Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
521181
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82686/115
Kadastrale aanduiding
Tilburg B 4829
Sint Josephstraat 105, 5017 GD te Tilburg

Omschrijving

Inleiding

De VILLA werd gebouwd in 1921 voor de fabrikant Frans van Dooren in Expressionistische stijl. De architect was J. van der Valk. Het pand is in gebruik als kantoor.

Omschrijving

Het twee- tot drielaagse pand heeft een vrijwel rechthoekige plattegrond en is opgetrokken uit machinale baksteen. Op het samengestelde mansardedak liggen rode verbeterde hollandse dakpannen. Het fries is staand gemetseld met kloostermoppen omraamd door een smalle reliëfrand van bronsgroen keramiek.

In de architectuur van het pand overheersen de horizontale lijnen. De voorgevel bezit links één zesdelig samengesteld venster, rechts twee van deze ramen. De bovenlichten van deze ramen met ladderverdeling zijn zoals overal elders in dit pand voorzien van Art Déco glas-in-lood. Op de etage bevinden zich hiermee corresponderende, driedelige vensters. De entreepartij is hier tussen geplaatst. De deur bevindt zich in een portiek. De treden en hoekblokken zijn van graniet. Het portiek wordt gevormd door twee diagonaal geplaatste muren met smalle zwarte banden die een zeshoekige houten luifel dragen. De paneeldeur is van gevernist hout met siersnijwerk en glas-in-lood. Boven de luifel een driedelig glas-in-lood bovenlicht. De smeedijzeren trekstang is bevestigd aan de granieten kuip van een driezijdige bakstenen erker. Evenals de onderzijde van de luifel heeft het ver uitkragende houten overstek een geometrische sierverdeling geaccentueerd door donkergroen en wit schilderwerk. De mansardekap heeft een geknikte aanzet en boven de tweede travee van links een klein balkon met een vijfdelige raam-deurpartij. De hoeken van het balkon zijn voorzien van siersmeedwerk. Boven dit gedeelte is het dak hoger doorgetrokken met links een smalle schoorsteen. Op de nokken staan ovalen terracotta pironnen. De linkerzijgevel, die relatief dicht bij het buurpand is gelegen, is vlak uitgevoerd met aansluitend op de voorgevel vier kleine ramen. Daarachter volgt het eenlaagse keukengedeelte met plat dak, met een kruisvenster. Een nog lager deel onder plat dak bevat een rondboogpaneeldeur. De rechterzijgevel staat vrij op een straathoek en heeft links een grote vijfzijdige erker over drie verdiepingen. De bovenste etage heeft kleine lage ramen onder de kap met piron. Na een hierop volgende raamtravee een ondiepe driezijdige erker over twee verdiepingen. Het middelste gedeelte is massief uitgevoerd; boven het dak eindigt dit als een brede bakstenen schoorsteen. De achtergevel werd oorspronkelijk gekenmerkt door hoekrisalieten en een kleine driezijdige siererker rechts van het middendeel. Dit middengedeelte is bij een verbouwing van rond 1980 opgevuld door een serre onder plat dak. De linkerrisaliet heeft een samengesteld achtdelig venster. Hierboven een jukvormig raam. In de uitzwenkende mansardekap die dit deel bekroont een laddervenster. In het middengedeelte is de driezijdige erker met smalle spleetvensters waarin glas-in-lood is opgenomen over twee etages te herkennen. Dit deel gaat over in een overhoekse zware schoorsteen met siermetselwerk. Links hiervan een dakkapel met tussen de beide ramen een deel met kloostermoppen. Boven de serre bevindt zich een balkon met houten sierbalustrade, balkondeuren en zijramen. In de risaliet rechts is de keuken met kruiskozijn en in het dakvlak hierachter een brede schoorsteen met siermetselwerk.

In het tochtportaal, voorzien van een deur met glas-in-lood, is links een deur naar de voorkamer. Alle muren en de plafonds van de openbare ruimten zijn voorzien van wit rondgeschuurd sierstucwerk, met brede banden van donker houtwerk. Het interieur concentreert zich rondom het centraal geplaatste vierkante trappenhuis. De dichte balustrade is evenals het overige hout in donker houtwerk uitgevoerd. Glas-in-lood bevindt zich niet alleen in de buitenramen, maar ook als bovenlichten in de gangen. Vrijwel alle kamers zijn in het bezit van de oorspronkelijke hoekkasten. Deze zijn uitgevoerd met glaspanelen en asymmetrische sierroedenverdeling. Een bijzondere gave ruimte is het toilet op de begane grond, dat zich achter de eerste kamer links bevindt. De ruimte is T-vormig met afgeschuinde hoeken. De vloer heeft roodbruine- en witte zeshoekige tegeltjes in geometrisch patroon. De muren zijn voorzien van bruin gematteerde tegels met goudkleurige reliëfrand. De fontein met planchet dateert eveneens uit de bouwtijd. In het portaal dat naar de keuken toe leidt en de keuken zelf bevinden zich gele geglazuurde tegels met geometrisch sierpatroon. Op de eerste etage bevindt zich links bij het midden een brandkast, met naamplaatje van De Haas uit Rotterdam. Door de vorm en het donkere schilderwerk is de grote kast geheel geïncorporeerd in het huis. Bij de ingang is een dubbel ijzeren Art Décohek tussen bakstenen muurwerk geplaatst.

In de grote achtertuin bevindt zich midden in de as een vijver met T-plattegrond over twee niveaus.

Waardering

De villa is van algemeen belang. Zij heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van de sociaal-economische ontwikkeling, met name de bouw van fabrikantenvilla's in het bestaande stedelijke weefsel en is van belang voor de typologische ontwikkeling van de fabrikantenvilla. Architectuurhistorisch is het pand belangrijk vanwege de plaats in het oeuvre van de architect, de stijl als lokale variant van het Expressionisme, het materiaalgebruik en de ornamentiek. Het pand is van bijzondere betekenis vanwege de situering, verbonden met de ontwikkeling van de stad. Het gebouw is waardevol vanwege de gaafheid van het in- en exterieur. Belangrijk is de relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de stedelijke omgeving.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1921
1921
exact

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Villa

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Expressionisme
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Valk, J. van der ; Noord-Brabant
architect / bouwkundige / constructeur