Inleiding

HOTEL 'Stad Münster' bestaat uit een in 1911 door de architect H. VAN DER SCHAAF ontworpen voorhuis dat voor een uit 1882 daterend achterhuis is geplaatst. Het pand is gelegen tegenover de middeleeuwse Jacobskerk in de westelijke gevelwand van de Markt in Winterswijk en is hier zeer markant aanwezig doordat het veel grotere afmetingen bezit dan de belendende panden aan het plein en door de opvallende gevel in strakke Art Nouveaustijl. Binnen deze gevel is gebruik gemaakt van gele verblendsteen en een rijke geometrische vensterdetaillering. De oorsprong van het hotel aan de Markt gaat tenminste terug tot de achttiende eeuw. Aan het einde van de negentiende eeuw was het hotel ondergebracht in een Neo-Classicistisch herenhuis met achterliggende stallen, dat in 1911 tot het huidige hotel werd verbouwd. In 1942 werd in het rechter vertrek op de begane grond van het hotel een herenkamer ingericht en werden ook de vensters en de entree op de begane grond gewijzigd. Het pand heeft voorts wijzigingen ondergaan bij de renovatie tussen 1979 en 1982, waarbij de indeling van de verdiepingen en de inrichting van de hotelkamers werd gemoderniseerd. Toch bezit het hotel nog belangrijke oorspronkelijke elementen, met name in de ontvangsthal op de begane grond die met Art Nouveau-motieven is gedecoreerd.

