Inleiding.

WOONHUIS Mariahof, gebouwd voor de laatste graaf van Hoogendorp in het buitengebied van Zundert. Omgeven door boerderijen en landbouwgronden, bos en zandpaden. Gebouwd in 1905 in een Traditionalistische bouwtrant, die schatplichtig is aan het werk van de architect H.P. Berlage.

Het geheel wordt omgeven door een grote tuin met bomen en struiken, gedeeltelijk relicten van het oorspronkelijke boerderijerf van voor 1905. De tuin wordt gedeeltelijk afgescheiden door hekwerk, gedeeltelijk door groen. Aan de voorzijde is tussen twee bakstenen vierkante pijlers een smeedijzeren hek. Op de pijlers zitten gebeeldhouwde leeuwtjes met een wapenschild. In het verlengde van de poort een pad.

Omschrijving.

Twee, gedeeltelijk éénlaags bakstenen woonhuis met topgevels onder samengesteld plat, zadel- en schilddak gedekt met verbeterde Hollandse pannen, rond de topgevels voorzien van windveren. De ramen hebben kozijnen met oren en zijn voorzien van bovenlichten met een kleine roedenverdeling, gevuld met kathedraalglas, de onderlichten hebben luiken, beschilderd met een blauw-geel kepermotief.

De voorkant van het huis is naar het zuidwesten gericht en bestaat uit een tweelaags blokvormig deel onder schilddak met aangrenzend, iets terugliggend een tweelaagse bouwmassa onder zadeldak. In de hoek tussen beide bouwdelen is onder een houten balkon met balustrade de ingang aangebracht. Het balkon staat op hoge houten palen die versierd zijn met snijwerk. Ook onder het balkon is decoratief, hangend houtwerk aangebracht.

Naast de deur een natuurstenen plaquette met opschrift: EERSTE STEEN GELEGD/DOOR/ANDRIES GRAAF VAN HOOGENDORP/1 JUNI 1905. Op de begane grond in het blokvormige deel een breed raam met onderluiken en bovenlichten gevuld met glas-in-lood. Daarboven eenzelfde raam zonder luiken maar met markies in houten omlijsting. Tussen de ramen een gevelsteen met opschrift: MARIAHOF. Naast de ingang terrasdeuren en op de verdieping openslaande ramen met bovenlichten voorzien van een kleine roedenverdeling.

Aan de linker kant heeft het huis een uitbouw onder haaks zadeldak, op de begane grond met een bolle erker voorzien van een overstek. Daarboven twee ramen. In de topgevel een klein liggend zesruitsraam met luikjes. Links daarvan, haaks op de hoofdmassa is een dienstwoning met paardenstal aangebouwd, één laag hoog onder zadeldak, in het hoogste deel dat grenst aan de keuken van de woning, heeft het dakvlak een gemetselde dakkapel met topgevel voorzien van een windveer. Het aangrenzende stalgedeelte is lager. De ramen hebben een vormgeving als boven omschreven.

De achtergevel is tweelaags onder een plat dak, rechts met hogere opbouw onder topgevel. De gevel is verspringend waarbij het linkse uiteinde het meest naar voren komt. Hierin zijn in voor- en zijkant een smalle deur geplaatst, erboven ramen als boven omschreven. Hoog in de achtergevel ramen met diefijzers.

Het interieur verkeert bijna geheel in oorspronkelijke staat. De betegelde hal met trappartij en gang hebben houten lambriseringen, de deuren zijn in geprofileerde omlijstingen gevat. De verdieping ontvangt licht via een legraam in het platte dak, boven de overloop. In de kamers en overloop ligt parket.

Waardering.

Het woonhuis is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorisch belang als bijzondere uitdrukking van de sociaaleconomische ontwikkeling, namelijk de ontginning en aanleg van landgoederen voor de plaatselijke elite kort na 1900, het is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het landelijke woonhuis. Het gebouw is van architectuurhistorisch belang door de stijl en detaillering. Het is van belang vanwege de architectonische gaafheid van het ex- en interieur. Het is van belang vanwege de architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.