Inleiding

Vrijstaande STADSVILLA gebouwd in 1906 naar ontwerp van architect JACOB JOHANNES POST (1873-1958) in de Prins Hendrikstraat. De straat is als particulier initiatief in 1900 aangelegd in opdracht van Johan Bernard Rensing, eigenaar van het aan de kop van de straat gelegen café Boer Balink, en werd voor een groot deel bebouwd met door architect Post ontworpen huizen. Het pand nr. 13 is door de grootte en de bijzondere gevel een belangrijk afsluitend pand van een reeks tussen 1900 en 1910 gebouwde huizen, die onderling grote samenhang vertonen. Architect Post was afkomstig uit Friesland, maar werkte voornamelijk in Aalten, Lichtenvoorde en Winterswijk waar hij verschillende woonhuizen en een aantal winkelpanden ontwierp met gevels in een mengeling van Art Nouveau, Chaletstijl en Neo-Renaissance. De villa aan de Prins Hendrikstraat bezit een rijk uitgevoerde voorgevel in twee kleuren verblendsteen, en vertoont elementen uit de Chaletstijl en de Art Nouveau. Het woonhuis bezit aan de straatzijde een ondiepe, door het restant van een eenvoudig smeedijzeren HEKWERK begrensde voortuin.

Omschrijving

De gedeeltelijk onderkelderde STADSVILLA is opgetrokken op een samengestelde plattegrond en telt twee bouwlagen onder een overstekende samengestelde kap. De schilden zijn belegd met rode geglazuurde tuile du Nordpannen en voorzien van twee terra cotta pironnen. De afwatering vindt plaats via geprofileerde bakgoten op klossen. De achter- en zijgevel zijn gemetseld in witte baksteen (kruisverband) en versierd met horizontale decoratieve banden. De voorgevel is volledig uitgevoerd in witte verblendsteen versierd met gele verblendsteen in sierverband. Over de gevel lopen horizontale banden van tegelwerk met ruitmotieven tussen banden in gele verblendsteen. De meeste gevelopeningen worden ontlast door een brede ijzeren latei met ingekerfde geometrische Art Nouveau-motieven waarboven zich een in twee kleuren verblendsteen uitgevoerde segmentboog bevindt. De boogvelden zijn steeds gevuld met het tegelwerk zoals reeds beschreven. Tegen de asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL bevindt zich rechts een eenlaags houten serre. Deze serre bestaat uit een samengesteld kozijn met serredeuren en vensters op een gemetselde plint en bezit afgeronde hoeken met gebogen ruiten. Een iets overstekende kroonlijst op gesneden klossen sluit de serre af. Op de serre bevindt zich een balkon omgeven door een in Art Nouveaustijl gedetailleerd smeedijzeren hekwerk gevat in een houten balustrade. Het balkon is toegankelijk via dubbele balkondeuren onder een enkelruits bovenlicht. Het rechter geveldeel wordt afgesloten met een afgeplatte topgevel onder een overstekende afgewolfde kap. Deze topgevel is voorzien van een schijnspant met doorlopende dakschoren in een geometrische detaillering. In de topgevel bevindt zich een stolpvenster. In de eerste bouwlaag van het iets terugliggende linker geveldeel bevinden zich twee gevelopeningen waarin rechts de voordeur onder enkelruits bovenlicht en links een schuifvenster. De houten deur heeft rechthoekige onderpanelen met kussens en gebogen bovenpanelen. Drie hiervan zijn glaspanelen voorzien van smeedijzeren traliewerk. Links van de deur bevindt zich een gevelsteen met de tekst: `A.S.R.F./27.9.1906'. In het midden van de tweede bouwlaag bevindt zich een schuifvenster met bovenlicht. In het voorschild bevindt zich een oorspronkelijke dakkapel met dubbele openslaande ramen. De sobere RECHTER ZIJGEVEL bestaat uit drie trapsgewijs in hoogte afnemende geveldelen. Het uiterst linker geveldeel is onder de dakrand voorzien van een uitgemetseld boogfries. In de eerste bouwlaag zijn twee niet oorspronkelijke vensters geplaats. De ongelijk ingedeelde LINKER ZIJGEVEL bestaat rechts, ter hoogte van het voorhuis uit een geveldeel onder een afgewolfde kap waarin zich halverwege het stolpvenster met bovenlicht van het trappenhuis bevindt. De zolder heeft twee tweeruits schuifvensters. Het geveldeel links hiervan is platgedekt en bezit in de eerste bouwlaag twee vensters van gang en toilet en op de verdieping eveneens twee vensters. Links hiervan grenst een licht vooruitspringend platgedekt bouwdeel (keuken) met twee kleinere vensters in de gevel. De ACHTERGEVEL bezit links een veranda met dubbele tuindeuren voorzien van luiken. Op de veranda bevindt zich een balkon met houten balustrade toegankelijk via openslaande balkondeuren met enkelruits bovenlicht. Rechts van de veranda is in de eerste bouwlaag een achterdeur aangebracht. Hiernaast bevindt zich de uitbouw van de keuken; een sober in witte en gele baksteen opgetrokken platgedekt blok met diverse vensteropeningen. Op de verdieping is de achtergevel deels aangesmeerd en deels geschilderd. Het INTERIEUR is voor een belangrijk deel nog in tact en bezit waardevolle elementen zoals de oorspronkelijke houten paneeldeuren, bewerkte deurkozijnen, trapstijlen en stucplafonds. In de gang op de begane grond bevinden zich in de tochtdeuren bewerkte ruiten met florale motieven.

Waardering

STADSVILLA uit 1906 van architect POST

-Van architectuurhistorische waarde als goed en gaaf voorbeeld van een stadsvilla uit het begin van de twintigste eeuw, gebouwd in een combinatie van Art Nouveau en Chaletstijl. De villa valt op vanwege esthetische kwaliteiten in in- en exterieur zoals het gebruik van twee kleuren verblendsteen en het bijzondere sierspant, alsmede de goed bewaard gebleven interieuronderdelen zoals stucplafonds en bewerkt houtwerk. De villa is een rijk uitgevoerd voorbeeld uit het vroege oeuvre van de architect Post.

-Van stedenbouwkundige waarde vanwege de situering in de oostelijke straatwand van de Prins Hendrikstraat die voornamelijk tussen 1900 en 1910 bebouwd is met villa's en kleinere woonhuizen, die onderling grote ensemblewaarden bezitten. Hierbinnen speelt het pand een belangrijke accentuerende rol, door de grootte en de bijzonder fraaie verschijningsvorm.

-Van cultuurhistorische waarde als uiting van een sociale en economische ontwikkeling, als uiting van het ontluiken van een welgestelde middenklasse in Winterswijk aan het begin van de twintigste eeuw. Voor deze klasse werden aantrekkelijke woningen gebouwd in een speciaal hiervoor aangelegde straat.