Inleiding

STEENOVEN "Vogelsangh" uit 1919. Deze langgerekte oven op rechthoekig grondplan is van het type gesloten continu-ringoven met schoorsteen. Nadat het vuur in de oven is aange-maakt, ontstaat een continu bakproces. De stookzone verplaatst zich namelijk geleidelijk door de ringvormige schacht. Deze verplaatsing van het vuur wordt geregeld door de trek van de schoorsteen en door het storten van kolen in kleine stookgaten op de stookzolder. Voor het vuur uit wordt de schacht vol gestapeld met gedroogde vormelingen. Achter het vuur worden de gebakken en afgekoelde stenen uit de schacht gehaald. De oven heeft daartoe aan alle zijden afsluitbare kruipoorten voor het in- en uitkruien van de stenen. Na het uitkruien worden de stenen gesorteerd en opgeslagen op het tasveld rondom de steenoven. De oven werkt nog steeds volgens dit bakproces.

De steenoven bevindt zich aan de oostelijke rand van het dorp Deest en is gesitueerd ten zuiden van de Munnikhofsestraat op enige afstand van, en aan de binnendijkse zijde van de Waalbandijk. Van het fabriekscomplex valt alleen de steenoven onder de bescherming van rijkswege.

Omschrijving

De in vuurvaste steen opgetrokken OVEN op rechthoekig grondplan beschikt over een ring-vormige schacht die bereikbaar is via afsluitbare kruipoorten in de schuin oplopende gevels. De poorten zijn rondboogvormig afgesloten. Boven de poorten is tegen de vier zijden van de oven een dakoverstek geplaatst. Het dak is gedekt met rode oude en verbeterde Hollandse pannen en watert af zonder goten. Het overstek rust op een houtconstructie van stijlen en schoren. De houten stijlen zijn geplaatst op stenen poeren. Op de hoeken van het gebouw is het overstek afgeschuind.

De oven is aan de bovenzijde afgedekt met een dikke laag klei en zand. Op de STOOK-ZOLDER worden via kleine stookgaten kolen gestort tussen de opgestapelde vormelingen. De stookzolder ontvangt licht door rechthoekige twaalfruits vensters. Deze vensters zijn aange-bracht in gepotdekselde wanden. De zolder wordt overkapt door een langgerekt zadeldak op samengestelde kapspanten van gezaagd hout. Het dak heeft een golvende noklijn en is gedekt met rode oude en verbeterde Hollandse pannen. Het dak watert af zonder goten. Aan de noordelijke korte zijde van het ovengebouw steekt een hoge SCHOORSTEEN om-hoog. De cilindervormige en zich verjongende pijp is in kruisverband gemetseld en heeft een uitgemetselde top. Op regelmatige afstanden zijn smeedijzeren ringen aangebracht. De schacht is ongeveer halverwege voorzien van twee decoratieve banden in gele baksteen met zigzag-motief. Tussen deze twee banden is in gele steen het bouwjaar "1919" aangegeven.

Waardering

STEENOVEN "Vogelsangh" uit 1919.

-\tVan architectuurhistorische waarde als typologisch goed en gaaf bewaard gebleven voor-beeld van een kolen-gestookte continu-ringoven met schoorsteen. Het object heeft enige zeldzaamheidswaarde als één van de laatste nog in bedrijf zijnde ovens van dit type. Het object wordt gekenmerkt door een uiterst functionele architectuur in steen en hout. Opvallend zijn de in gele steen uitgevoerde decoratieve banden en het bouwjaar "1919" halverwege de schoorsteen.

-\tVan stedenbouwkundige waarde als karakteristiek onderdeel van het Gelderse rivieren-gebied, waar sedert het midden van de 19de eeuw een concentratie van steenfabrieken ontstond. De steenoven is van veraf reeds herkenbaar aan de hoge schoorsteen en het grote pannendak. Met name de hoge schoorsteen is als 'landmark' van bijzondere betekenis voor het aanzien van de landschappelijke omgeving.

-\tVan cultuurhistorische waarde vanwege de karakteristieke verschijningsvorm van deze ringoven en stookzolder met een continu bakproces. Het object is van belang als uit-drukking van de voor deze regio sedert het midden van de 19de eeuw zeer belangrijke nijverheid van de baksteenfabricage.