Complexonderdeel 19

Inleiding

Deze WONING met aangebouwde POORT is omstreeks 1923 gebouwd in opdracht van de Heilig-Land-Stichting als entree tot het eigen terrein (thans particulier bezit), waarschijnlijk naar ontwerp van J. Stuyt in samenwerking met P. Gerrits (mozaïek). Het bouwwerk wordt gekenmerkt door een blokvormige bouwmassa, wit gesausde gevels en platte daken teneinde een oosterse sfeer op te roepen. Het vrijstaande pand bevindt zich op de grens van het dorp en het religieuze complex van de Heilig-Land-Stichting, en is gesitueerd aan de zuidzijde van de Profetenlaan. De gemetselde poort is haaks over deze weg heen gebouwd.

Omschrijving

Gedeeltelijk onderkelderde WONING van twee bouwlagen en plat dak op rechthoekig grondplan en een flankerende POORT van twee bouwlagen op rechthoekig grondplan. De poort is tegen de noordwestelijke hoek van het woonhuis en over de Profetenlaan gebouwd. De wit gesauste gevels zijn in halfsteensverband gemetseld en voorzien van een grijs geschilderde plint. Alle vensteropeningen worden recht afgesloten (steense strekken en lekdorpels van tegelstenen). De vensters in de tweede bouwlaag zijn iets minder hoog dan die in de eerste bouwlaag. De hoofd- en zij-ingang worden boogvormig afgesloten. Het platte dak wordt afgesloten door een eenvoudige houten daklijst.

De asymmetrisch ingedeelde VOORGEVEL aan de straatzijde heeft nabij de aansluiting met de poort een ingang: deur met zinken bekleding en kijkraampje, latei en spitsboogvormig afgesloten bovenlicht met glas-in-lood. De verdieping bezit boven de ingang een rechthoekig venster waarin een negenruits schuifraam met de indeling 3(2+1) en een weldorpel. De op de rechter hoek aansluitende poort heeft in het midden een brede spitsboogvormig afgesloten opening. Links en rechts hiervan zijn bergingen ondergebracht die bereikbaar zijn via deuren in de smalle zijden. De voorzijde van de poort aan de noordwest-zijde heeft ter hoogte van de verdiepingsvloer aan weerszijden van de doorgang een kunststenen bord, het linker met het opschrift: "WANT HET LAND ZAL VAN / HIERUIT VERVULD WORDEN / MET KENNIS VAN GOD" en het rechter met het opschrift: "GELIJK DE BODEM DER ZEE / MET DE WATEREN DIE DEZEN / BODEM BEDEKKEN - ISAIAS". Recht boven de doorgang bevindt zich een groot rechthoekig veld waarin een polychrome mozaïekvoorstelling van Maria met Christuskind in haar linker arm, beide met goudkleurige nimbus. Het Christuskind toont een opengeslagen boek met het opschrift: "IK BEN DE WEG / DE WAARHEID / EN HET LEVEN". Links en rechts van Maria's hoofd zijn in de bruine achtergrond korte teksten opgenomen, respectievelijk: "SEDES SAPIENTIAE" en "ZETEL DER WIJSHEID". Aan weerszijden van het mozaïek bevinden zich twee verticale sleuven boven de eerder genoemde tekstborden. De achterzijde van de poort heeft uiterst links en rechts onder de dakrand een enkelruits draairaam.

De regelmatig ingedeelde LINKER ZIJGEVEL van het woonhuis (zuidoost-zijde) is zes vensterassen breed. Zowel de eerste als de tweede bouwlaag bezit zes negenruits schuiframen van hetzelfde type als in de voorgevel.

De onregelmatig ingedeelde RECHTER ZIJGEVEL (noordwest-zijde) heeft in de eerste bouwlaag van links naar rechts een breed driedelig kozijn met een vierruits raam tussen twee enkelruits ramen, een rondboogvormig afgesloten ingang waarin een dito opgeklampte deur van kraaldelen en twee negenruits schuiframen van het eerder omschreven type. De tweede bouwlaag heeft van links naar rechts een zesruits schuifraam met de indeling 3(1+1), een trappenhuisvenster bestaande uit drie in hoogte variërende verticale ramen (resp. twaalf-, acht- en zesruits) en twee negenruits schuiframen van het omschreven type. De ACHTERGEVEL (zuidwest-zijde) heeft links in de eerste bouwlaag een nieuw ingehakt vierruits keukenraam en rechts een dubbele tuindeur met meerruits indeling en een bovenlicht.

De ruimtelijke opzet van het woonhuis is tweebeukig. De linker beuk herbergt kamers en suite. In de rechter beuk zijn ondergebracht een grote hal met toilet en trappenhuis en de keuken. Op de verdieping bevinden zich de slaapvertrekken. Boven de doorgang van de poort bevindt zich eveneens een vertrek. Het woonhuis bezit diverse oorspronkelijke INTERIEURELEMENTEN, zoals paneeldeuren met geprofileerde omlijstingen, wandkasten met schuifdeuren in de kamers en suite, terrazzovloeren in de hal en de keuken, een houten bordestrap met bewerkte trappaal en geprofileerde handlijst. De tochtdeuren bij hoofd- en zij-ingang zijn niet oorspronkelijk.

Waardering

WONING met aangebouwde POORT uit ca. 1923.

- Van architectuurhistorische waarde als essentieel onderdeel van een verzameling gebouwen en objecten in oosterse stijl (qua ontwerp, materiaalgebruik en/of detaillering) die te samen het complex Heilig-Land-Stichting vormen. Het object valt op door de hoogwaardige esthetische kwaliteiten van het ontwerp, zoals een opmerkelijke vormgeving met platte daken en een zorgvuldige detaillering. Het object is van betekenis voor het werk dat architect J. Stuyt en beeldend kunstenaar P. Gerrits maakten in opdracht van de Heilig-Land-Stichting.

- Van stedenbouwkundige waarde als essentieel onderdeel van het complex Heilig-Land-Stichting dat cultuur- en architectuurhistorisch van nationaal belang is. Het object is van bijzondere betekenis wegens de markante situering, welke verbonden is met de aanleg van het complex en de opbouw van de rondgang over het terrein.

- Van cultuurhistorische waarde als essentieel onderdeel van het complex Heilig-Land-Stichting dat een bijzondere en tevens zeldzame uitdrukking vormt van een religieuze ontwikkeling.