Inleiding

Twee HERENHUIZEN onder één kap, 1921-1922, gebouwd voor de huisvesting van de middenstand, als onderdeel van het villaparkje rondom het Julianaplein. Gebouwd in een traditionele, door het Expressionisme beïnvloede stijl naar een ontwerp van architect N. Ramakers te Sittard. Bij al deze herenhuizen van het type C zijn de oorspronkelijk in de voorgevel aanwezige tuindeuren, verdiept geplaatst in de loggia onder de door kolommen gedragen balkons, verwijderd. De ruimte tussen de loggiabalustrade en de balkons is als erker bij de woonkamers getrokken en gedicht met grote rechthoekige vensterkozijnen en smalle rechthoekige zijlichten.

De vensterkozijnen van het pand Julianaplein 3 zijn grotendeels vervangen door kunststof kozijnen.

UITGESLOTEN van bescherming zijn het bijgebouwde houten tuinhuis, de rolluiken, de zonweringen, de aan de achtergevel aangebouwde en op de zijgeveluitbouw aansluitende veranda van Julianaplein 3; het bijgebouwde houten tuinhuis van Julianaplein 5.

Omschrijving

Een op het centrale plein van het complex Julianaplein e.o. gebouwd blok met twee herenhuizen onder één kap van het gecombineerde type CC.

Elk pand heeft twee BOUWLAGEN alsmede een gedeeltelijke souterrainverdieping. Beide panden vormen samen een wijdbenig uitlopende U-vormige PLATTEGROND, die aan de vrije gevelzijden is voorzien van een uitbouw van één laag. Het geheel wordt gedekt door een SCHILDDAK, waarvan de noklijn identiek is aan de vorm van de plattegrond. Aanzienlijke overstekken annex luifelgoten. Drie nokschoorstenen. De oorspronkelijke gecombineerde smalle dakkapellen op het voor- en achterdakvlak, met overstek en horizontale indeling van de vier vensters, zijn met uitzondering van enkele horizontale indelingen nog intact. De luifels van deze kapellen zijn bekleed met trespa. De oorspronkelijke rode Tuile du Nord-pannen zijn bij beide panden vervangen door rode betonpannen.

De herenhuizen hebben een gewapend betonnen fundering op putringen en zijn opgetrokken in rode en gele baksteen, gemetseld in halfsteens verband. Een rode bakstenen plint met rollaag. De in gele baksteen opgetrokken eerste bouwlaag met geprofileerde rode rollaag loopt door tot onder de vensters van de tweede bouwlaag. Deze tweede laag is enigszins ingesnoerd ten opzichte van de eerste laag en wordt gekenmerkt door de afwisseling van geel metselwerk met rode verdiept gelegen lijsten. De gevel wordt onder de luifelgoot beëindigd door een betonnen band.

De VOORGEVELS zijn symmetrisch ingedeeld. Het aanzicht wordt gedomineerd door de gecombineerde erkers met balkons in de middengeveldelen. De oorspronkelijke balkonkolommen in de eerste laag zijn voorzien van horizontale profiellijsten. De betonnen vloerplaat van de balkons fungeert als latei boven de kunststof cq. aluminium erkervensters. De balkonbalustraden hebben siermetselwerk in blokverband. De balkons, gescheiden door een bakstenen tussenmuur, zijn toegankelijk middels een rechthoekige, oorspronkelijk dubbele balkondeuren. Naast deze deuren een rechthoekig, verticaal ingedeeld venster.

De geveldelen aan weerszijden zijn onder een schuine hoek ten opzichte van het middengeveldeel geplaatst. In deze geveldelen bevinden zich de verdiepte entreepartijen. Deze werden in de oorspronkelijke staat gekenmerkt door een verdiept geplaatste centrale paneeldeur, waarnaast aan beide zijden een onder een schuine hoek geplaatst zijlicht met vijfvoudige horizontale indeling. Paneeldeur en zijlichten werden onderling gescheiden door geornamenteerde houten kolommen. Voor de zijlichten een plinthoge, driehoekige rode bakstenen bloembak. Op het muurwerk van deze bakken bevonden zich de geornamenteerde houten kolommen, die de aan de zijden afgeschuinde houten portiekluifel ondersteunden. In de tweede bouwlaag van deze geveldelen een rechthoekig, verticaal ingedeeld houten venster.

