Inleiding

HERENHUIS genaamd Huis Op 't Fort, 1924, in een historiserende eclectische bouwstijl gebouwd naar een ontwerp van architect Jac. Beurskens te Sittard, in opdracht van H. van Doorn. Het halfvrijstaande huis is gebouwd aan de voet van de voormalige stadswal aan de noordzijde van de stad, op het snijpunt van Dominicanenwal en Paardestraat. Het huis, waarvan de voorgevel op de wal aan de zuidzijde is gericht, is aan de noordzijde dwars op de gesloten bebouwing van de Paardestraat geplaatst.

Omschrijving

Herenhuis met souterrainverdieping, twee BOUWLAGEN en zolderverdieping op een hoofdvorm rechthoekige PLATTEGROND. Het geheel wordt gedekt door een GEBROKEN KAP in lengterichting. Leien in maasdekking. Hoge schoorsteen op de nok. Luifelgoot op klossen. Op elk dakschild drie cq. twee dakkapellen, zonder de oorspronkelijk aanwezige kleine klauwstukken en zonder het rondboogfronton van de dakkapel boven de middenas van de frontgevel. In deze dakkapellen rechthoekige, verticaal ingedeelde vensters met achtruits roedeverdeling per glaspaneel.

Het herenhuis heeft geheel gepleisterde gevels, hardstenen dorpels, gestucte lisenen met imititatievoegen, een gestucte kroonlijst, smeedijzeren roosters voor de souterrainvensters.

De VOORGEVEL aan de zuidzijde is geheel symmetrisch ingedeeld met behulp van geblokte stuclisenen. Geprofileerde plint en kroonlijst. Centraal in de eerste laag een verdiept gelegen ingangspartij, in de tweede laag een loggia. Portiek met hardstenen traptreden, rechthoekige dubbele houten toegangsdeur, zij- en bovenlichten met glas-in-lood, in het bovenlicht de smeedijzeren letters 'T Huys Op 't Fort'. De segmentbogen boven portiek en loggia worden gedragen door pilasters met kapitelen. De borstwering van de loggia heeft een balusterreeks, waaronder bloktanddecoraties. Aan weerszijden van de middenas twee venstertraveeën, waarin een souterrainvenster met smeedijzeren rooster, alsmede twee rechthoekige houten kruiskozijnen met 34-ruits roedeverdeling en louvreluiken. Spaarvelden tussen de vensters van de eerste en tweede laag. Aan de westzijde, in het verlengde van de voorgevel, een erfscheidingsmuur met tuinpoortje.

De oostelijke ZIJGEVEL aan de Paardestraat is symmetrisch ingedeeld en in beide lagen voorzien van drie rechthoekige houten kruiskozijnen met 34-ruits roedeverdeling en louvreblinden. Spaarvelden tussen de vensters van elke as, gestucte kroonlijst.

De westelijke ZIJGEVEL is onregelmatig ingedeeld. In de eerste laag zowel een rechthoekige als een afgeronde erker met balkon. De rechthoekige erker aan de noordzijde heeft een rechthoekig, dubbel houten kruiskozijn met 36-ruits roedeverdeling en een rechthoekig houten 9-ruits venster. Balkonbalustrade met hardstenen afdekking. Een terrasbalustrade onttrekt de souterrainverdieping onder deze erker aan het oog. Hierin een rechthoekig, verticaal ingedeeld houten deur met zijlicht, beide voorzien van kleine roedeverdeling. Daarnaast een rechthoekig houten 9-ruits venster. De afgeronde erker met balkon aan de zuidzijde heeft vier rechthoekige houten terrasdeuren, elk met 8-ruits roedeverdeling en 9-ruits bovenlicht. Balusterreeks met hardstenen afdekking. Verdiept tussen beide erkers een rechthoekige houten deur met zij- en bovenlichten, voorzien van kleine roedeverdeling. In de tweede laag van de westelijke zijgevel gestucte hoeklisenen plus kroonlijst. De balkons boven de erkers zijn toegankelijk via dubbele deuren in een rechthoekig houten kruiskozijn met kleine roedeverdeling in de glaspanelen en de bovenlichten. In de middenas een rechthoekig houten kruiskozijn met 28-ruits roedeverdeling.

De indeling van het INTERIEUR is vrijwel in tact bewaard gebleven. In de tweede laag is de voormalige badkamer tot keuken en toileteenheid verbouwd, een deel van de zolderverdieping is als kantoorruimte ingericht. In de eerste laag zijn onder meer van belang de houten paneeldeuren in houten omlijstingen, de voormalige zitkamer met parketvloer en marmeren haardomlijsting; de voormalige salon met parketvloer, rode marmeren haardlijst, stucrozet en deuren met gebrandschilderd glas-in-lood; dubbele deuren met glas-in-lood tussen portaal en hal; in de hal een parketvloer en een balkonplafond op houten consoles. De oud-Hollandse haardpartij in de hal is niet authentiek; in de voormalige eetkamer met parketvloer een stucplafond. Ook hier een niet-authentieke schouw; in de keuken een plavuizenvloer. Op de overige lagen zijn onder meer de deels met glaspanelen voorziene deuren van belang.

Waardering

De architectuurhistorische waarden van het Huys Op 't Fort worden bepaald door de bouwstijl, de betrokkenheid van architect Jac. Beurskens, de esthetische kwaliteit van diens ontwerp, het materiaalgebruik, de ornamentiek en de bijzondere samenhang tussen exterieur en interieuronderdelen. Het pand is gesitueerd binnen het beschermde stadsgezicht Sittard, is vanwege de situering ten zeerste verbonden met de uitbreiding van de stad, is van bijzondere betekenis voor het aanzien van Sittard en heeft een historisch-ruimtelijke relatie met de stadswal. Het huis beschikt over een hoge mate van architectonische gaafheid en is van belang in relatie tot de visuele gaafheid van de stedelijke omgeving. Bovendien is het huis in een regionaal kader bezien architectuurhistorisch redelijk zeldzaam.

Het Huis Op 't Fort is vanwege het geheel van voornoemde waarden van algemeen belang.