Inleiding

Twee HERENHUIZEN onder één kap, 1921-1922, gebouwd voor de huisvesting van de middenstand, als onderdeel van het villaparkje rondom het Julianaplein. Gebouwd in een traditionele, door het Expressionisme beïnvloede stijl naar een ontwerp van architect N. Ramakers te Sittard. Bij alle herenhuizen van het type C zijn de oorspronkelijk in de voorgevel aanwezige tuindeuren, verdiept geplaatst in de loggia onder de door kolommen gedragen balkons, verwijderd. De ruimte tussen de loggiabalustrade en de balkons is als erker bij de woonkamers getrokken en gedicht met grote rechthoekige vensterkozijnen en smalle rechthoekige zijlichten.

Bij het pand Jubileumstraat 13 is de oorspronkelijke entreepartij gedicht en vervangen door een vensterkozijn onder een betonlatei. De entree is naar de zijgevel verplaatst.

UITGESLOTEN van bescherming zijn de aan de achtergevel van Jubileumstraat 13 gebouwde serre en garage, die de gehele achtertuin in beslag nemen, alsmede de bijgebouwde garage van Julianaplein 1.

Omschrijving

Een in het noordoostelijke deel van het complex Julianaplein e.o. gebouwd blok met twee herenhuizen onder één kap van het gecombineerde type CC.

Elk pand heeft twee BOUWLAGEN alsmede een gedeeltelijke souterrainverdieping. Beide panden vormen samen een wijdbenig uitlopende U-vormige PLATTEGROND, die aan de vrije gevelzijden is voorzien van een uitbouw van één laag. Het geheel wordt gedekt door een SCHILDDAK, waarvan de noklijn identiek is aan de vorm van de plattegrond. Aanzienlijke overstekken annex luifelgoten. Van de drie oorspronkelijke nokschoorstenen resteren er nog twee. De oorspronkelijke gecombineerde smalle dakkapellen op het voor- en achterdakvlak, met overstek en horizontale indeling van de vier vensters, zijn nog aanwezig; bij het pand Jubileumstraat 13 echter zonder de horizontale vensterindeling. De oorspronkelijke rode Tuiles du Nord-pannen zijn bij Jubileumstraat 13 bewaard gebleven, bij Julianaplein 1 vervangen door zwarte Tuiles du Nord.

De herenhuizen hebben een gewapend betonnen fundering op putringen en zijn opgetrokken in rode en gele baksteen, gemetseld in halfsteens verband. Een rode bakstenen plint met rollaag. De in gele baksteen opgetrokken eerste bouwlaag met geprofileerde rode rollaag loopt door tot onder de vensters van de tweede bouwlaag. Deze tweede laag is enigszins ingesnoerd ten opzichte van de eerste laag en wordt gekenmerkt door de afwisseling van geel metselwerk met rode verdiept gelegen lijsten. De gevel wordt onder de luifelgoot beëindigd door een betonnen band.

De VOORGEVELS zijn symmetrisch ingedeeld. Het aanzicht wordt gedomineerd door de gecombineerde erkers met balkons in de middengeveldelen. De oorspronkelijke balkonkolommen in de eerste laag zijn voorzien van horizontale profiellijsten. De betonnen vloerplaat van de balkons fungeert als latei boven de erkervensters. De balkonbalustraden hebben siermetselwerk in blokverband. De balkons, gescheiden door een bakstenen tussenmuur, zijn toegankelijk middels een rechthoekige, oorspronkelijk dubbele houten balkondeur. Naast deze deuren een rechthoekig verticaal ingedeeld houten venster.

De geveldelen aan weerszijden zijn onder een schuine hoek ten opzichte van het middengeveldeel geplaatst. In deze geveldelen bevinden zich de verdiepte entreepartijen. Deze werden in de oorspronkelijke staat gekenmerkt door een verdiept geplaatste centrale paneeldeur, waarnaast aan beide zijden een onder een schuine hoek geplaatst zijlicht met vijfvoudige horizontale indeling. Paneeldeur en zijlichten werden onderling gescheiden door geornamenteerde houten kolommen. Voor de zijlichten een plinthoge, driehoekige rode bakstenen bloembak. Op het muurwerk van deze bakken bevonden zich de geornamenteerde houten kolommen, die de aan de zijden afgeschuinde houten portiekluifel ondersteunden. In de tweede bouwlaag van deze geveldelen een rechthoekig, verticaal ingedeeld houten venster.

