Omschrijving onderdeel 4: POORTGEBOUW behorende tot de voormalige buitenplaats Arcen.

De voorburcht is toegankelijk middels een haakvormig poortgebouw uit 1653 (zie wapensteen met alliantiewapen van Marcelis van Gelder en Lüztenrode) gesitueerd op de noordwesthoek van het kasteeleiland. Schietgaten verwijzen naar de verdedigingsfunctie.

Het bakstenen gebouw heeft verdiepingloze vleugels met de toegang in een hoger opgetrokken poortpaviljoen met duivenzolder bekroond door een met leien gedekte lage achtkantige ingesnoerde (knobbel)spits. Aan de voorzijde een in natuurstenen rustica gevatte segmentboogvormige poortdoorgang, waarboven de reeds genoemde wapensteen en twee dichtgemetselde sleuven van het oude valbrugfront, net onder de daklijst een mergelband en in het midden tussen mergel- en daklijst een wijzerplaat. De zijde aan de binnenplaats heeft een gemetselde getoogde poortdoorgang, daarboven een mergelband, een wapensteen uit 1763 die vermoedelijk afkomstig is van de oranjerie (afbraak 1916) en een wijzerplaat. De beide zijvleugels aan de binnenplaats zijde worden geleed door getoogde dubbele inrijpoorten en licht getoogde vensters (gewijzigde gevelindeling); direct onder de daklijst enkele rechthoekige vensters. Inwendig gewijzigd.

Waardering

Het POORTGEBOUW is van algemeen belang:

- vanwege de ouderdom;

- vanwege de bouwmassa;

- als karakteristiek markeringspunt van de entree van de buitenplaats;

- als kenmerkend onderdeel van de bebouwing op het voorplein en als pendant van het koetshuis;

- vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie met de andere onderdelen van de buitenplaats.