1. HOOFDGEBOUW KRAYENHOFFKAZERNE.

Omschrijving

De kazerne heeft een U-vormig grondplan met de binnenhof aan de achterzijde. Hier is tegen de achtergevel een manege met paardestallen gebouwd. De voorgevel van de kazerne is ca. 130 m. lang en heeft een hoger middendeel van drie bouwlagen en zijvleugels met hoekpaviljoens van twee bouwlagen. Middendeel en hoekpaviljoens zijn voorzien van middenrisalieten met trapgevels, waarbij de trapgevels van de middendeel wordt bekroond door een gebeeldhouwde leeuw. De voorbouw heeft een hoge zolderverdieping met plat dak en omlopende dakschilden die bij een renovatie zijn voorzien van betonpannen. De dakkapellen hebben een trapgevel met overhoekse pinakel met zandstenen bekroning, afdekplaten, speklagen en een rondboogvenster met een omlijsting van rode profielstenen, een hardstenen dorpel, een boogtrommel met metselmozaïek en een tweedelig kozijn met meerruits draairamen.

De gevels zijn opgetrokken uit rode baksteen, gemetseld in kruisverband. De gevels van de voorbouw hebben een met hardsteen afgedekte plint, zandstenen speklagen en worden afgesloten met achtereenvolgens een rollaag, een staafprofiellijst van rode verblendsteen, een bloktandlijst van gele verblendsteen en een lijst met witte kraagsteentjes, waarop de klossen van de houten bakgoot rusten. De vensters, rondboogvormig afgesloten in de risalieten, segmentboogvormig afgesloten in de midden- en hoekpaviljoens en op de begane grond van de vleugels, recht gesloten op de verdieping van de vleugels, hebben een omlijsting van rode profielstenen, afgewisseld met zandstenen tand-, geboorte- en sluitstenen. De vensters zijn voorzien van afzaten van rode verblendsteen, boogtrommels met metselmozaïek en tweedelige veelruits ramen, die deels zijn vernieuwd. De recht gesloten vensters hebben zandstenen lateien. De VOORGEVEL is symmetrisch ingedeeld. De middenrisaliet heeft boven de deur telkens twee gekoppelde vensters. De risaliet heeft aan weerszijden drie vensterassen. De vleugels hebben ieder veertien vensterassen en de hoekpaviljoens hebben vier vensterassen, waarvan twee in de middenrisalieten.

In het midden bevindt zich de hoofdingang, die bestaat uit een dubbele rondboogpaneeldeur met ruiten en sierbeslag in een geprofileerde zandstenen omlijsting met een sluitsteen die is versierd met een gebeeldhouwde kop van de oorlogsgod Mars. Hierboven bevindt zich een zandstenen veld met het inschrift: "KRAYENHOFFKAZERNE". Aan weerszijden van de boog bevinden zich zandstenen kraagstenen met de gebeeldhouwde wapens van Gelderland en Nijmegen met de opschriften: "GELRIA" en "NOVIOMAGUM". Op de wapens rusten de uitkragende lisenen die het spaarveld met de vensters van de tweede en de derde bouwlaag omsluiten. Het spaarveld wordt afgesloten met rode profielstenen. In de topgevel, die is afgedekt met zandstenen platen en versierd met overhoekse pinakels met zandstenen bekroningen, een boogfries van rode verblendsteen en een gebeeldhouwde leeuw van twee meter hoog, bevindt zich een venster met stolpraam, 8-ruits bovenlicht, rondboogtrommel en luiken met zandlopermotief. De risalieten van de hoekpaviljoens zijn, afgezien van de bekroning met kantelen, op dezelfde wijze gedetailleerd. Iedere vleugel heeft twee secundaire ingangen met moderne dubbele deuren.

De ZIJGEVELS en de ACHTERGEVEL van de voorbouw zijn op dezelfde wijze gedetailleerd als de voorgevel. Tegen de linker zijgevel bevindt zich een uitgemetselde, geornamenteerde schoorsteen. De achtergevel heeft geen speklagen maar sierbanden van rode en gele verblendsteen. Tegen de achtergevel van de hoekpaviljoens bevinden zich rechthoekige tweelaags uitbouwen met platte daken. De achterbouw bestaat uit een manege onder een gebogen dak, aan weerszijden geflankeerd door aangebouwde stallen onder flauw hellende zadeldaken met bitumineuze dakbedekking. Deze worden weer geflankeerd door haaks op de achtergevel van de voorbouw staande tweelaags vleugels met zolderverdieping, deels onder een plat dak met omlopende dakschilden die zijn gedekt met betonpannen (noordelijke vleugel) en deels onder een zadeldak met bitumineuze dakbedekking (zuidelijke vleugel). De tweede bouwlaag van deze vleugels is later toegevoegd.

De gevels van de achterbouw hebben een met hardstenen platen afgedekte plint en sierbanden van gele en rode verblendsteen. De vensters, waarvan de meeste per drie zijn gekoppeld, worden recht gesloten door lateien of strekken met zandstenen geboortestenen. De vensters hebben hardstenen lekdorpels en tweedelige veelruits ramen. De kopgevels van de achtervleugels hebben segmentboogvormig afgesloten vensters met geboorte- en sluitstenen en boogtrommels met metselmozaïek. De vensters zijn deels dichtgemetseld en deels dichtgezet met plaatmateriaal. De VOORGEVELS van de manege en de stallen zijn symmetrisch ingedeeld. De gevel van de manege wordt afgesloten door een gebogen geprofileerde hardstenen rand met uitkragende schouderstukken. De gevel heeft in het midden een met kantelen afgesloten risaliet tussen twee boven de gevel uitstekende steunberen, die aan weerszijden worden geflankeerd door een lagere steunbeer. De steunberen zijn voorzien van met hardsteen afgedekte versnijdingen. In de risaliet bevindt zich een deels dichtgemetselde segmentboogvormig afgesloten deuropening. Hierboven bevinden zich twee lange smalle vensters en een rond venster onder de kantelen. Aan weerszijden van de risaliet bevinden zich twee lange tweedelige vensters. De vensters, die overigens zijn dichtgezet, hebben hardstenen onder-, boven- en middendorpels en segmentvormige of halfronde ontlastingsbogen. De gevels van de stallen hebben vier of vijf segmentboogvormig afgesloten vensters met geboorte- en sluitstenen en boogtrommels met metselmozaïek. De vensters zijn deels dichtgemetseld en deels dichtgezet met plaatmateriaal. In de linker topgevel bevindt zich een dubbel hooiluik met ruitjes, een hardstenen dorpel en een segmentboogtrommel met metselmozaïek.

Waardering

HOOFDGEBOUW KRAYENHOFFKAZERNE, infanteriekazerne uit 1905, gebouwd in opdracht van het ministerie door het Nijmeegse aannemersbedrijf Thunnissen & Kropman.

- Van architectuurhistorische waarde als een goed en in exterieur vrij gaaf voorbeeld van een kazerne in neorenaissance-stijl met een rijke ornamentatie.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante ligging van de 130 meter lange voorgevel aan de Groesbeekseweg. De kazerne heeft ensemblewaarde als functioneel onderdeel van het LIMOS-kazernecomplex.