Inleiding

Aan de oostelijke zijde van de Nieuwstraat staat, door een smalle stoep gescheiden van de straat, een langgerekt WOONHUIS uit omstreeks 1875 in ambachtelijk-traditionele stijl, dat oorspronkelijk vrijstaand was maar na de Tweede Wereldoorlog aan de zuidelijke zijde is ingebouwd.

Omschrijving

Het eenlaags woonhuis heeft een rechthoekige plattegrond en wordt gedekt door een zadeldak, voorzien van verbeterde Hollandse pannen. Op het dak zijn aan de voorzijde omstreeks 1980 twee houten dakkapellen met frontons vernieuwd of toegevoegd.

Het pand heeft een handvorm bakstenen voorgevel van zes vensterassen met een gepleisterde plint en ijzeren steekankers. De gevel wordt afgesloten door een gepleisterd fries met een geprofileerde houten bakgoot. Rechts van het midden bevindt zich een paneeldeur met gedeeld bovenlicht en trekbel. Links en rechts van de voordeur bevinden zich respectievelijk twee en drie zesruits schuifvensters met glas-in-lood in de bovenlichten, hardstenen dorpels en opgeklampte luiken. De zes hardstenen stoeppalen vóór het woonhuis zijn verbonden door een ijzeren ketting. In de zuidelijke zijgevel bevindt zich op de etage een venster, dat vanaf de straat door de latere aanbouw grotendeels aan het oog onttrokken is. Aan de noordelijke zijde van het gebouw is een aanbouw uit ca. 1875. Deze heeft een vierkante plattegrond, heeft eveneens één bouwlaag en wordt gedekt door een zadeldak met verbeterde Hollandse pannen. In de straatgevel bevinden zich naast twee zesruits schuifvensters met luiken een opgeklampte inrijpoort onder houten latei. De noordelijke gevel, aan de zijde van de Leeuwerikstraat, is opgetrokken in handvorm baksteen, voorzien van vlechtingen en witgeschilderd. Op de etage een opgeklampt luik naar de taszolder. Tegen de aanbouw staat een moderne hoge schoorsteen. In de achtertuin staat een beuk met een stamomvang van ca. 2,5 meter.

Waardering

Het woonhuis is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de stichting van middenstandswoningen in het bestaande historische weefsel; het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het dorpswoonhuis, waarbij de woning de negentiende-eeuwse fase in deze in Oirschot vanaf de zeventiende eeuw aanwijsbare ontwikkeling representeert. Het object is van architectuurhistorisch belang door de stijl en detaillering, waarbij een aan de stedelijke architectuur ontleende vormentaal aangepast wordt voor de representatie van het zelfbewustzijn van de dorpse elite. Het huis heeft ensemblewaarde als onderdeel van een reeks karakteristieke dorpshuizen in de oude kern van Oirschot. Het is van belang vanwege de architectonische gaafheid van het exterieur. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische, bouwtechnische en typologische zeldzaamheid.