Omschrijving

Het gedeeltelijk onderkelderde HOTEL heeft een samengesteld grondplan en bestaat uit een drie bouwlagen tellend blokvormig voorhuis op rechthoekige plattegrond voor een smalle tweelaags achterbouw. Het voorhuis heeft een afgeplat schilddak belegd met rode golfpannen. De gevels van het voorhuis zijn opgetrokken in rode baksteen in kruisverband. Het sobere achterhuis is afgedekt met een zadeldak en heeft in rode baksteen (kruisverband) gemetselde gevels, voorzien van hardstenen speklagen en boogstenen boven de gevelopeningen. De bijna geheel met gele verblendsteen beklede VOORGEVEL is vrijwel symmetrisch opgezet en telt tussen twee gemetselde hoekpilasters vijf vensterassen. De gevel bezit een licht risalerende en door gemetselde pilasters geflankeerde middenpartij van een vensteras breed, die door de dakgoot heengetrokken is en afgesloten wordt door een natuurstenen dekplaat tussen uitstekende hoekstukken. De rechter gevelpartij wordt verticaal geleed door een extra gemetselde pilaster en is iets breder van opzet dan de linker partij, wat te verklaren is uit het feit dat zich hier oorspronkelijk een doorgang naar de achterliggende stallen bevond. De begane grond is in verhouding iets hoger dan de overige bouwlagen en voorzien van pleisterwerk met ingesneden Art Nouveau-motieven. Ter weerszijden van de in de centrale as geplaatste entree bevinden zich twee grote vensters met zevenruits bovenlichten met glas-in-lood, waarvan de kozijnen oorspronkelijk zijn. De vensters zijn voorzien van moderne luifels en voorzetramen met imitatieroeden. Boven de sokkelzone, die wordt afgesloten door een gepleisterd fries met cordonlijst, is de gevel geheel bekleed met gele verblendsteen, gemetseld in kruisverband en verlevendigd met eensteens horizontale banden in witte verblendsteen. In de gevel bevinden zich grote vensters met gesneden stijlen en een karakteristieke geometrische roedeverdeling. De middelste beweegbare ramen zijn in de meeste gevallen vervangen, de meerruits boven- en zijlichten zijn nog in oorspronkelijke staat. Onder elk venster bevindt zich steeds een recente hardstenen onderdorpel (oorspronkelijk in Art Nouveau-trant gedetailleerd, thans iets eenvoudiger) en een smalle sierband van witte verblendsteen. Aan de bovenzijde is elk venster afgesloten door een hardstenen latei met oren onder een rollaag gemetseld in witte verblendsteen. De gevel wordt ter weerszijden van de risalerende middenpartij afgesloten met een fries van witte en gele verblendsteen en een overstekende bakgoot op rijk gedetailleerde en deels beschilderde consoles. In het voorste dakschild bevinden zich vier grote dakkapellen elk met een venster met een soortgelijke detaillering als reeds beschreven. In het risaliet bevinden zich de niet-oorspronkelijke entree, een aantal balkons met luifels en in verschillende zones de teksten: 'Stadt Munster', 'Hotel' en 'Anno 1911'. Rechts van de ingang bevindt zich een gevelsteen met de tekst 'H.B.J.R./J.H.R./ 15-4-1911'. Het eerste balkon rust op gesneden consoles. De onderzijde van dit balkon heeft een decoratieve beschieting en het balkon wordt omgeven door gesneden balusters. Binnen een kozijn zoals reeds beschreven bevinden zich moderne dubbele balkondeuren. De overkapping rust op stijlen en wordt gedekt door shingles. Hierboven bevindt zich een kleiner balkon met houten balustrade. Ook hier geeft een recente deur binnen een kozijn van het reeds beschreven type toegang tot het balkon. Het venster van de derde bouwlaag wordt omgeven door iets rijker siermetselwerk dan de overige vensters in de gevel. De LINKER EN RECHTER ZIJGEVELS van het voorhuis zijn tot de tweede verdieping tegen de belendende panden aangebouwd. De zijgevels van het achterhuis bezitten in de eerste en tweede bouwlaag diverse gewijzigde vensters. In de hoek tussen achter- en voorhuis is tegen de ACHTERGEVEL een recente aanbouw geplaatst. Hierboven bezit de achtergevel van het voorhuis in de tweede bouwlaag rechts twee gevelopeningen onder segmentbogen met recente invulling en in de derde bouwlaag twee zesruits schuifvensters onder segmentboog. Links bevinden zich boven elkaar de twee vensters van het trappenhuis die een vergelijkbare detaillering bezitten als de vensters in de voorgevel en zijn gevuld met gekleurd glas-in-lood met bloemmotieven. De achtergevel van het achterhuis wordt afgesloten door een trapgevel. In de gevel bevinden zich in de eerste bouwlaag links een grote korfboogvormige doorrijpoort met dubbele opgeklampte deur, hierboven twee enkelruits vensters met enkelruits bovenlicht onder segmentbogen en in de trapgevel een kleiner centraal geplaatst raam onder strekse boog. Het INTERIEUR bevat nog enkele oorspronkelijke en waardevolle onderdelen die zijn gedetailleerd in Art Nouveau-trant, zoals een bordestrap met houten trappaal en leuning die van houtsnijwerk zijn voorzien. Voorts een lambrizering van geglazuurde tegels voorzien van motieven en hierboven in sjabloontechniek beschilderde wanden en in hout uitgevoerde deuromlijstingen waarin tegels met zeventiende-eeuwse taferelen zijn verwerkt.

Waardering

HOTEL 'Stad Münster' verbouwd in 1911 naar ontwerp van architect H. VAN DER SCHAAF.

- Van architectuurhistorische waarde als gaaf en goed voorbeeld van een hotel uit het begin van de twintigste eeuw in Art Nouveaustijl, dat opvalt vanwege esthetische kwaliteiten in in- en exterieur zoals het materiaalgebruik van natuursteen, pleisterwerk en verblendsteen binnen de voorgevel, de bijzondere vensterdetaillering en de uitvoering van het interieur van de ontvangsthal. Het hotel is belangrijk als een van de hoofdwerken binnen het oeuvre van architect Van der Schaaf die in het gebied veel werkzaam was.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de markante ligging van het pand in de westelijke gevelwand van de Markt. Hier speelt het pand een zeer bepalende rol in het totale beeld van de Markt door de grote afmetingen en de opvallende geveldetaillering.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de bestemming van het pand als hotel binnen de sociale en economische ontwikkeling van Winterswijk.