Inleiding

Zes HERENHUIZEN onder één kap, 1921-1922, gebouwd voor de huisvesting van de middenstand, als onderdeel van het villaparkje rondom het Julianaplein. Gebouwd in een traditionele, door het Expressionisme beïnvloede stijl naar een ontwerp van architect N. Ramakers te Sittard. Bij het pand Julianaplein 13 zijn vanwege brandschade in 1994 de dakconstructie vernieuwd en de voorgevels gereinigd.

UITGESLOTEN van bescherming zijn het houten tuinhuis van Julianaplein 7; de achtergevelaanbouw en de vergrote dakkapel op het achterdakvlak van Julianaplein 9; de aangebouwde serre, de vergrote dakkapel en het bijgebouwde houten tuinhuis van Julianplein 13; de bijgebouwde garage en het houten tuinhuis van Julianaplein 17.

Omschrijving

Een aan de zuidoostelijke zijde van het Julianaplein gesitueerde blok met zes herenhuizen onder één kap van het gecombineerde type ABBBBA. Elk pand heeft twee BOUWLAGEN alsmede een gedeeltelijke souterrainverdieping. De hoekpanden van het type A hebben een in hoofdvorm rechthoekige PLATTEGROND, die aan de vrije gevelzijden is voorzien van een uitbouw van één laag. De tussenpanden van het type B hebben een in hoofdvorm rechthoekige plattegrond, met tweegewijs een gezamenlijke uitbouw aan de achtergevel.

Het geheel wordt gedekt door een SCHILDDAK, waarvan de noklijn evenwijdig aan het Julianaplein loopt. Aanzienlijke overstekken annex luifelgoten. Van de zes oorspronkelijke nokschoorstenen resteren er nog vier, die ten dele zijn vernieuwd.

De oorspronkelijk per twee panden gecombineerde smalle dakkapellen met overstek op het voordakvlak zijn nog aanwezig. De overstekken zijn deels bekleed met trespa. De horizontale vensterindeling van de dakkapelvensters op het voordakvlak is bij geen van de panden bewaard gebleven. Op het achterdakvlak van Julianaplein 9 en Julianaplein 13 zijn de oorspronkelijk dakkapellen vervangen door vergrote kapellen. Julianaplein 13 heeft bovendien een tuimelraam. Bij de overige panden zijn de dakkapellen bewaard gebleven, echter zonder de horizontale indeling van de glaspanelen. De oorspronkelijke gebakken rode Tuile du Nord-pannen zijn bij Julianaplein 11 vervangen door rode betonnen Tuiles du Nord. De herenhuizen hebben een gewapend betonnen fundering op putringen en zijn opgetrokken in rode en gele baksteen, gemetseld in halfsteens verband. Een rode bakstenen plint met rollaag. De in gele baksteen opgetrokken eerste bouwlaag met geprofileerde rode rollaag loopt door tot onder de vensters van de tweede bouwlaag. Deze tweede laag is enigszins ingesnoerd ten opzichte van de eerste laag en wordt gekenmerkt door de afwisseling van geel metselwerk met rode verdiept gelegen lijsten en kleine pilasters aan weerszijden van de vensters. De gevel wordt onder de luifelgoot beëindigd door een betonnen band. Doorlopende betonlatei boven de erkers.

De VOORGEVEL is symmetrisch ingedeeld. De herenhuizen hebben tweegewijs een tot aan de vensters van de tweede laag risalerend geveldeel, dat boven de erkerlatei smaller wordt en aan weerszijden over de gehele hoogte trapsgewijs is uitgemetseld. In dit risaliet zijn onder een doorlopende latei de erkers geplaatst. Deze erkers hebben rechthoekige, oorspronkelijke houten vensterkozijnen, aan weerszijden voorzien van onder een schuine hoek geplaatste zijlichten. De oorspronkelijke horizontale roedeverdeling van deze zijlichten is bij geen van de panden meer aanwezig. Het erkerkozijn van Julianaplein 17 is uitgevoerd in kunststof. Boven het risaliet heeft elk van de panden twee rechthoekige, oorspronkelijk houten, verticaal ingedeelde vensters. Julianaplein 17 heeft in de voorgevel een klein rechthoekig trappenhuisvenster.

