Inleiding

Het voormalige POSTKANTOOR met bovenwoning is gebouwd in 1910 naar een ontwerp van het bureau van D.E.C. Knuttel, Rijksbouwmeester bij de Dienst Landsgebouwen (Tweede District). Het in de stijl van de Neo-Hollandse Renaisance gebouwde postkantoor staat op de zuid-oostelijke hoek van de Voorstraat en de Korte Kerkstraat, waardoor het representatieve pand van evident situationeel belang is voor het beschermde stadsgezicht van Vianen. Van 1917 tot 1922 werd de verdieping bewoond door de schrijfster Ina Boudier-Bakker en haar echtgenoot, die directeur was van het postkantoor. Het kantoorgebouw dient tegenwoordig als onderkomen van een bankinstelling.

Omschrijving

Het op een L-vormige plattegrond in baksteen opgetrokken gebouw heeft een met opnieuw verbeterde pannen gedekt, samengesteld schild-/zadeldak met op gesneden klampen rustende dakgoten en met een piron bekroonde nokhoeken. De gevels zijn voorzien van plinten met hardstenen bovenrand en rechtgesloten gevelopeningen met onderdorpels en accenten van natuursteen.

Het asymmetrische vooraanzicht is samengesteld uit een linker geveldeel met lijstgevel en een iets hoger opgaande rechter gevelpartij met trapgevel. De onder een schilddak staande linker gevelpartij bevat op de begane grond een venster met roedenverdeling in de bovenramen onder een houten latei met geschulpt loodbeslag en rollaag. De deur hier links van is een beslagen rondboog-deur met houten zwikken en een tweedelig bovenlicht met roedenverdeling, eveneens onder een houten latei en een rollaag. De twee identieke verdiepingsvenster bevatten kruisramen, waarvan de bovenlichten een roedenverdeling hebben. De vensters staan onder korfboogvormige ontlastingsbogen met sluit- en aanzetstenen en boogtrommels met baksteenmozaïekjes, en hebben met luiken behangen onderramen. Uit het dakschild hierboven steekt een smalle dakkapel met plat dak, zinken wangen en een raam met roedenverdeling. Tegen de gevel staan twee regenpijpen met de oorspronkelijke zinken vergaarbakken, die rusten op getordeerde schoortjes van ijzer. De symmetrische, licht risalerende rechter gevelpartij is een voor een zadeldak staande trapgevel met op de begane grond een groot, samengesteld venster onder een houten latei met geschulpt loodbeslag en rollaag. De twee vensters op de verdieping zijn identiek aan die in het linker geveldeel, op de invulling van de boogtrommels na. De twee kleinere vensters in de bouwlaag hierboven zijn verkleinde versies van de vensters op de eerste verdieping. In de top staat een klein raam met roedenverdeling. De geveltrappen zijn voorzien van natuurstenen kraagstenen en geprofileerde, eveneens natuurstenen dekplaten. De kleine tenant rust op een eveneens natuurstenen console. De rechter (zuidelijke) zijgevel is samengesteld uit een grote, symmetrische gevelpartij met rechts ervan een iets terugliggende travee.

De linker gevelpartij bevat op de begane grond twee vensters met roedenverdeling in de bovenramen, die staan onder korfboogvormige ontlastingsbogen en boogtrommels met baksteenmozaïekjes. De twee verdiepingsvensters zijn iets minder hoog en hebben met luiken behangen onderramen. Tegen de gevel staan twee regenpijpen met de oorspronkelijke, op getordeerde schoortjes rustende vergaarbakken van zink. Uit het dakschild hierboven steekt een hoge schoorsteen, die met stangen aan de kap is bevestigd en is voorzien van drie smalle openingen in de top. De dakkapel hier rechts van is waarschijnlijk een toevoeging.

De oostelijke kopgevel is een trapgevel, waarvan het zichtbare deel is te vergelijken met dat aan Voorstraatzijde. De bovenste tree van de linker trap is echter verhoogd door een toevoeging met twee openingen. De ten opzichte van de linker gevelpartij iets terugliggende zuidgevel van het zuid-oostelijke bouwdeel met trappenhuis bevat een onder een strek staande rondboog-deur met houten zwikken en een hardstenen stoepje en links daarvan een smal venster. Hierboven staan twee horizontale reeksen van drie smalle, met glas-in-lood ingevulde vensters. De oostzijde van dit hoekgedeelte bevat een dichtgemetseld keldervenster en twee keer twee smalle, ten opzichte van elkaar klimmende vensters, die met glas-in-lood zijn ingevuld. Een vrij hoog in de gevel geplaatste, onder strek staande deur kwam oorspronkelijk uit op een balkon, waarvan de schoren rustten op kraagstenen. Deze steken nog uit de zuidgevel van de aan de oostzijde van het hoofdvolume toegevoegde uitbouw. Deze gevel bevat verder nog een onder strek staand venster met roedenverdeling in het bovenraam. Tegen de naar het oosten gekeerde trapgevel van deze uitbouw staat een uit liggende planken opgetrokken houten aanbouw met plat dak. Deze aanbouw bevat een tussen zijlichten met roedenverdeling staande deur (zuidzijde) en een dubbele glasdeur met roedenverdeling. Het platte dak wordt omheind door een houten spijlenhek en er komt een deur op uit. De gevel wordt vertikaal geleed door een middenliseen en bevat verder nog een smal, hoog in de gevel staand venster met roedenverdeling aan weerszijden ervan. Rechts van de trapgevel staat een terugliggende, bij de oorspronkelijke bouw behorende gevel met twee onder strek staande verdiepingsvensters met roedenverdeling in de bovenramen. Het lage tegen deze gevel aanstaande volume heeft een plat dak en een brede vensterpartij met roedenverdeling in de bovenramen. Dit bouwdeel is verbonden met de houten aanbouw. Aan de Korte Kerkstraat staat een met het kantoorgebouw verbonden, gemetselde erfscheiding met ezelsrug.

In het INTERIEUR is van belang de ruimte indeling op de begane grond die nog grotendeels gehandhaafd is. Nog aanwezig op de woonverdieping van het gebouw zijn een kamer en suite met schuifdeuren en geprofileerde stucplafonds, marmeren schouwen en een trappenhuis met glas-in-lood in de traplichten en een houten trappaal.

Waardering

Het voormalige postkantoor is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische, de stedebouwkundige, de architectuurhistorische en de cultuurhistorische waarde als een bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling in de bouw van postkantoren.

- vanwege de kwaliteiten van het ontwerp, vanwege de detaillering en het materiaalgebruik en als zijnde representatief voor het oeuvre van een vooraanstaand architect.

- als een beeldbepalend, afsluitend onderdeel van een gesloten gevelwand in de historische binnenstad van Vianen.

- vanwege de herkenbaarheid en vanwege de grote mate van gaafheid van het exterieur.