ARTILLERIEKAZERNE 'Van Essen' (4) met H-vormige plattegrond bestaande uit twee bouwlagen met uitzondering van het éénlaags middendeel. De gevels opgetrokken in roodbruine baksteen in kruisverband worden afgesloten door een overstekend zadeldak met aangekapte zadeldaken gedekt met gesmoorde kruispannen. De bakgoot wordt ondersteund door geprofileerde korbeelstellen met in de topgevel een eenvoudig, geprofileerd sierspant met makelaar. In de gevels bevinden zich grotendeels negen-ruits ramen met zes-ruits valramen als bovenlicht. De vensters zijn per twee of drie gekoppeld onder één segmentboog met bakstenen boogtrommel en natuurstenen latei. Ter hoogte van de lekdorpels van de vensters op de begane grond en de verdieping bevinden zich hardstenen speklagen in de gevel. Natuursteen is vervolgens nog gebruikt voor het benadrukken van de wisseldorpels en de omlijsting van de hoofdentree. In de natuurstenen sluitsteen boven de entree bevindt zich in relief het jaartal '1908' met daarboven op een natuurstenen plaquette de naam 'VAN ESSENKAZERNE' .

De VOORGEVEL bestaat uit de voorgevel van het verbindingslid tussen de twee zijvleugels met links en rechts de kopse gevel van de vleugels. Centraal in de gevel van het verbindingslid bevindt zich de ingangspartij in de licht risalerende middenas met topgevel en aangekapt achterliggend zadeldak. De middenas wordt aan weerszijden geflankeerd door een natuurstenen hoekliseen. Op de begane grond bevindt zich de entree bestaande uit een dubbele, rechthoekige paneeldeur door een natuurstenen kalf gescheiden van het halfronde meerruits bovenlicht met natuurstenen omlijsting. In de sluitsteen bevindt zich in relief het jaartal '1908' met daarboven een plaquette met het opschrift 'VAN ESSENKAZERNE'. De plaquette wordt aan de bovenzijde afgesloten door een waterlijst die doorloopt over de breedte van de middenas. In de geveltop bevindt zich een vensterpartij bestaande uit twee negen-ruits ramen met zes-ruits bovenlicht aan de bovenzijde afgesloten door een natuurstenen latei geplaatst in een natuurstenen rondboog. In de boogtrommel van de rondboog wordt elk venster afgesloten door een afzonderlijke, halfronde rollaag. Aan weerszijden van de middenas bevinden zich drie maal twee naast elkaar geplaatste vensters aan de bovenzijde afgesloten door een natuurstenen latei onder één segmentboog met in het dakvlak een dakkapel. Het verbindingslid is gekoppeld aan de zijvleugels door middel van een lage, ondiepe verbindingsgang afgesloten door een flauw hellend zadeldak. In de gevel van deze gang bevinden zich drie paren vensters. De kopse gevels van de zijvleugels zijn grotendeels blinde gevels met natuurstenen banden met inde geveltop twee vensters.

De LINKERZIJGEVEL bestaat uit de langsgevel van de zijvleugel te verdelen in een verhoogde middentravee, een lage linkertravee en een hoge rechtertravee. De middentravee bestaat uit twee bouwlagen en een mezzanino afgesloten door een zadeldak met aangekapt zadeldak ter afsluiting van de twee identieke, centrale assen. In de centrale as bevinden zich in iedere bouwlaag twee vensters onder één segmentboog. Op de begane grond en de verdieping van de as uiterst links bevinden zich vier kleine vier-ruits vensteropeningen. Onder het dakvlak bevinden zich twee vier-ruits ramen. Uiterst rechts bevinden zich op de begane grond en de verdieping twee vensters onder één latei met onder het dakvlak twee vier-ruits ramen. In de linkertravee bevinden zich op de begane grond en de verdieping vier maal drie vensters onder één latei. In de rechtertravee bevinden zich op de begane grond en de verdieping vier maal twee vensters onder één latei, drie maal drie vensters met zes-ruits onderramen en drie maal drie vensters met negen-ruits onderramen. Onder de daklijst bevinden zich in iedere as een liggend zes of vier-ruits raam.

De ACHTERGEVEL bestaat uit de achtergevel van een uitbouw van het verbindingslid met plat dak en de verbindingsgang met links en rechts de kopse gevels van de zijvleugels. Centraal in de gevel van het verbindingslid bevindt zich een rechthoekige, dubbele paneeldeur met twee gekoppelde vier-ruits bovenlichten. Links van de entree bevinden zich drie gekoppelde vensters, rechts een driedelig en een gekoppeld venster. Links en rechts van het verbindingslid bevindt zich de gevel van de gang met een aanbouw afgesloten door een plat dak. Uiterst links en rechts bevinden zich in deze gevels enkele vensters. De grotendeels blinde kopse gevels van de zijvleugels zijn elkaars spiegelbeeld met horizontale, natuurstenen banden.

De RECHTERZIJGEVEL is identiek aan de linkerzijgevel.

Het INTERIEUR is grotendeels niet meer in oorspronkelijke staat met uitzondering van de trappartijen.

Waardering

ARTILLERIEKAZERNE 'Van Essen' gebouwd in 1906-1908 in chaletstijl als onderdeel van de kazerneterrein Ede-West.

- Van architectuurhistorische waarde als voorbeeld van een kazernegebouw uit 1908 voor de artillerie in chaletstijl met gaaf exterieur.

- Van stedenbouwkundige waarde vanwege de functioneel-ruimtelijke relatie van de artilleriekazerne met de Arthur Koolkazerne in het bijzonder en de andere onderdelen van het complex, strategisch gelegen buiten de randstad op de Veluwe in de nabijheid van het spoor.

- Van cultuurhistorische waarde vanwege de functionele samenhang met de andere onderdelen, als relatief zeldzaam type met H-vormige plattegrond van belang voor de geschiedenis van de Nederlandse Krijgsmacht.