Inleiding

Witgepleisterd WOONHUIS (type landhuis) uit 1908 in moorse stijl opgetrokken, als onderdeel van de historische buitenplaats 'het Plantagehuis'. De buitenplaats heeft zijn oorsprong als heerlijkheid 'Vreeland', dat terug gaat tot in de 18de eeuw. In 1908 werd door de Amsterdamse koopman G.H. Hooft van Vreeland opdracht gegeven tot de bouw van het hoofdhuis in moorse stijl temidden van een landschappelijk aangelegd park.

Omschrijving

Het woonhuis, is gesitueerd ten oosten van de oude Vechtarm aan de Kleizuwe. Het is een vrijstaand pand op een nagenoeg rechthoekig grondplan, bestaande uit twee bouwlagen onder een plat dak met een koperen koepel. De gevels worden horizontaal geleed door een cordonlijst met siermetselwerk van kleine consoles die de licht overkragende verdieping ondersteunen, doorbroken door licht risalerende gevelpartijen of balkons en aldaar voorzien van een tandfries. Voorts is de westgevel verlevendigd met decoratief pleisterwerk boven de bogen en in een fries. De belangrijkste gevel (westgevel) is naar de rivier gericht. De gevel vertoont een driedeling met ten op zichte van elkaar verspringende gevelvlakken. In het midden bevindt zich een smal terugliggend geveldeel met op de begane grond een driedubbele moorse boog op zuilen waartussen een deels opengewerkte borstwering. Op de verdieping een enkelvoudig venster en een torenvormige opbouw met in gestileerde vorm van een boomsilhouet uitgewerkte kantelen bekroond door een koperen koepel. Het licht naar voren springend volume links heeft op de begane grond twee rondboogvensters binnen een half gesloten moorse boog tussen pilasters. Hierboven is een rechthoekig, hangend balkon op drie consoles dat is voorzien van een balkonhek bestaande uit vierkantige postamenten met daartussen een hekwerk met opengewerkte borstwering. De licht risalerende middendeel bevat dubbele balkondeuren met dubbel bovenlicht. Voor het linker gedeelte dat twee van de drie gevelvlakken beslaat, bevindt zich een terras met balustrade en trap naar de tuin aan het water. Het rechter bouwvolume springt met een portico die op de verdieping in een erker overgaat het meest naar voren en loopt door tot in een keermuur langs de Vechtarm. Op de verdieping is binnen het licht risalerende gevelvlak een rechthoekige houten erker aangebracht. Aan weerszijden van de erker en in de zijgevels is een venster met bovenlicht geplaatst. Op het dak staat een klein ornament dat twee in koper uitgevoerde dolfijntjes voorstelt. De gevel aan de straatzijde (zuidgevel) is nagenoeg symmetrisch ingedeeld met twee licht risalerende gevelpartijen over de volle hoogte van de gevel. Op de begane grond bevindt zich een portico met zuilen waarop twee brede moorse bogen rusten, ieder binnen een risalerende gevelpartij en aan weerszijden geflankeerd door een smalle boog. De meest rechtse boog is het ingangsportaal, met een paneeldeur voorzien van een decoratief deurrooster. Binnen de portico bevat de gevel vensters en boogvensters. Op de verdieping is in de risalerende gevelpartijen een rechthoekige houten erker op gesneden consoles aangebracht. Er tussenin bevindt zich een witgeschilderde gietijzeren plaat met het jaartal 1832 in Romeinse cijfers. Op de gevelhoeken zijn verdiepte velden aangebracht. Op het dak staan twee koperen dolfijnen met een windvaan.

De noordgevel (achterzijde) heeft rechts van het midden een groot van een hoefijzerboogvormige nis voorzien, uitgebouwd rookkanaal over de volle hoogte van de gevel. Rechts hiervan is op de begane grond binnen een verdiept gevelveld een tweelichts venster spiegelboogvormig afgesloten. Links zijn openslaande deuren aangebracht met een zelfde beëindiging. Geheel links bevindt zich een deur in een ondiep uitbouwtje. Op de verdieping zijn twee houten erkers als aan de straatzijde aangebracht.

De oostgevel is ondergeschikt behandeld met zowel op de begane grond als de verdieping een groot en een klein venster.

Waardering

Het pand is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde als voormalig zomerverblijf of herenoptrekje oorspronkelijk gebouwd in 1832, in 1908 verbouwd in een weinig voorkomende, moorse stijl, alsmede als representatief voorbeeld van de 19de eeuwse bouwkunst die zich ten aanzien van niet-europese invloeden ontvankelijk opstelde. Voorts vanwege de gaafheid van hoofdvorm en rijke detaillering van het exterieur en vanwege de markante situering in een negentiende- en vroegtwintigste-eeuwse landschappelijk aangelegde tuin, grenzend aan een oude Vechtarm.