Bij pand Julianaplein 3 zijn de bloembakken en luifelkolommen van het portiek verdwenen. De paneeldeuren en de zijlichten zijn vernieuwd. De portiekluifel is thans verankerd in de gevel. Bij het pand Julianaplein 5 is het portiek in tact. De oorspronkelijke paneeldeur is vervangen en de zijlichten hebben thans glas-in-lood.

De ZIJGEVELS van de panden van het type C zijn voorzien van een ten opzichte van de voor- en achtergevel teruggerooid uitgebouwde berging van één laag onder plat met luifelgoot. In het gele metselwerk boven de plint bevinden zich wederom horizontale profiellijsten. Hoog onder de luifelgoot zijn smalle rechthoekige houten vensters geplaatst (aan de voorzijde één venster, aan de lange buitenzijde vier vensters), oorspronkelijk voorzien van horizontale roedeverdeling. Deze roedeverdeling is bij het pand Julianaplein 3 niet meer aanwezig, bij Julianaplein 5 nog wel. In de achterzijde een rechthoekige houten bergingsdeur, welke bij Julianaplein 3 door de achtergevelaanbouw aan het zicht wordt onttrokken. In de tweede laag van de zijgevels een reeks van vier rechthoekige, ongelede kunststof cq. houten vensters.

De ACHTERGEVELS zijn symmetrisch vormgegeven, met een gespiegelde indeling ten opzichte van de symmetrie-as. In de eerste laag, onder een doorlopende betonlatei, heeft elk pand een dubbele houten terrasdeur, oorspronkelijk met een viervoudige horizontale indeling van de glaspanelen. Daarnaast, in het onder een schuine hoek geplaatste achtergeveldeel, een rechthoekig houten keukenvenster. Dit venster was oorspronkelijk verticaal geleed en voorzien van een drievoudige horizontale indeling van de glaspanelen. Tussen terrasdeuren en keukenvenster bevindt zich een rond uitgemetselde pilaster met uitstulpende profiellijsten, op de gevelhoek naast het keukenvenster een spits uitstulpende pilaster met horizontale profiellijsten. In de tweede laag, hoog onder de luifelgoot en precies boven de locatie van de terrasdeuren hebben beide panden een rechthoekig, verticaal ingedeeld houten cq. kunststof venster.

Bij het pand Julianaplein 3 wordt de gehele eerste laag van de achtergevel aan het zicht onttrokken door de aangebouwde veranda. Bij pand Julianaplein 5 verkeert de achtergevel in volledig authentieke staat, met uitzondering van de roedeverdeling van de terrasdeuren.

De INTERIEURindeling van beide panden is ten dele gewijzigd. De schuifdeuren tussen voor- en woonkamer zijn verwijderd, de hal is gewijzigd. Voor de aanbouw aan de achtergevel van Julianaplein 3 zijn enkel de oorspronkelijke venster- en deurkozijnen verwijderd en heeft er geen algehele doorbraak plaatsgevonden.

Waardering

De herenhuizen van het complex rondom het Julianaplein zijn van algemeen belang en van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-maatschappelijke en typologische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl en de funderingstechniek. De panden zijn van groot belang voor het oeuvre van architect N. Ramakers, beschikken over aanzienlijke esthetische kwaliteiten en zijn van belang vanwege de expressieve ornamentiek. Beide herenhuizen vormen een essentieel onderdeel van het complex rondom het Julianaplein, zijn vanwege de situering ten zeerste verbonden met de uitbreiding en ontwikkeling van Sittard, zijn van betekenis voor het aanzien van de stad en beschikken over een historisch-ruimtelijke relatie met de parkachtige omgeving en de bodemgesteldheid ter plaatse. De panden beschikken over een redelijke mate van architectonische gaafheid en zijn van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Bovendien beschikken beide herenhuizen in bovenregionaal perspectief over een redelijke architectuurhistorische en een hoge typologische en functionele zeldzaamheidswaarde. De herenhuizen vertegenwoordigen een algemeen belang vanwege het geheel van voornoemde waarden.