De tweegewijs toegepaste risalerende voorgeveldelen worden afgewisseld door de bij de tussenpanden van het type B behorende gecombineerde portieken. Deze portieken hebben, onder een doorlopende betonlatei, twee verdiept geplaatste rechthoekige voordeuren. Bij Julianaplein 11 en 15 is de oorspronkelijke paneeldeur nog aanwezig, bij Julianaplein 9 is de paneeldeur naar voorbeeld van de oorspronkelijk vormgeving vernieuwd. De portiekbordessen hebben oorspronkelijk een rood-zwarte betegeling. In de traptrede vóór het bordes zijn de roosters van de souterrainopeningen geplaatst. In de tweede laag boven dit portiek, hoog onder het dakoverstek, heeft elk tussenpand een van oorsprong houten, rechthoekig verticaal ingedeeld venster. De ZIJGEVELS van de hoekpanden van het type A zijn herkenbaar aan een uitbouw van één laag onder plat met balkon. Deze uitbouwen hebben een oorspronkelijk aan de voor- en achterzijde opengewerkt portiek, waarbij een hoekkolom de betonplaat van het balkon ondersteunt. In deze portieken waren, in de zijgevel van het hoofdvolume, oorspronkelijk de rechthoekige houten paneelvoordeur en de rechthoekige houten keukendeur met horizontale indeling van het glaspaneel geplaatst. Naast de voordeuren een rechthoekig houten toiletvenstertje. De uitbouwen zijn onder de betonplaat van het balkon voorzien van horizontale profiellijsten, die tot in het metselwerk van de portiekkolommen worden voortgezet. Centraal in dit geveldeel een reeks van drie smalle houten vensters, oorspronkelijk met horizontale roedeverdeling. De balkonbalustraden hebben siermetselwerk in blokverband. Hoog onder het dakoverstek is in de zijgevel van de tweede laag een rechthoekig houten drieruits trappenhuisvenster geplaatst, aan elke zijde geflankeerd door een rechthoekige dubbele houten balkondeur. Bij Julianaplein 7 is het portiek aan de voorzijde voorzien van een vernieuwde rechthoekige houten voordeur. Aan de achterzijde is het portiek deels gedicht door een ongeleed vensterkozijn en volledig afsluitbaar door middel van een rolluik. De keukendeur is, inclusief de horizontale roedeverdeling van het glaspeneel, bewaard gebleven. De smalle houten vensters hebben geen horizontale roedeverdeling meer. Het trappenhuisvenster en de balkondeuren aan weerszijden hebben rolluiken.

Bij Julianaplein 17 is het portiek aan de voorzijde voorzien van een nieuwe rechthoekige houten voordeur met roosterwerk, een nieuwe bordesbetegeling en gedeeltelijk gedicht met een rechthoekig ongedeeld houten venster. Het portiek heeft aan de achterzijde eenzelfde houten venster, in de portiekopening is een rechthoekige houten deur met rolluik geplaatst. De smalle houten vensters hebben geen horizontale roedeverdeling meer. Eén balkondeur in de tweede laag heeft een rollaag, één balkondeur is geblindeerd. De ACHTERGEVELS van de vier tussenpanden van het TYPE B hebben van origine een tweegewijs gecombineerde keukenuitbouw met balkon, waarvan de balustrade doorloopt tot onder de vensters van de tweede laag. In de eerste bouwlaag is dit uitgebouwde geveldeel per pand voorzien van een rechthoekig houten keukenvenster, oorspronkelijk verticaal ingedeeld, met een drievoudige horizontale indeling van de glaspanelen. Onder dit venster een rode strek. In het afgeschuinde gevelvlak van de keukenuitbouw een rechthoekige keukendeur, oorspronkelijk uitgevoerd in hout en voorzien van een vijfvoudige horizontale indeling van het glaspaneel. Aan weerszijden van deze keukenuitbouwen een uit vier panelen bestaande tuindeur, waarin de zijpanelen oorspronkelijk een vijfvoudige horizontale indeling hebben. Boven de eerste laag, steunend op de erfscheidingen en een kolom, een terrasoverkapping. De erfscheidingen en draagkolommen zijn opgetrokken in rode en gele baksteen en voorzien van horizontale profiellijsten.

