Inleiding

FABRIKANTENVILLA, De Laak met omringende TUIN, uit 1906-07 gebouwd in opdracht van Dr. A.F. Philips naar een ontwerp van architect J.W. Hanrath.

De bebouwing ligt op een nagenoeg vierkant terrein tussen Parklaan en Nachtegaallaan.

Omschrijving

Tweelaagse villa op een rechthoekige plattegrond onder afgeplat schilddak. Het dak is gedekt met leisteen en voorzien van een kroonlijst. Het pand is spiegelsymmetrisch opgezet. De voor- en achtergevel hebben hoekrisalieten, voorzien van pilasters in kolossale orde, met natuurstenen corintische kapitelen. De risalieten worden bekroond door tympanen. Tegen de linker- en rechterzijgevel zijn éénlaagse aanbouwen onder een plat dak (dakterras met balustrade) geplaatst. Het pand is uitgevoerd in baksteen en voorzien van een basement, door een natuurstenen band afgescheiden, een gepleisterde kroonlijst en diverse dekoratieve elementen in natuursteen zoals guirlandes tussen ramen begane grond en verdieping in het middenstuk van de voorgevel, rond de ronde raampjes in de topgevels en in aanzet- en sluitstenen in de strekken boven de ramen.

De deur in het midden van de voorgevel is in een klassicistische omlijsting geplaatst bestaande uit een latei op zuilen. Het rondboogvormig bovenlicht van de deur heeft een waaiervormige roedenverdeling. De ramen in de risalieten op de begane grond zijn samengesteld, naast de deur zijn dubbele ramen, gevuld met glas-in-lood aangebracht. Verder heeft het pand kruiskozijnen, de bovenlichten zijn steeds gevuld met glas-in-lood. De ramen zijn steeds voorzien van louvreluiken. In het dakvlak zijn dakkapellen met kruiskozijnen aangebracht. Op de vier hoekpunten van het dak staan schoorstenen met een siersmeedijzeren bekroning.

De villa ligt midden in een tuin, het toegangspad loopt vanaf beide straten en vormt een kwart cirkel. Aan de straatkant is het pad voorzien van vierkante bakstenen pijlers met natuursteen bekroning, hierop is de naam van het pand uitgehakt "De" en op de andere pijler "Laak". Tussen de pijlers is een smeedijzeren hek geplaatst waarachter zich een bruggetje bevindt over het water dat de tuin omgeeft.

De tuin (oorspronkelijk ontwerp van L. Springer) heeft aan de straatzijde gazons, aan de achterzijde zijn diverse bomen en struiken zichtbaar. Haaks op het huis is tegen de linkergevel een kleine rechthoekige glazen kas, onder mansardedak met één bakstenen zijde, geplaatst.

Waardering

Het woonhuis is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een culturele en sociaal-economische ontwikkeling, met name de stichting van een buitenplaats voor de oprichter van de Philipsfabrieken en in nieuw opgezet villapark. Het is van belang als bijzondere uitdrukking van een technische en typologische ontwikkeling.

Het heeft architectuurhistorische waarden vanwege de verfijnde detaillering in de vormen van het 17e-eeuwse Hollandse Classicisme, het is van bijzonder belang in het oeuvre van de architect J.W. Hanrath. Het heeft ensemblewaarden wegens de samenhang van de bebouwing met de inrichting van de landschappelijke tuin. Het gehele complex is van belang wegens de architectonische gaafheid van ex- en interieur; het is van belang wegens de hoogwaardige architectonische kwaliteit van de samenstellende onderdelen. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische, bouwtechnische en typologische zeldzaamheid.