Inleiding

(Voormalig) RAADHUIS met ONDERWIJZERSWONING in Hollandse Neorenaissance-stijl, gebouwd in 1903 naar ontwerp van ir. J.A.G. van der Steur.

Het voormalige raadhuis is gesitueerd tegenover de Ruinekerk in het van rijkswege beschermde dorpsgezicht van Bergen.

Omschrijving

Samengesteld bouwvolume op L-vormige plattegrond over één bouwlaag opgetrokken in baksteen onder twee in hoogte verschillende afgeplatte samengestelde schilddaken met rode Hollandse pannen en pironnen op de hoeken van het dak. Het raadhuis was ondergebracht in het hogere bouwvolume met de voorgevel aan de Raadhuisstraat, het kleine lagere gedeelte aan de Ruinelaan herbergde de onderwijzerswoning. Het trasraam wordt afgesloten door een omgaande zandstenen band, de overstekende gootlijst rust op geprofileerde klossen. De vensters met overwegend kruiskozijnen zijn voorzien van luiken voor de onderramen en met kleine roedenverdeling in de bovenlichten. De sierstenen van de strekken zijn evenals de waterdorpels uitgevoerd in natuursteen. In de vijf van natuurstenen dekplaten voorziene trapgevels decoratieve siersmeedijzeren gevelankers.

De entree bevindt zich in de voorgevel (N) aan de Raadhuisstraat in het rechter bouwdeel onder afgeplat schilddak. Links in het bouwdeel de zware houten deur met zijlichten en een getoogd bovenlicht onder een segmentboog met gemeentewapen op de zandstenen sluitsteen. Boven de entree een trapgevel met kruisvenster. Rechts van de ingang een groot samengesteld venster met kleine roedenverdeling in het vierdelige bovenlicht. De stijlen van het bovenlicht en de latei zijn uitgevoerd met houtsnijwerk in de vorm van maskers. Het linker terugliggende deel van de voorgevel bevat op de begane grond twee kruisvensters en boven de linker een trapgevel, waarin een kruisvenster. Deze trapgevel is voorzien van natuurstenen dekplaten en een toppilaster op zandstenen console met mascaron. In de lange linker zijgevel (O) aan de Ruinelaan begane gronds zeven kruisvensters waarvan de rechter vier in een bouwdeel. Links een trapgevel en rechts in het dakschild een grote later aangebrachte dakkapel met drie vensters en een modern dakraam. De drie linker vensters bevinden zich in een lager bouwvolume met in het dakschild een dakkapel met klein trapgeveltje. Tussen de twee linker vensters een natuurstenen rozet met jaartal 1903.

In de achtergevel (Z) van dit bouwvolume rechts een kruisvenster en links in het dakschild een dakkapel met klein trapgeveltje. De rest van de achtergevel gaat schuil achter de uitbreiding van het dorpshuis, evenals de rechter zijgevel (W) die zeer dicht op het belendende pand is gebouwd.

Waardering

Het vroeg 20ste-eeuwse (voormalige) raadhuis van Bergen is van algemeen belang vanwege de architectuur- en cultuurhistorische waarde als representatief voorbeeld van een overheidsgebouw in rijk gedecoreerde Hollandse neorenaissancestijl met specifieke kenmerken als trapgevels en kruisvensters. Het oude raadhuis is beeldbepalend gesitueerd in het van rijkswege beschermde dorpsgezicht van Bergen.