In de tweede laag een aan weerszijden trapsgewijs uitgemetselde balkonbalustrade. De gecombineerde balkons zijn voorzien van een bakstenen scheidingswand en toegankelijk via rechthoekige houten balkondeuren. Daarnaast een reeks van vier gekoppelde rechthoekige houten vensters.

Bij het pand Julianaplein 9 is de keukenuitbouw voorzien van een aanzienlijke aanbouw. Boven de viervoudige tuindeur, bewaard gebleven zonder de indeling in de zijpanelen, een nieuwe terrasoverkapping. Bij Julianaplein 11 verkeert de achtergevel in een volledig authentieke toestand, inclusief de indelingen en geleding van de venster- en deurkozijnen. De eerste laag is wit gesausd. Bij Julianaplein 13 zijn tussen de wit gesausde draagkolommen van de terrasoverkapping schuifpuien geplaatst. De oorspronkelijke achtergevel is grotendeels doorgebroken. Bij Julianaplein 15 is de achtergevel intact bewaard gebleven, met uitzondering van de horizontale indeling van de zijpanelen in de tuindeuren en de indeling van het keukenraam.

De hoekpanden van het TYPE A hebben in de eerste laag van de achtergevel een van origine rechthoekig houten keukenvenster onder een betonlatei, met verticale indeling en drievoudige horizontale indeling van de glaspanelen. Onder dit venster, in aansluiting op de rode bakstenen plint, een rode bakstenen strek. Naast dit venster een aanzienlijke, rechthoekige houten tuindeur van vier panelen, waarvan de zijpanelen waren voorzien van een vijfvoudige horizontale indeling. Boven deze tuindeur een houten overkapping, rustend op de scheidingsmuur en een baksteen kolom, beiden met horizontale profielranden. In de tweede laag, hoog onder het dakoverstek, een aaneengesloten reeks van vier rechthoekige houten vensters.

Bij het pand Julianaplein 7 zijn de tuindeuren vervangen door een kunststof schuifpui, het keukenvenster heeft geen indeling of geleding meer. De draagkolommen van de terrasoverkapping en de scheidingsmuur zijn wit gesausd. Bij het pand Julianaplein 17 is de indeling in de terrasdeuren en het keukenraam verwijderd. De scheidingsmuur en de draagkolommen van de overkapping zijn wit gesausd. Het keukenraam heeft een rolluik.

De INTERIEURindeling van deze panden is in verschillende mate gewijzigd. Bij vrijwel alle panden is de indeling met kamers-en-suite en schuifdeuren gewijzigd.

Waardering

De herenhuizen van het complex rondom het Julianaplein zijn van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een sociaal-maatschappelijke en typologische ontwikkeling. De architectuurhistorische waarden worden bepaald door de bouwstijl en de funderingstechniek. De panden zijn van groot belang voor het oeuvre van architect N. Ramakers, beschikken over aanzienlijke esthetische kwaliteiten en zijn van belang vanwege de expressieve ornamentiek. Beide herenhuizen vormen een essentieel onderdeel van het complex rondom het Julianaplein, zijn vanwege de situering ten zeerste verbonden met de uitbreiding en ontwikkeling van Sittard, zijn van betekenis voor het aanzien van de stad en beschikken over een historisch-ruimtelijke relatie met de parkachtige omgeving en de bodemgesteldheid ter plaatse. De panden beschikken over een redelijke mate van architectonische gaafheid en zijn van belang in relatie tot de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Bovendien beschikken beide herenhuizen in bovenregionaal perspectief over een redelijke architectuurhistorische en een hoge typologische en functionele zeldzaamheidswaarde.