Inleiding

Vier HERENHUIZEN onder één kap, 1921-1922, gebouwd voor de huisvesting van de middenstand, als onderdeel van het villaparkje rondom het Julianaplein. Gebouwd in een traditionele, door het Expressionisme beïnvloede stijl naar een ontwerp van architect N. Ramakers te Sittard. Het pand Emmastraat 5 is geheel voorzien van kunststof kozijnen.

UITGESLOTEN van bescherming zijn de aan de achtergevel aangebouwde aluminium serre, de bijgebouwde garage, de muur tussen achtergevel en bijgebouwde garage, de zonwering tegen de achtergevel en de dakkapel op het achterdakvlak van Emmastraat 3; de bijgebouwde garage, de aangebouwde veranda en de dakkapel op het achterdakvlak van Emmastraat 6.

Omschrijving

Een in het noordwestelijke gedeelte van het complex Julianaplein e.o. gesitueerde blok met vier herenhuizen onder één kap van het gecombineerde type ABBA. Elk pand heeft twee BOUWLAGEN alsmede een gedeeltelijke souterrainverdieping. De hoekpanden van het type A hebben een in hoofdvorm rechthoekige PLATTEGROND, die aan de vrije gevelzijden is voorzien van een uitbouw van één laag. De tussenpanden van het type B hebben een in hoofdvorm rechthoekige plattegrond, met een gezamenlijke uitbouw aan de achtergevel.

Het geheel wordt gedekt door een SCHILDDAK, waarvan de noklijn evenwijdig aan de Emmastraat loopt. Aanzienlijke overstekken annex luifelgoten. Vier nokschoorstenen, ten dele vernieuwd. De oorspronkelijke per twee panden gecombineerde smalle dakkapellen op het voordakvlak, met overstek en horizontale indeling van de vier vensters, zijn nog aanwezig. De horizontale vensterindeling van deze dakkapelvensters is uitsluitend bij het pand Emmastraat 6 niet meer aanwezig. Op het achterdakvlak van Emmastraat 3 en 6 is deze kapel vervangen door een kapel van aanzienlijk groter afmetingen. Bij de panden 4 en 5 zijn de oorspronkelijke dakkapelhelften bewaard gebleven, bij Emmastraat 5 is uit één dakkapelvenster de oorspronkelijke horizontale indeling verdwenen. De oorspronkelijke rode Tuile du Nord-pannen zijn vervangen door grijze betonpannen. De herenhuizen hebben een gewapend betonnen fundering op putringen en zijn opgetrokken in rode en gele baksteen, gemetseld in halfsteens verband. Een rode bakstenen plint met rollaag. De in gele baksteen opgetrokken eerste bouwlaag met geprofileerde rode rollaag loopt door tot onder de vensters van de tweede bouwlaag. Deze tweede laag is enigszins ingesnoerd ten opzichte van de eerste laag en wordt gekenmerkt door de afwisseling van geel metselwerk met rode verdiept gelegen lijsten en kleine pilasters aan weerszijden van de vensters. De gevel wordt onder de luifelgoot beëindigd door een betonnen band. Doorlopende betonlatei boven de erkers.

De VOORGEVEL is symmetrisch ingedeeld. In de middenas het gecombineerde portiek van de twee tussenpanden van het type B. Dit portiek heeft, onder een doorlopende betonlatei, twee verdiept geplaatste rechthoekige niet-authentieke voordeuren. Het portiekbordes heeft een rood-zwarte betegeling. In de traptrede vóór het bordes zijn de roosters van de souterrainopeningen geplaatst. In de tweede laag boven dit portiek, hoog onder het dakoverstek, heeft elk tussenpand een van oorsprong houten, rechthoekig verticaal ingedeeld venster. Aan beide zijden van deze middenas twee identiek ingedeelde gevelvlakken. Hierin hebben de gecombineerde huizen van het type A en B een groot, tot aan de vensters van de tweede laag risalerend middengeveldeel, dat boven de erkerlatei smaller wordt en aan weerszijden over de gehele hoogte trapsgewijs is uitgemetseld. In dit middenrisaliet zijn onder een doorlopende latei de erkers geplaatst. Deze erkers hebben rechthoekige houten vensterkozijnen, aan weerszijden voorzien van onder een schuine hoek geplaatste zijlichten. De oorspronkelijke horizontale roedeverdeling van deze zijlichten is bij het pand Emmastraat 3 nog aanwezig. Boven het middenrisaliet heeft elk van de panden twee rechthoekige, oorspronkelijk houten, verticaal ingedeelde vensters.

In de voorgevel van Emmastraat 6 is naast de erker een klein rechthoekig trappenhuisvenster met recent glas-in-lood aanwezig.

De ZIJGEVELS van de hoekpanden van het type A zijn herkenbaar aan een uitbouw van één laag onder plat met balkon. Deze uitbouwen hebben een oorspronkelijk aan de voor- en achterzijde opengewerkt portiek, waarbij een hoekkolom de betonplaat van het balkon ondersteunt. In deze portieken waren, in de zijgevel van het hoofdvolume, oorspronkelijk de rechthoekige houten paneelvoordeur en de rechthoekige houten keukendeur met horizontale indeling van het glaspaneel geplaatst. Naast de voordeuren een rechthoekig houten toiletvenstertje. De uitbouwen zijn onder de betonplaat van het balkon voorzien van horizontale profiellijsten, die tot in het metselwerk van de portiekkolommen worden voortgezet. Centraal in dit geveldeel een reeks van drie smalle houten vensters, oorspronkelijk met horizontale roedeverdeling. De balkonbalustraden hebben siermetselwerk in blokverband. Hoog onder het dakoverstek is in de zijgevel van de tweede laag een rechthoekig houten drieruits trappenhuisvenster geplaatst, aan elke zijde geflankeerd door een rechthoekige dubbele houten balkondeur. Bij Emmastraat 3 zijn de portiekopeningen gedicht door de verplaatsing van de deuren en de plaatsing van vensterkozijnen. Deze vensterkozijnen zijn dubbel verticaal ingedeeld en voorzien van geel gekleurd glas. In de smalle vensters is de horizontale roedeverdeling nog aanwezig. De venster- en deurkozijnen in de tweede laag van de zijgevel van Emmastraat 3 zijn voorzien van glas-in-lood.

