Inleiding.

Aan de oostelijke zijde van de Lage Mierdseweg staat, op enige afstand van de weg gelegen, het voormalige VAKANTIEHUIS Rustoord. Het pand werd door de Levensverzekeringmaatschappij 'De Utrecht' voor het personeel van die firma tussen 1920 en 1922 gebouwd, zodat men op het jonge landgoed 'De Utrecht' de vakanties kon doorbrengen. Het heeft een Traditionalistische stijl met hisoriserende elementen. Omstreeks 1935 is het vakantiehuis aan de noord-westelijke zijde met een vleugel in stijl uitgebreid. Architect van zowel het huis en de latere aanbouw is de Hilversummer W.H. Hanrath. Het vakantiehuis heeft tot omstreeks 1965 als zodanig gefunctioneerd. Later is een deel van het gebouw als woonhuis voor agenten van de rijkspolitie in gebruik genomen. Binnen de bescherming valt het oorspronkelijke vakantiehuis met beheerderswoning en uitbreiding uit omstreeks 1935.

Omschrijving.

Het tweelaags, gedeeltelijk onderkelderde gebouw bestaat uit een hoofdgebouw (het vakantiehuis) met aansluitend aan de noordoostelijke zijde gesitueerd nevengebouw (de voormalige beheerderswoning) en een aan de noordwestelijke zijde gesitueerde vleugel (met eetzaal en slaapkamers) uit ca. 1935. Het hoofdgebouw heeft een samengesteld geknikt schilddak met verbeterde Hollandse pannen en wordt bekroond door een dakruiter met klok en windwijzer (met ingestanste letter U), geflankeerd door twee schoorstenen. De eenlaags beheerderswoning heeft een afgewolfd zadeldak en de latere, tweelaagse noordwestelijke vleugel wordt gedekt door een zadeldak met eindschild. Het hoofdgebouw heeft een symmetrische, globaal vierkante plattegrond, die aan de noordelijke en zuidelijke zijde wordt ingesloten door een tweetal in plattegrond globaal rechthoekige vleugels. Op de begane grond van het gebouw zijn de voornaamste vertrekken ondergebracht: de eetzaal met brede veranda wordt zuidelijk geflankeerd door de conversatiezaal en appartement (met privé zit-, slaap- en badkamer), en noordelijk door de biljartkamer, dienkamer en keuken. Aan de achterzijde (de oostelijke zijde) van het gebouw bevindt zich de vestibule met hal, geflankeerd door toiletgroepen en kantoor. De verdieping en de kapverdieping, gescheiden door vurenhouten balklagen, worden geheel ingenomen door slaapkamers (oorspronkelijk 28 stuks plus twee in de beheerderswoning), terwijl boven de hal aan de achterzijde van het gebouw het trappenhuis met aangrenzend toiletten en badkamers zijn gesitueerd.

Opvallend is dat de zuidoostelijke slaapkamer als enige op de verdieping voorzien is van een zitkamer en een privé-balkon.

De gevels zijn opgetrokken in baksteen. Drempels, dorpels, hoekstenen en de dekbanden van de balustrades zijn uitgevoerd in Escauzijnse hardsteen. De zuidelijke en noordelijke gevel worden opvallend geleed door de vele erkers. Tegen de westelijke gevel zijn de erkers op de hoeken als risalieten over twee bouwlagen doorgetrokken. Het muurwerk tussen deze bouwlichamen wordt op de begane grond vrijwel geheel ingenomen door vier erkers. Centraal in de gevel zijn twee openslaande deuren met elk zesruits vensters, die toegang geven tot de veranda. Tegen de zuidelijke gevel staan twee forse erkers met centraal openslaande twee maal achtruitsdeuren naar de hier gelegen terrassen. Opvallend is dat de architectuur zo optimaal aansluit bij het landschap: ten westen strekt zich door het bijbehorende park de brede en zeer lange zichtas uit, terwijl aan de zuidelijke zijde de erkers zicht verschaffen op het hier gesitueerde ven. Op de begane grond zijn zowel in voor- als achtergevel, die beide elf vensterassen tellen, gekoppelde openslaande zesruits vensters met tweeruits bovenlichten geplaatst. Op de verdieping bevinden zich gekoppelde openslaande zesruits vensters.

