Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
521204
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82657/158
Kadastrale aanduiding
Tilburg N 17462
Spoorlaan 432, 5038 CX te Tilburg

Omschrijving

Inleiding

"VILLA CONSTANCE" uit 1902, met Art Nouveau kenmerken, naar ontwerp van de Tilburgse architect Jan van der Valk. In 1998 in gebruik als tandartsenpraktijk. Het huis is gebouwd in opdracht van de weduwe Constance R.C.M. de Lorion de Corby (1843-1902). Haar man was lakenfabrikant Guillaume Joseph Desiré Pollet (1841-1896). Zij woonden daarvoor in het westelijk hiervan gelegen huis "Guillaume" op Spoorlaan 434, dat na herinrichting in 1904 de voorbouw van de voormalige gemeentelijke Ambachtsschool werd.

De villa ligt vrij op een rechthoekig perceel en heeft zijn voor- of noordgevel aan de Spoorlaan. Aan de achterkant heeft het een recente aanbouw gedekt door een plat dak. Dit gedeelte valt buiten de bescherming. Westelijk van de voormalige gemeentelijke Ambachts- en Industrieschool, de voormalige villa "Guillaume" worden in 1897 aan de Spoorlaan 436 en 438, twee andere villa's gebouwd voor familie van haar man. Beide in Eclectische stijl, naar ontwerp van de architect W.F.J.H. Bouman (Tilburg/Breda).

Omschrijving

De villa heeft in hoofdzaak twee bouwlagen met een zolderverdieping gedekt door samengestelde schilddaken. De schilden zijn belegd met natuurstenen leien in maasdekking.

De architectuur van de voorgevel is opvallend door de verspringing van de gevelvlakken zowel in de hoogte als in de diepte, waarbij de centrale vierkante torenachtige drielaagse ingangspartij gedekt door een plat dak en de rechts hiervan gelegen veranda met balkon de belangrijkste elementen zijn. De torenpartij heeft aan de voorkant een hardstenen bordes met drie frontale traptreden met opzij een smeedijzeren balustrade. Het voordeurkozijn, uitgevoerd als melkmeisje, heeft een zij- en bovenlicht met twee staande roeden. De deur, voorzien van snijwerk, bevat drie ramen en panelen en in het midden een kleine ventilatie mogelijkheid met sierrooster. Op de tweede bouwlaag een T-venster, onder met draairamen en in het bovenlicht twee staande roeden. In de zijgevel een smal venster. De derde bouwlaag heeft zowel in de voor- als zijgevel een T-vormig venster met twee tussenstijlen. De toren wordt bekroond door vier hoekpilasters waartussen een balustrade van gesmede Art Nouveau hekwerken.

De naar voren springende gevel van de linker bouwmassa bevat ter plaatse van de ingangspartij een rondomlopende hoek en in het fries een veelkleurig Art Nouveau tegelmozaïek met respectievelijk de teksten 'Villa Constance' en 'Anno 1902'. Op de begane grond, drie schuifvensters met in het bovenlicht twee staande roeden. Twee van de vensters bevinden zich in de voorgevel, het derde naast de voordeur. Op de verdieping een venster met tussenstijl en twee bovenlichten met staande roedenverdeling. Het venster in de omlopende hoek is dichtgezet.

De houten pui in de veranda, oorspronkelijk met tuindeuren, heeft nu een stenen borstwering. In het bovenlicht bevindt zich een staanderoedenverdeling. Het balkon heeft eveneens een balustrade tussen pilasters van gesmede hekwerken in Art Nouveau. De hoekpilaster bij de veranda bevat een overdwars geplaatste steunbeer. Het kozijn met twee balkondeuren is eveneens uitgevoerd als 'melkmeisje'. Het heeft een zij- en bovenlicht met twee staande roeden. De rechter zijgevel heeft drie vensters, die overeenkomen met die van de voorgevel. De linker zijgevel is nagenoeg blind.

In de achtergevel komt ook een verspringing van de gevelvlakken voor zowel in de hoogte als in de diepte. Op de tweede bouwlaag bevindt zich een balkon. Het opgaande werk van de villa bestaat uit witgeschilderde gepleisterde baksteen, die ter plaatse van de plint, fries en bezijden de vensters horizontaal is versneden. Het geheel wordt afgewisseld door hardstenen dorpels, aanzet- en afdekstenen en boven de muuropeningen door ijzeren I-profielen, die functioneren als latei.

Waardering

De villa is algemeen belang. Het pand heeft cultuurhistorisch belang als voorbeeld van een sociaal-economische ontwikkeling, namelijk de bouw van rijk gedetailleerde fabrikantenwoningen binnen de zich verdichtende stedelijke structuur en is tevens van belang als voorbeeld van de typologische ontwikkeling van het woonhuis. Architectuurhistorisch is het van belang vanwege de stijl en de detaillering en als voorbeeld van het werk van de architect. Het huis is belangrijk vanwege de gaafheid van het exterieur en heeft ensemblewaarde als onderdeel van een stadsbeeld dat zich kenmerkt door de structurele en visuele gaafheid.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1902
1902
exact

Bouwtypen

Hoofdcategorie Subcategorie Bouwtypen Toelichting
Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Villa

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Art Nouveau
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Valk, J. van der ; Noord-Brabant
architect / bouwkundige / constructeur