complexonderdeel nr. 10

Inleiding

Het SANHEDRIN, het hoogste bestuurs- en gerechtelijk college voor Joden in Judea, is in 1940 in opdracht van de Heilig-Land-Stichting gebouwd naar ontwerp van P. Gerrits. Voor dit gebouw heeft geen historisch Sanhedrin model gestaan. Wel werd op onderdelen teruggegrepen op archeologische vondsten in Palestina. Dit sterk naar binnen gekeerde gebouw met zijn gesloten buitengevels bood in zijn oorspronkelijke functie onderdak aan de Hoge Raad. Het Sanhedrin en de daarin opgestelde BEELDENGROEPEN illustreren de gebeurtenissen die betrekking hebben op de veroordeling van Christus. De beeldengroep van de leden van de Hoge Raad alsmede de beelden in de galerij zijn omstreeks 1952 gemaakt door P. Gerrits. Binnen het complex van de Heilig-Land-Stichting maakt het Sanhedrin onderdeel uit van het thema "openbare leven van Christus".

Het Sanhedrin bevindt zich in het noordelijk deel van het Bijbels Openluchtmuseum; oorspronkelijk vrij gesitueerd op enige afstand van het Paleis van Pilatus, maar sedert 1978 maakt het onderdeel uit van de zogenaamde Oosterse straat die beide vooroorlogse gebouwen met elkaar verbindt.

Omschrijving

Blokvormig gebouw op samengesteld grondplan van één en twee bouwlagen rondom een binnenhof. De rechthoekige bouwvolumes hebben platte daken.

De GEVELS aan de buitenzijde zijn wit gepleisterd en voorzien van slechts enkele rechthoekige vensters van verschillende formaten. De vensteropeningen in de voorgevel worden afgesloten door grofmazige roosters van houten latten. De ingang bevindt zich in het midden van de voorgevel en bestaat uit een opgeklampte dubbele deur (klampen in visgraatpatroon) en een gepleisterde omlijsting. Boven de ingang bevindt zich op de verdieping een dubbele houten schijndeur. Enkele gevels worden afgesloten door een eenvoudig geprofileerde lijst, en andere door een rij in specie gelegde dakpannen.

De betegelde rechthoekige BINNENHOF is rondom voorzien van een ongelede booggalerij in één en twee bouwlagen. De galerij aan de ingangszijde is op de begane grond dubbel uitgevoerd en heeft een plaveisel van keien. Aan de overzijde van de binnenhof hebben de twee pijlers die de toegang tot het vertrek van de Hoge Raad markeren een proto-Aeolisch kapiteel. De stenen hoektrap op de binnenhof is een doodlopende trap. De verdieping, die bereikbaar is via een trap in de galerij, heeft twee gesloten zijden met enkele rechthoekige vensters. De overige twee zijden zijn respectievelijk naar de binnenhof geopend door een colonnade en een arcade. De gevels aan de binnenhofzijde worden afgedekt door een rij in specie gelegde dakpannen. In het Sanhedrin bevinden zich drie BEELDENGROEPEN. Eén beeldengroep staat opgesteld aan de linker zijde van de binnenhof en bestaat uit twee op krukjes gezeten mannen en een dienstmaagd. De tweede groep is aan de rechter zijde van de binnenhof opgesteld en bestaat uit drie converserende staande mannen (Farizeeërs?). In het grote vertrek aan de achterzijde van het gebouw bevindt zich een derde beeldengroep die bestaat uit 11 verspreid op muurbanken gezeten leden van de Hoge Raad. Deze mannen hebben hun blik gericht op de plaats in dit vertrek waar oorspronkelijk beelden van Christus en een soldaat hebben gestaan. De bebaarde mannen van de Hoge Raad zijn gekleed in lange toga's met omslag- en hoofddoeken en sandalen. Alle beelden zijn polychroom beschilderd.

Waardering

SANHEDRIN uit 1940 met drie BEELDENGROEPEN uit ca. 1952.

- Van architectuur- en kunsthistorische waarde als essentiële onderdelen van een verzameling aan de bijbelse geschiedenis ontleende gebouwen en objecten in oosterse stijl (qua ontwerp, materiaalgebruik en/of detaillering), alsmede van bijzonder belang voor het oeuvre van beeldend kunstenaar P. Gerrits. Deze goed bewaard gebleven onderdelen van een voormalig devotiepark, thans Bijbels Openluchtmuseum, vormen curiosa binnen de landelijke architectuur- en kunstgeschiedenis.

- Van stedenbouwkundige waarde als essentiële onderdelen van het complex Heilig-Land-Stichting dat cultuur- en architectuurhistorisch van nationaal belang is. Het sanhedrin is van bijzondere betekenis wegens de landschappelijk fraaie situering, welke verbonden is met de aanleg van het complex en de chronologische opbouw van de rondgang over het terrein.

- Van cultuurhistorische waarde als essentiële onderdelen van het complex Heilig-Land-Stichting dat een bijzondere en tevens zeldzame uitdrukking vormt van een religieuze ontwikkeling.