Op de verdieping heeft de westelijke gevel tussen de hoekerkers een terugliggend, boven de eetzaal gesitueerd balkon met deels smeedijzeren hekwerk. Dit balkon is toegankelijk vanuit de slaapkamers. De noordelijke gevel is door de aanbouw uit ca. 1935 gedeeltelijk doorgebroken en aan het zicht onttrokken. De oostelijke achtergevel is over twee bouwlagen geleed door een recht gesloten drielaags midden- en twee tweelaags hoekrisalieten.

De zuidelijke risaliet springt meer uit en heeft op de verdieping een balkon. In de centrale risaliet geeft een in sobere omlijsting gevatte houten paneeldeur toegang tot de achterliggende hal.

De voormalige beheerderswoning aan de noordoostelijke zijde wordt door een eenlaags bijkeuken en berghok onder plat dak van het hoofdgebouw gescheiden. De woning heeft een nagenoeg vierkante plattegrond, met een eenlaags driezijdig gesloten erker tegen de oostelijke gevel. De gevels zijn opgetrokken in baksteen. Centraal in de topgevel is een samengesteld uit drie zesruiters bestaand venster, dat wordt geflankeerd door een eenvoudige houten betimmering. De indeling van de voormalige woning en met name de oostelijke gevel is gewijzigd tijdens de verbouwing van omstreeks 1935. Toen is een tweelaags vleugel op rechthoekige plattegrond tegen de noordelijke gevel van het hoofdgebouw geplaatst. Waarschijnlijk betreft het hier de nieuwe eetzaal annex feestzaal, met op de verdieping en kapverdieping een reeks nieuwe slaapkamers. De oostelijke gevel van het gebouw heeft vijf vensterassen en, evenals het hoofdgebouw, een balkon over de volle lengte van de verdieping.

Qua detaillering (metselwerk, vensters, dakkapellen) is nauw aangesloten bij het bestaande gebouw.

Inwendig is in het gehele pand de oorspronkelijke indeling in grote lijnen is gehandhaafd, doch tijdens moderniseringen omstreeks 1950-'60 is de detaillering (inclusief plafonds, lambriseringen, marmeren schoorsteen van conversatiezaal en zitkamer etc.) vrijwel geheel is verdwenen. In de eetkamer staan vier cementbetonnen kolommen, die het bovenliggende muurwerk torsen. In het kantoor een kluis. De hal met trappehuis heeft rechte steektrappen. De kelders, die onder meer bereikbaar zijn via een aan de achterzijde van het gebouw gesitueerde trap, hebben bakstenen troggewelven met stalen balken, bakstenen vloeren en trappen. De kap boven de zoldering bestaat uit een vurenhouten hangwerk.

Het park in Landschapsstijl is sterk verwaarloosd en bestaat voornamelijk uit naaldhout. Van belang zijn de twee solitaire ceders vóór de westgevel en het ven ten zuiden van het vakantiehuis.

Waardering.

Het vakantiehuis met omliggende tuinaanleg is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als als uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkeling van de landbouw en recreatie in Nederland, in het bijzonder de grootschalige ontginning van woeste gronden in de 20ste eeuw en als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het buitenverblijf.

Architectuurhistorisch is het pand van belang vanwege de aan de landschappelijke omgeving aangepaste stijl en ornamentiek, het is van belang binnen het oeuvre van architect W.H. Hanrath. Het heeft ensemblewaarden als essentieel onderdeel van een groter geheel, het landgoed 'De Utrecht'. Het geheel is belangrijk vanwege de gaafheid van het ex- en interieur en is als voorbeeld van een vakantiehuis op een ontginningslandgoed zeldzaam.