Inleiding

VILLA Elsheim, gebouwd in opdracht van de fabrikant van sigarenkistjes (thans Picus) J. Brüning door A. Salm GBzn. Het pand dateert uit 1905 en vertoont een Eclectische mengeling van Classicistische en Art-Nouveau motieven.

Het pand ligt op de hoek van de Parklaan en de Nachtegaallaan en is schuin ten opzichte van beide straten geplaatst, midden op een groot terrein. Aan de voorzijde van het pand zijn gazons aangelegd, aan de achterzijde bevindt zich een recente uitbreiding (1992). Het terrein wordt omgeven door water, aan de Nachtegaallaan overbrugd en voorzien van een smeedijzeren hek in Art-Deco vormgeving.

Aan de zijde van de Fazantlaan bevindt zich in de achtertuin van het pand een schuur onder samengesteld wolfdak, gedekt met riet. Het pand is uitgevoerd in baksteen met betimmerde topgevels. Ramen zijn voorzien van luiken.

Omschrijving

Drielaags pand op een nagenoeg vierkante plattegrond. Het heeft een samengesteld dak met overstek, gedekt met geglazuurde romaanse pannen De gevel naar de straat gericht heeft een brede middenrisaliet, op de begane grond met erker, bordes en trappen. Daarboven een balkon met opengewerkte balustrade, daar weer boven een inpandig balkon. Aan weerszijden van de risaliet zijn ramen aangebracht. De tweede verdieping naast de risaliet is ver terugliggend met een borstwering.

De achtergevel heeft een terugliggend middengedeelte met een erker op de verdieping boven de ingang (tpv trappenhuis). De erker steunt op consoles die met bloemmotieven versierd zijn; in deze erker is een groot glas-in-lood raam met bloemmotief aanwezig. Op de hoeken zijn blindnissen ter hoogte van de begane grond en eerste verdieping aangebracht. Op de tweede verdieping zijn zeshoekige ramen aangebracht.

Rechterzijgevel aan de achterzijde met topgevel.

Het geheel is gepleisterd en rijk gedecoreerd. Randen in reliëf lopen om de gevels rond, verspringend ter plekke van de ramen. Lijsten geven rechthoekige velden aan, uitstekende blokken en decoratieve lijsten met onder andere bloemmotieven. Het pand heeft samengestelde- en T-ramen. De meeste ramen zijn breed en in de bovenlichten van een kleine roedenverdeling voorzien. Op de tweede verdieping zijn trapezium-vormige ramen aangebracht, in een aantal gevallen met bovenlichten met roedenverdeling.

Aan de zijde van de Nachtegaallaan een groot smeedijzeren hek in Art-Deco stijl.

Waardering

De villa is van algemeen belang. Het pand heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de stichting van fabrikantenwoningen in een nieuw ontwikkeld villapark; het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het woonhuis. Het object is van architectuurhistorisch belang door de bijzondere stijl en detaillering en als voorbeeld van het oeuvre van de architect A. Salm GBzn. Het huis heeft ensemblewaarden als onderdeel van villapark Tongelre. Het is van belang vanwege de architectonische gaafheid van het exterieur en is zeldzaam door stijl en detaillering.