Bij het pand Emmastraat 6 is de zijgeveluitbouw uitsluitend aan de achterzijde gedicht middels een ongeleed, op de gevel liggend portiekkozijn. In het roodzwart betegelde portiek aan de voorzijde is een nieuwe rechthoekige houten voordeur geplaatst. De reeks van drie smalle vensters heeft geen horizontale indeling meer. De keukendeur is in de portiekopening geplaatst. De balkondeuren en het trappenhuisvenster in de tweede laag boven het balkon zijn voorzien van glas-in-lood en rolluiken.

De gezamenlijke ACHTERGEVELS zijn van origine symmetrisch ingedeeld. Beide tussenpanden van het TYPE B hebben in de middenas een gecombineerde uitbouw met balkon, waarvan de balustrade doorloopt tot onder de vensters van de tweede laag. In de eerste bouwlaag is dit uitgebouwde geveldeel per pand voorzien van een rechthoekig houten keukenvenster, oorspronkelijk verticaal ingedeeld, met een drievoudige horizontale indeling van de glaspanelen. Onder dit venster een rode strek. In het afgeschuinde gevelvlak van de keukenuitbouw een rechthoekige keukendeur, oorspronkelijk uitgevoerd in hout en voorzien van een vijfvoudige horizontale indeling van het glaspaneel. Aan weerszijden van deze keukenuitbouwen een uit vier panelen bestaande tuindeur, waarin de zijpanelen oorspronkelijk een vijfvoudige horizontale indeling hebben. Boven de eerste laag, steunend op de erfscheidingen en een kolom, een terrasoverkapping. De erfscheidingen en draagkolommen zijn opgetrokken in rode en gele baksteen en voorzien van horizontale profiellijsten.

In de tweede laag een aan weerszijden trapsgewijs uitgemetselde balkonbalustrade. De gecombineerde balkons zijn voorzien van een bakstenen scheidingswand en toegankelijk via rechthoekige houten balkondeuren. Daarnaast een reeks van vier gekoppelde rechthoekige houten vensters.

Bij het pand Emmastraat 4 zijn de horizontale indelingen en/of verticale geledingen uit de tuindeuren, de keukendeur en het keukenvenster verdwenen. De eerste bouwlaag, onder de terrasoverkapping, is wit gesausd. Bij Emmastraat 5 is de tuindeur vervangen door een kunststof schuifpui. Keukendeur en keukenvenster zijn ontdaan van de oorspronkelijk geleding en indeling. De eerste bouwlaag is wit gesausd. In de tweede laag een reeks drie in plaats van vier gekoppelde vensters, uitgevoerd in kunststof.

De hoekpanden van het TYPE A hebben in de gevelhoek van de eerste laag een van origine rechthoekig houten keukenvenster onder een betonlatei, met verticale indeling en drievoudige horizontale indeling van de glaspanelen. Onder dit venster, in aansluiting op de rode bakstenen plint, een rode bakstenen strek. Naast dit venster een aanzienlijke, rechthoekige houten tuindeur van vier panelen, waarvan de zijpanelen waren voorzien van een vijfvoudige horizontale indeling. Boven deze tuindeur een houten overkapping, rustend op de scheidingsmuur en een baksteen kolom, beiden met horizontale profielranden. In de tweede laag, hoog onder het dakoverstek, een aaneengesloten reeks van vier rechthoekige houten vensters.

Bij Emmastraat 3 is het keukenvenster uitgevoerd in kunststof, met behoud van de verticale indeling. De tuindeuren met horizontale indeling van de zijpanelen is nog aanwezig, maar wordt deels aan het oog onttrokken door de aangebouwde serre.

Emmastraat 6 heeft een rechthoekig, ongeleed houten keukenvenster. De tuindeuren zijn vanwege de aangebouwde veranda verwijderd.

De INTERIEURindelingen van Emmastraat 3, 4, 5 en 6 zijn met name in de eerste laag gewijzigd: de schuifdeuren tussen de kamers-en-suite zijn overal verdwenen.

Waardering

De herenhuizen van het complex rondom het Julianaplein zijn van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-maatschappelijke en typologische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl en de funderingstechniek. De panden zijn van groot belang voor het oeuvre van architect N. Ramakers, beschikken over aanzienlijke esthetische kwaliteiten en zijn van belang vanwege de expressieve ornamentiek. Beide herenhuizen vormen een essentieel onderdeel van het complex rondom het Julianaplein, zijn vanwege de situering ten zeerste verbonden met de uitbreiding en ontwikkeling van Sittard, zijn van betekenis voor het aanzien van de stad en beschikken over een historisch-ruimtelijke relatie met de parkachtige omgeving en de bodemgesteldheid ter plaatse. De panden beschikken over een redelijke mate van architectonische gaafheid en zijn van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Bovendien beschikken beide herenhuizen in bovenregionaal perspectief over een redelijke architectuurhistorische en een hoge typologische en functionele zeldzaamheidswaarde.

De herenhuizen vertegenwoordigen een algemeen belang vanwege het geheel van voornoemde waarden.