Inleiding.

Binnen de vesting Woudrichem ligt aan de noordzijde van de Molenstraat het voormalige POSTKANTOOR uit 1905. Nummer 10 is de ingang van het woonhuis, nummer 12 van het postkantoor. Tot 1995 was het pand als postkantoor in gebruik met op de begane grond het postkantoor en op de verdieping het woonhuis van de postmeester. Het pand behoort stilistisch tot de Neo-Renaissance. Het vrijstaande pand heeft aan weerszijden een erfafscheiding van ijzeren hekken op ezelsrug. Aan de straat ligt voor de ingang een bakstenen helling van drie treden met een ijzeren hekwerk met balusters met floraal ornament.

Omschrijving.

Het tweelaags pand met zolderverdieping op nagenoeg vierkante plattegrond heeft een afgeplat schilddak met aan de voorgevel een doorlopende trapgevel, die met een zadeldak tot nokhoogte door het voorschild steekt. Het dak is belegd met rode verbeterde Hollandse pannen. Waar de hoekkeper de nok raakt liggen pirons. Op het achterschild ligt een schoorsteen; op de dakvoet van het westelijke schild liggen twee smalle hoge schoorsteenschachten met ijzeren stangen in het dak verankerd. Aan de dakvoet liggen rondom lijstgoten op gesneden consoles. In de voor- en achtergevel ligt haaks op het schild een door de lijst lopende dakkapel met topgevel van twee treden onder een zadeldak met geschubde daktegels. Rechthoekige regenwaterafvoeren aan alle gevels. Het pand is opgetrokken in kruisverband roodbruine baksteen met geknipte voeg en heeft een bakstenen plint met rollaag. De asymmetrische voorgevel is vier raamassen breed en heeft aan de rechterzijde over de breedte van twee raamassen een afsluiting met een zes treden hoge trapgevel met rondraam, makelaar en piron. Het eveneens twee raamassen brede linker gevelveld wordt beëindigd door een lijstgoot die wordt doorbroken door een dakkapel met tweemaal getrapte topgevel met makelaar, oculus en kruiskozijn. De topgevels worden geleed door cordonlijsten, het gevelveld door rondafgesloten spaarnissen, waarin kruiskozijnen zijn geplaatst met negendelige lichten met okerkleurig kathedraalglas. Op de begane grond liggen twee samengestelde kozijnen met respectievelijk vijf en twee ramen met dito lichten en de beide ingangen onder met hout beklede ijzeren lateien met kopspijkers. De beide paneeldeuren hebben kleine vierkante ruitjes en glas-in-lood lichten met geelrode rand. De korfboogvelden boven de kruiskozijnen hebben een vulling met baksteenmozaïek. Natuursteen is toegepast in de dorpels van de vensters, neuten, aanzetstukken van de ramen en in de afsluitingen van alle gevelopeningen. De beide zijgevels hebben vlakke muren met smalle korfboogopeningen, waarin ramen met identieke lichten, boogvulling en afsluiting als in de voorgevel. In de oostelijke gevel ligt op de hoek met de achtergevel het trappenhuis onder plat dak. Het steekt door het dakschild en heeft opklimmende ramen met een roodgele glas-in-lood vulling. Aan de achterzijde ligt op de hoek een eenlaags aanbouw onder plat dak en een uitbouw met bovenliggend balkon met ijzeren hekwerk en trap. Op de verdieping twee identiek aan de voorgevel afgesloten samengestelde kozijnen met deuren en ramen met lichten met kleine roedenverdeling en gekleurd kathedraalglas. Dit type licht bevindt zich ook boven enkele vensters op de begane grond en in het kruiskozijn van de dakkapel. Alle muuropeningen in de achtergevel zijn recht afgesloten met strekken, incidenteel met rollaag; de vensters hebben bakstenen dorpels. Inwendig heeft het pand de karakteristieke indeling met gescheiden ingangen voor postkantoor en postmeestershuis behouden. Na de deur van het woonhuis ligt de gang naar de vestibule met toogopeningen en het trappenhuis met vlakke gesneden stijlen. In dit deel liggen de oorspronkelijke zwartwitte tegelvloer en betegelde lambrizering met rood, blauw en groen granaatappelmotief op wit veld. Dit motief wordt herhaald in de lambrizering van de openbare gang en de telefooncel. Verder zijn van het inwendige vermeldenswaard de paneeldeuren en lijsten, de telefooncel, alsmede een tooglicht met dubbele zestienruitslichten in de muur tussen het voormalige postkantoor en de achterzijde van het pand.

Waardering.

Het pand is van algemeen belang. Het heeft cultuurhistorische waarde als voorbeeld van de ontwikkeling van het postwezen en vanwege de typologie van het dorpspostkantoor. Het is van architectuurhistorisch belang vanwege de esthetische kwaliteit van het ontwerp, de detaillering en de samenhang tussen de gaaf gebleven hoofdvorm en interieurelementen uit de bouwtijd. Het heeft ensemblewaarde als karakteristiek onderdeel van de bebouwing aan de Molenstraat. Bovendien voegt het pand zich stilistisch binnen het historische karakter van Woudrichem, de neo-renaissance vormgeving sluit aan bij de omgeving. Het pand is in de hoofdvorm en delen van het interieur gaaf bewaard gebleven en bezit als zodanig zeldzaamheidswaarde.