Inleiding

Het HERENHUIS, dat thans in gebruik is als kantoor, is gebouwd in 1895 door architect/ aannemer G. Buskens in eclectische stijl. De panden Oranjesingel 8-34 zijn op één enkel pand na (nr. 12), ontworpen door Buskens. Het betreft rijk geornamenteerde twee- of drielaags herenhuizen met een grote diversiteit aan trapgevels, torens, dakkapellen, balkons, serre's, loggia's en beeldhouwwerk. Iedere voorgevel is anders vormgegeven, terwijl de interieurs qua indeling en detaillering grote overeenkomst vertonen. Ook de achtergevels, die zeer sober zijn uitgevoerd, lijken op elkaar. Een aantal huizen heeft zelfs één doorlopende achtergevel, zoals de nrs. 20-28. Het huis nr. 24 vormt door het overeenkomstig materiaalgebruik van rode en gele verblendsteen en de gelijke hoogte van de goot- en de daklijn ook aan de voorzijde een paar met nr. 26. De voortuin van nr. 24 is bestraat en het hekwerk ontbreekt.

Het herenhuis maakt deel uit van de aaneengesloten noordelijke gevelwand van de Oranjesingel, één van de voornaamste straten van het uitbreidingsplan van Bert Brouwer, ontworpen na de afbraak van de vestingwerken, binnen het beschermd stadsgezicht.

Omschrijving

Het HERENHUIS heeft een rechthoekig grondplan met een uitbouw aan de achterzijde. Het herenhuis heeft een kelder, twee bouwlagen en een zolderverdieping onder een plat dak met bitumineuze dakbedekking en een dakschild met leien in maasdekking. Het dakschild wordt doorbroken door een brede recht gesloten Vlaamse gevel bekroond door een schilddak met twee spitsen en gedekt met leien in maasdekking. De Vlaamse gevel wordt aan weerszijden geflankeerd door vierkante pinakels met gepleisterde afdekplaten en bolbekroningen. Rechts van de Vlaamse gevel bevindt zich een rijk bewerkt houten oeil de boeuf. De asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL is twee traveeën breed en grotendeels opgetrokken uit rode verblendsteen, gemetseld in Vlaams verband. De gevel wordt horizontaal geleed door gepleisterde speklagen en heeft een hardstenen plint. De Vlaamse gevel in de linker travee wordt afgesloten met een hoofdgestel, dat bestaat uit een gepleisterde architraaflijst, een fries met halve bollen en een geprofileerde kroonlijst op klosjes. De smalle rechter travee wordt afgesloten met geprofileerde kroonlijst op bewerkte klossen. In de rechter travee, bevindt zich de ingangspartij, die bestaat uit een segmentboogvormig gesloten portiek met gepleisterde halfzuilen met Ionische kapitelen, een hardstenen stoep, een niet oorspronkelijke voordeur in een kozijn op hardstenen neuten met een gesneden kalf en een bovenlicht. Boven de ingangspartij bevindt zich in de tweede bouwlaag een spaarveld van gele verblendsteen met een geprofileerde lekdorpel, dat aan de bovenzijde wordt afgesloten door een rondboogfries met gepleisterde kraagsteentjes. In het spaarveld bevindt zich een getoogd venster met schuifraam. Het portiek en het venster worden afgesloten door een segmentboog van rode verblendsteen met gepleisterde geboortestenen met halve bollen.

De brede linker travee wordt op de begane grond geheel in beslag genomen door een rechthoekige serre met balkon. De serre heeft een houten stijlen en regels en een rijk bewerkte bovenzone van rondboog en vierkante glas-in-lood bovenlichten, afgesloten met een geprofileerde kroonlijst op rijk geornamenteerde consoles. De serre heeft een dakje met leien in maasdekking en een balkon. Het balkon is toegankelijk via een dubbele balkondeur met bewerkt kalf en rondboogvormig bovenlicht met gepleisterde boogstenen met halve bollen en een sluitsteen met kinderkopje. De deur wordt geflankeerd door recht gesloten zijlichten met gepleisterde lateien voorzien van halve bollen. In de top van de Vlaamse gevel bevindt zich een drielicht met een gepleisterde lekdorpel, tussenstijlen en drie draairamen.

De asymmetrisch ingedeelde ACHTERGEVEL, die is opgetrokken uit rode baksteen en gemetseld in kruisverband, heeft links een uitbouw met een gewijzigde achterdeur. In het terug gelegen gedeelte rechts bevindt zich een serre met balkon, dat toegankelijk is via een getoogde dubbele balkondeur met bovenlicht. De achtergevel is verder voorzien van getoogde vensters met stolpramen en bovenlicht en wordt afgesloten met een houten lijst.

Het INTERIEUR verkeert nog gedeeltelijk in oorspronkelijke staat. De indeling is bewaard gebleven en er zijn nog een aantal oorspronkelijke interieurelementen aanwezig zoals: de vestibule met wanden met in pleisterwerk nagebootste natuursteenblokken, stucpanelen en -plafond en de bovenlichten van de tochtdeur voorzien van geëtst glas met een figuratieve voorstelling; de gang met een rondboog op gepleisterde consoles, geornamenteerde stucplafonds en de trap met bewerkte gehoute trappaal en spijlen; de kamers en suite met rijk geornamenteerde stucplafonds; de serre met gekleurde glas-in-lood bovenlichten; de gehoute paneeldeuren in geprofileerde omlijstingen door het hele huis en drie zwart marmeren schouwen.

Waardering HERENHUIS van G. Buskens uit 1895.

-\tVan architectuurhistorische waarde als goed en vrij gaaf voorbeeld van een herenhuis in eclectische stijl met esthetische kwaliteiten in de voorgevel en het interieur zoals bijzonder materiaalgebruik en een rijke ornamentering.

-\tVan stedenbouwkundige waarde als onderdeel van de aaneengesloten noordelijke gevelwand van de Oranjesingel, één van de voornaamste straten van het beschermde stadsgezicht, het laat 19de-eeuwse uitbreidingsplan van Bert Brouwer.