Inleiding

Vrijstaand LANDHUIS, 1924-1925, in een traditionele, door de Amsterdamse School en de Engelse cottage-stijl beïnvloede bouwtrant. Het pand is gebouwd in opdracht van de heer J. van Wessem jr., naar ontwerp van architect Jos Wielders te Sittard. Het landhuis is bereikbaar via een betonnen brug over de Geleenbeek, in 1969 gerealiseerd naar een betonconstructie op putringen van Betonbouw J.C. Bartels te Valkenburg aan de Geul.

De zonweringen zijn UITGESLOTEN van bescherming.

Omschrijving

Vrijstaand landhuis met L-vormige PLATTEGROND op de westelijke oever van de Geleenbeek, in lengterichting ten opzichte van de Parklaan en de beek. Het pand heeft afwisselend één of twee BOUWLAGEN en is geheel onderkelderd. Onder het in noordwestelijke richting uitgebouwde keukenvolume bevindt zich een souterraingarage, bereikbaar via een afrit. Het landhuis wordt gedekt door een asymmetrische rieten kap met nokschoorsteen, hoge schoorsteen en dakkapellen. Dakkapellen met verticaal ingedeelde en horizontaal gelede rechthoekige houten vensters.

De gevels zijn asymmetrisch van opbouw en hebben rood en geel genuanceerd baksteen metselwerk in kettingverband. De VOORGEVEL loopt in de eerste bouwlaag in de linkerzijgevel door in een afgeschuinde erkeruitbouw met balkon. Een ongeleed rechthoekig houten woonkamervenster. Op de hoek van de voorgevel en de noordelijke zijgevel een erker met overkragend dak. In deze erker een reeks van acht gekoppelde rechthoekige houten vensters met bovenlicht. Aan de afgeschuinde noordoostelijke erkerzijde is de plint rond uitgemetseld in een bloembak. De tweede bouwlaag heeft een horizontale raampartij van acht verticaal ingedeelde en horizontaal gelede rechthoekige houten vensters in een lijst met houten betimmering over de volle breedte van de gevel. In de enigszins terugliggende noordelijke ZIJGEVEL naast de erker leiden vijf bakstenen treden, waarnaast een rond gemetselde bakstenen bloembak, naar een entree met houten paneeldeur onder een luifel. Rechthoekige houten vestibulezijlichten met glas-in-lood. Hierboven, ter hoogte van de overloop van de trap, een groot rechthoekig houten glas-in-lood-venster met voorzetraam. In de plint vier rechthoekige, oorspronkelijk verticaal ingedeelde souterrainvensters met traliewerk. Verder in de eerste bouwlaag drie negenruits keukenvensters met drieruits bovenlicht onder een luifelaanzet. Onder deze vensters begint een opgang met vier treden naar de paneeldeur van de bijkeukenentree met luifel in de achtergevel. In de tweede bouwlaag een aaneengesloten horizontale reeks van de vijf rechthoekige houten vensters van de voormalige logeerkamer, in een lijst met houten betimmering. Deze vensters zijn verticaal ingedeeld en voorzien van een horizontale indeling in de glaspanelen. In de korte ACHTERGEVELzijde van de noordwestelijke keukenuitbouw de rechthoekige houten paneeldeur met luifel van de bijkeuken. Vóór deze deur een bordes met rond gemetselde bakstenen borstwering, waaronder de vernieuwde garagepoort met zwaar gedimensioneerde betonlatei. Bovengenoemde opgang voor de entree van de keukenuitbouw wordt aan de achtergevel voortgezet in een terras. De korte zuidgevel van de keukenuitbouw is met uitzondering van een klein rechthoekig houten venster onder een doorlopende strek nagenoeg blind. Geprofileerde aanzet van de hoge schoorsteen.

Bij de trapsgewijs verspringende brede ACHTERGEVEL loopt het dak door tot boven de eerste bouwlaag. Deze achtergevel heeft links een rij van drie hoog onder het overstek geplaatste houten zesruits garderobevenstertjes en in het teruggerooide geveldeel rechts een dubbele houten tuindeur met karakteristieke roedeverdeling. Hier ontstaat een dakluifel, die rust op een betonkolom. De linker ZIJGEVEL heeft één bouwlaag, met links naast de afgeschuinde erkeruitbouw het terugliggend houten venster van de voormalige kinderkamer. De erker heeft aan beide lange zijden twee ongelede rechthoekige houten vensters. Daartussen een onder een luifel geplaatste terrasdeur. Deze terrasdeur is verdiept geplaatst in een spits uitgemetselde portieklijst. Bakstenen balkonbalustrade met smeedijzeren lijst. Het balkon is bereikbaar via een in de tweede laag geplaatste dubbele houten slaapkamerdeur, omgeven door een lijst met houten betimmering.

Het landhuis wordt vanaf de keukenuitbouw aan de noordwestzijde tot aan de voorgevelerker aan de noordoostzijde omgeven door een terras dat vanaf de erkeruitbouw in de linker zijgevel wordt begeleid door een bakstenen borstwering. Het landhuis heeft een grotendeels bewaard gebleven waardevol INTERIEUR, waarvan de indeling in de eerste bouwlaag ten dele is gewijzigd: de kamers-en-suite en het voormalige personeelstoilet zijn niet meer aanwezig. De indeling van de tweede bouwlaag is geheel intact, met uitzondering van de badkamerdeuren. De balkondeuren boven de erker hebben een buitenrolluik. In dit interieur zijn onder meer van belang de vestibule met de nog authentieke tegellambrisering, klapdeuren, kapstok en paraplurek; hal en trappenhuis met lambriseringen; in het buitenvenster van het kantoor (de vml. kinderkamer) een afbeelding van St. Gerardus Majella in glas-in-lood, afkomstig uit het Bisschoppelijk College aan de Parklaan, 1919.

Waardering

Het landhuis aan de Parklaan 27 is van cultuurhistorische waarde als bijzondere uitdrukking van een typologische ontwikkeling. Het pand is van architectuurhistorische waarde vanwege het belang voor de geschiedenis van de architectuur, is van belang voor het oeuvre van architect Jos. Wielders, beschikt over hoogwaardige esthetische kwaliteiten, onderscheidt zich door een bijzondere ornamentiek en een bijzondere samenhang tussen exterieur en interieur. Het landhuis is vanwege de vrijstaande situering in een lineaire reeks villabebouwing - grotendeels van de hand van Wielders - sterk verbonden met de ontwikkeling en uitbreiding van Sittard in de eerste helft van de twintigste eeuw, is van bijzondere betekenis voor het aanzien van de stad en beschikt over een historisch-ruimtelijke relatie met de Geleenbeek. Het landhuis beschikt over een hoge mate van architectonische gaafheid, zowel wat betreft het exterieur als het interieur, en is van belang voor de structurele en visuele gaafheid van de bebouwde omgeving. Bovendien beschikt het landhuis over een hoge mate van architectuurhistorische en typologische zeldzaamheid.

Het landhuis aan de Parklaan 27 vertegenwoordigt een algemeen belang vanwege het geheel van voornoemde waarden.