Inleiding.

Aan De Lind bevindt zich op nummer 12-12A een voormalige WINKELWONING uit 1921 waar tabakswaren, alcoholica en kruidenierswaren werden verkocht. In dit jaar werd in opdracht van J.J. Blomjous de begane grond van het oorspronkelijk uit circa 1905 stammende pand verbouwd, waarbij tevens de gehele voorgevel werd vernieuwd. Op de bovenverdieping bevond zich sinds de bouwtijd van het pand een MAGAZIJN voor lederwaren met daaronder een WOONHUIS. In 1927 verdween ook dit magazijn, toen in opdracht van de nieuwe eigenaar L. Fassaert de bovenverdieping eveneens tot woonhuis werd verbouwd. Thans worden de winkel- en bedrijfsfunctie nog steeds in het pand uitgeoefend.

De voorgevel ligt aan De Lind en is gebouwd in een late Art Nouveau stijl. De tegels daarentegen vertonen stijlelementen van de Art Déco. De overige gevels liggen vrij. Bij verbouwingen is het interieur grotendeels verloren gegaan. De eenlaags aanbouw aan de achtergevel dateert uit recentere tijd en wordt buiten de bescherming gelaten. In de rechterzijgevel zijn diverse oorspronkelijke vensters dichtgemetseld en nieuwe venster- en deuropeningen gecreëerd. Ook is hier een ijzeren balkon met trap verdwenen.

Omschrijving.

Het gedeeltelijk onderkelderde gebouw telt twee bouwlagen op een rechthoekige plattegrond. Een zadeldak, voorzien van kruispannen, met een dakkapel en een schoorsteen op het linkerdakschild, overdekt het geheel. Topgevels bekronen de voor- en achterzijde van het gebouw. De zijgevels worden onder de dakrand afgesloten met een houten plansiergoot. Het pand is grotendeels opgetrokken met baksteen in kruisverband. In de gedetailleerde, symmetrisch opgezette voorgevel worden nog diverse andere materialen gebruikt. Op de begane grond omlijsten divers gekleurde geglazuurde tegeltjes twee geprofileerde houten etalagekasten met grote spiegelruiten en facetgeslepen bovenlichten. Een laag aangezet stoepje loopt over de gehele breedte van de voorgevel. In het midden de winkeldeur met geprofileerde deurlijst, twee kussenpanelen onder het raam en gestileerde deurklink. De winkelpui wordt afgesloten door een sterk uitkragende geprofileerde goot op klossen met daarboven dakschilden gedekt met leien in rensdekking. Op de verdieping drie grote glasvensters met vaste ramen tussen smalle penanten, eveneens bekleed met geglazuurde tegeltjes. De bovenlichten van de begane grond herhalen zich gedeeltelijk op de verdieping in een grotere maat en zijn voorzien van glas-in-lood met druivenmotieven, als zodanig een relatie leggend met de functie van het gebouw als wijnhandel.

Het middelste venster heeft een driezijdig erkerraam. Een gepleisterd bakstenen fries begrenst de verdieping en vormt de aanzet voor een samengestelde topgevel met natuurstenen schouderstukken, eindigend in een trapgevel, bekroond met piron en windvaan. Centraal in de topgevel een rondboogvenstermet gekleurd glas, daarboven een geometrisch tegeltableau en Art Nouveau-muuranker. Natuurstenen consoles met tandlijstmotief ondersteunen risalerende delen van de topgevel.

De achtergevel wordt boven de recente uitbouw afgesloten met een afgeplatte tuitgevel, omlijst met een bakstenen rollaag. Aan de zijgevels is nog het best de oorspronkelijke industriële functie af te lezen. Forse, lange muurankers getuigen van grote belastingen op de tweede bouwlaag en in de rechtergevel zit nog de deur naar een inmiddels verwijderd balkon met trap, via welke de bovenverdieping van buitenaf direct toegankelijk was. Verder in de rechtergevel nieuwe tweeruitsramen met kleinere bovenlichten in rechte kozijnen onder een segmentboog en met een bakstenen afzaat. In de linkergevel drieruitsramen in rechthoekige kozijnen in betraliede vensteropeningen met rollaag en afzaat. Ook enkele vierkante klapraampjes.

In het interieur zijn twee diepe, gemetselde nissen overgebleven, waarschijnlijk stooknissen. In de kelder zijn nog talrijke gemetselde voorraadnissen terug te vinden.

Waardering.

Het gebouw is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarden. Het is een bijzondere uitdrukking van sociaal-economische ontwikkelingen, want het illustreert de ontwikkeling van de leerbranche en de opkomst van de tabaksindustrie. De functieverandering van het pand laat het toenemende belang zien van De Lind als centrum van handelsactiviteiten. Verder is het object een bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling. Het toont voorbeeldig de tendens van na de eeuwwisseling om winkelpanden -met name ook op de eerste verdieping- uit commercieel oogpunt van steeds grotere glasvensters te voorzien. Daarnaast bezit het gebouw architectuurhistorische waarde vanwege het afwisselende materiaalgebruik in de voorgevel en de gedetailleerde ornamentiek. Verder heeft het pand ensemblewaarden, daar het deel uitmaakt van de gevelwand aan De Lind en de dorpskern, die reeds tot beschermd dorpsgezicht is uitgeroepen. Het draagt bij aan de instandhouding van de visuele gaafheid van deze omgeving. Tot slot mag ook de zeldzaamheid niet onvermeld blijven. Het is van belang wegens de architectuurhistorische en bouwtechnische zeldzaamheid.