Bij het pand Jubileumstraat 13 is het oorspronkelijke portiek verdwenen en vervangen door een rechthoekig houten venster onder een zwaar gedimensioneerde betonlatei. De entree is naar de zijgevel verplaatst. Bij Julianaplein 1 is de entreepartij ontdaan van de luifel en de bloembakken. De paneeldeur en de zijlichten zijn vernieuwd.

De ZIJGEVELS van de panden van het type C zijn voorzien van een ten opzichte van de voor- en achtergevel teruggerooid uitgebouwde berging van één laag onder plat met luifelgoot. In het gele metselwerk boven de plint bevinden zich wederom horizontale profiellijsten. Hoog onder de luifelgoot zijn smalle rechthoekige houten vensters geplaatst (aan de voorzijde één venster, aan de lange buitenzijde vier vensters), oorspronkelijk voorzien van horizontale roedeverdeling. Deze roedeverdeling is bij het pand Julianaplein 1 niet meer aanwezig. De berging van Jubileumstraat 13 heeft een geheel andere indeling gekregen, waarin slechts één smal venster resteert en een aanzienlijk rechthoekig ongeleed venster is geplaatst. Vooraan in de zijgevel, in de oksel met de uitgebouwde berging, is de nieuwe voordeur van Jubileumstraat 13 gesitueerd. Deze is voorzien van drie bakstenen traptreden. In de achterzijde een rechthoekige houten bergingsdeur. In de tweede laag van de zijgevels een reeks van vier rechthoekige, ongelede houten vensters, bij het pand Julianaplein 1 ten dele voorzien van rolluiken.

De ACHTERGEVELS zijn symmetrisch vormgegeven, met een gespiegelde indeling ten opzichte van de symmetrie-as. In de eerste laag, onder een doorlopende betonlatei, heeft elk pand een dubbele houten terrasdeur, oorspronkelijk met een viervoudige horizontale indeling van de glaspanelen. Daarnaast, in het onder een schuine hoek geplaatste achtergeveldeel, een rechthoekig houten keukenvenster. Dit venster was oorspronkelijk verticaal geleed en voorzien van een drievoudige horizontale indeling van de glaspanelen. Tussen terrasdeuren en keukenvenster bevindt zich een rond uitgemetselde pilaster met uitstulpende profiellijsten, op de gevelhoek naast het keukenvenster een spits uitstulpende pilaster met horizontale profiellijsten. In de tweede laag, hoog onder de luifelgoot en precies boven de terrasdeuren een rechthoekig, verticaal ingedeeld houten venster. De eerste bouwlaag van Jubileumstraat 13 wordt geheel aan het oog onttrokken door de aanbouw aan de achtergevel. In de tweede laag bevindt zich nog het verticaal ingedeelde houten venster. De indeling van de achtergevel van Julianaplein 1 is ongewijzigd bewaard gebleven. Alle vensters en deuren zijn evenwel voorzien van rolluiken. Uit de terrasdeuren en het keukenvenster is de oorspronkelijke indeling en/of roedeverdeling verdwenen. De spits uitstulpende hoekpilaster is vervangen door een kleine steunbeer met profiellijsten.

De voortuinen worden omgeven door een bakstenen muur.

De INTERIEURindeling van beide panden is gewijzigd.

Waardering

De herenhuizen van het complex rondom het Julianaplein zijn van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-maatschappelijke en typologische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl en de funderingstechniek. De panden zijn van groot belang voor het oeuvre van architect N. Ramakers, beschikken over aanzienlijke esthetische kwaliteiten en zijn van belang vanwege de expressieve ornamentiek. Beide herenhuizen vormen een essentieel onderdeel van het complex rondom het Julianaplein, zijn vanwege de situering ten zeerste verbonden met de uitbreiding en ontwikkeling van Sittard, zijn van betekenis voor het aanzien van de stad en beschikken over een historisch-ruimtelijke relatie met de parkachtige omgeving en de bodemgesteldheid ter plaatse. De panden beschikken over een redelijke mate van architectonische gaafheid en zijn van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Bovendien beschikken beide herenhuizen in bovenregionaal perspectief over een redelijke architectuurhistorische en een hoge typologische en functionele zeldzaamheidswaarde.

De herenhuizen vertegenwoordigen een algemeen belang vanwege het geheel van voornoemde waarden.