

In 1993 vond in opdracht van de Stichting de Boom een restauratie onder leiding van architect J. de Jong plaats. Hierbij werd het koetshuis intern verbouwd tot kerkruimte met op de zolderverdieping een kantoorruimte en een ontmoetingsruimte. De stal en het woonhuis zijn intact gebleven.

Het hoofdgebouw van De Boom bevindt zich ten noorden van de Geerensteinselaan, het koetshuis en het jachthuis liggen ten zuiden van deze laan. Het met de nokrichting evenwijdig aan de laan gelegen koetshuis ligt ten zuidwesten van het hoofdgebouw en ten noordwesten van het jachthuis van De Boom.

N.B. De aanbouwen onder plat dak zijn voor de bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

Het koetshuis bestaat uit één bouwlaag en is vanuit een rechthoekige plattegrond opgetrokken. Het pand heeft een schilddak gedekt met gesmoorde kruispannen. Links bevindt zich de stal, in het midden het koetshuis en rechts bevindt zich de deels onderkelderde koetsierswoning van twee bouwlagen. Rondom de in schoonmetselwerk opgetrokken gevels is een gecementeerde en geschilderde plint aangebracht. De gevels bevatten segmentboogvormige vensters onder strek met houten persiennes en rechtgesloten vensters onder een rollaag. De vensters bevatten houten kozijnen en schuif-, draai- of stolpramen. De gevels worden afgesloten met een kroonlijst. De asymmetrisch ingedeelde voorgevel aan de Geerensteinselaan (noordoostgevel) heeft uiterst links een hooggeplaatst stalvenster met een houten tweeruitsraam. Rechts daarvan bevindt zich een getoogd venster. Rechts van het midden bevat de gevel een getoogde, gecementeerde deuropening met dubbele houten inrijdeuren en daarboven een dakhuis. Het dakhuis doorbreekt de gevellijst, is boven de daklijst ingezwenkt en wordt keperboogvormig afgesloten. Op de steekkap liggen gesmoorde kruispannen. Het getoogde, tweedelige venster bevat twee zesruitsramen. Links en rechts van de entree bevindt zich een klein, rechtgesloten venster met een tweeruitsraam. Er zijn twee sierankers toegepast. Rechts van de inrijdeuren bevindt zich de twee-assige voorgevel van de koetsierswoning. De entree heeft een houten, classicistische omlijsting, een paneeldeur met twee gietijzeren roosters voor de ruiten en een door roeden ruitvormig ingedeeld bovenlicht. Rechts bevindt zich een venster met een vierruitsschuifraam. Op de verdieping bevinden zich twee vensters met draairamen.

De linker zijgevel (zuidoostzijde) is blind.

De achtergevel (zuidwestzijde) van het hoofdvolume heeft uiterst rechts een getoogde entree onder strek met een paneeldeur met twee ruiten en een tweeruits bovenlicht en rechts daarvan een hooggeplaatst stalvenster.

De drie-assige, asymmetrisch ingedeelde rechter zijgevel (noordwestzijde) heeft een risalerende, gestucte middenas met daarboven in het dakschild een dakkapel met een vierruits stolpraam. Links van de middenrisaliet bevindt zich een vierruits schuifraam. Rechts van de as bevindt zich een venster met twee gekoppelde vierruits schuiframen. Op de verdieping bevinden zich drie identieke, rechtgesloten vensters met vierruits draairamen.

Het INTERIEUR van de deels onderkelderde koetsierswoning en de stallen heeft de oorspronkelijke indeling en detaillering grotendeels behouden. Van belang zijn onder meer (in de woning) de plavuizenvloer in de gang en de kamer-en-suite met schuifdeuren waarin glas-in-lood geplaatst is en, in de stallen, de klinkervloer, natuurstenen voertroggen, houten en ijzeren tussenschotten voorzien van ijzeren palen bekroond door paardenhoofden.

Waardering

Het koetshuis met bijbehorend interieur is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als gaaf bewaard voorbeeld van een koetshuis uit 1878/1879 met stijlinvloeden van het classicisme met bijbehorende, inwendig gaaf bewaard gebleven stallen en koetsierswoning alsmede als onderdeel van de historische buitenplaats De Boom. Het koetshuis is van landschappelijke waarde door de beeldbepalende ligging aan de Geerensteinselaan en vanwege de visuele en ruimtelijk-functionele relatie met de overige onderdelen van de historische buitenplaats De Boom.