Inleiding

WOONHUIS, bestaande uit een dwars HOEKPAND van twee bouwlagen, in oorsprong stammend uit de 15de eeuw, in de 17de, 19de een begin 20ste eeuw verbouwd, en een ACHTERHUIS aan de Heeraaltzstraat, nr 10, gezien vanaf de Hoogstraat een diep, eenlaags bouwdeel, met een gevelbeeld uit het eerste kwart van de 20ste eeuw; het INTERIEUR bevat een vuurzit uit ca 1920.

Omschrijving

Het markante HOEKPAND is gelegen op de hoek van de Heeraaltzstraat. Het zadeldak evenwijdig aan de rooilijn draagt rode pannen. De VOORGEVEL is zeven vensterassen breed en heeft sierankers, die tenminste ten dele verplaatst zijn. De gevels zijn gepleisterd en ongeschilderd. 19de-eeuwse elementen zijn onder meer de houten empire deuromlijsting met pilasters en consoles, alsmede het gietijzeren sierrooster voor het kelderlicht rechts ervan. Het karakter van de gevel wordt sterk bepaald door een verbouwing uit het eerste kwart van de 20ste eeuw met invloed van de chalet-stijl, herkenbaar in de rechter dakkapel, de kroonlijst met de gootklossen en de schijnvoegen in de pleisterlaag. Uit deze bepleistering blijkt dat de inrijpoort links in die tijd aanwezig was, dan wel werd aangebracht.

De afgetopte LINKER ZIJGEVEL toont het restant van een grote nis. Het pand heeft in het INTERIEUR boven beide bouwlagen samengestelde balklagen, die, blijkens de gaaf bewaarde sleutelstukken, in de eerste helft van de 17de eeuw tenminste ten dele zijn vernieuwd. Diverse deuromlijstingen en aftimmeringen stammen van rond 1920 en zijn zorgvuldig uitgewerkt. Aan de Heeraaltzstraat sluit een eenlaags ACHTERHUIS aan, Heeraaltzstraat 10, met een zadeldak, met rode pannen, met de nok loodrecht op het voorhuis. Dit bouwdeel is zelfstandig in gebruik als woonhuis sinds de ingrijpende verbouwing van het achterhuis rond 1920. Tot die tijd liep, van de Heeraaltzstraat gezien rechts een achterom (vermoedelijk overbouwd, gezien het oude muuranker in de voorgevel); dat gedeelte werd in gebruik genomen als gang (en nadien nogmaals gewijzigd), derhalve bevindt zich hier de huidige ingang. Aan te nemen valt dat de gevel links ervan tot dan een ingang en vensters bevatte. De gevel is gepleisterd, met uitzondering van een rollaag, die de ingang omlijst. Het bovenlicht van het schuifvenster links van de ingang en het glasvak van de deur zijn getoogd uitgevoerd. Het genoemde bovenlicht en glasvak, alsmede het bovenlicht van de ingang hebben een kleine roedenverdeling. De huidige plaats van de schoorsteen, in het midden tegen de nu als voorgevel fungerende gevel aan de Heeraaltzstraat, is ongebruikelijk. Met de twee flankerende kleine vensters hoort deze bij het interieurontwerp. Het INTERIEUR van het achterhuis, Heeraaltzstraat 10, bevat een vuurzit uit ca 1920. Het geheel is met eenvoudige middelen uitgevoerd in de sfeer van de Arts and Crafts Movement. De eigenaar was timmerman en heeft zelf de kamer afgewerkt. Tegen de voorgevel, waarin slechts twee kleine venstertje aangebracht zijn, is onder een verlaagd plafond en ingeklemd door twee kasten in de hoeken een schoorsteenpartij gebouwd, met ingebouwde zitgelegenheid aan weerszijden. De donkerrode zittingen zijn van hardboard. De kasten hebben glasdeurtjes met deels gebogen roeden. Een lijstje met een Indisch motief is rond de venstertjes aangebracht, die getint glas in lood bevatten. Op de overgang naar de rest van de kamer is rechts en links een neo-renaissance sleutelstukje aangebracht.

De schoorsteenboezem is als schoon werk uitgevoerd. De gele tegels van de schoorsteenmantel komen terug in de vensterbank van het grote raam er recht tegenover. Dat venster bevat, naast vensterglas, kleurige glas-in-loodpanelen uit ca 1920, met rechthoekige motieven. Hout- en steenformaten waren hierbij de inspiratiebron. De kamerdeur heeft een klein liggend ruitje met glas in lood. De twee kasten in de wand er tegenover horen bij de inrichting; de rechter is het restant van de oude doorgang naar het voorhuis, de vloertegels liggen er nog in. In de keukenschouw is een tegelwand aangebracht van nagemaakte 16de-eeuwse tegels, waarin twee tableaus zijn opgenomen: één met een hond, één met een kat in 18de-eeuwse stijl. Ook in de rest van dit deel van het pand komen details voor, die herkenbaar van dezelfde verbouwing stammen. De zolder is hierbij uitgebouwd tot een bijna volledige verdieping. Ook hier zijn, in vereenvoudigde vorm, soortgelijke sleutelstukjes en omlijstingen toegepast.

Waardering:

WOONHUIS bestaande uit een hoge vleugel en een lager, dwars geplaatst achterhuis.

- Van architectuur- en bouwhistorische waarde als voorbeeld van een in oorsprong middeleeuws huis, met een ontwikkelingsgeschiedenis van de 15de tot de 20ste eeuw. Hierbij spelen de 17de-eeuwse balklagen en de 19de- en 20ste-eeuwse gevelelementen een wezenlijke rol. Het achterhuis is tevens voor wat betreft een deel van het INTERIEUR met VUURZIT van architectuur-historisch belang als zeldzaam voorbeeld van een ontwerp en uitvoering in eigen beheer door een timmerman, waarbij tal van tijdeigen invloeden uit de architectuurstromingen tot een harmonische synthese geleid hebben in de sfeer van de Arts and Crafts Movement.

- Van stedebouwkundige waarde door zijn markante ligging als forse hoekbebouwing met bescheiden achterhuis, waardoor het een rol speelt in het historische straatkarakter van de Hoogstraat en de Heeraaltzstraat.