Omschrijving van het KOETSHUIS ANNEX ORANJERIE (6):

Koetshuis annex oranjerie van het complex historische buitenplaats Hilverbeek. Ten oosten van het hoofdhuis gelegen koetshuis, dat gebouwd werd in 1808, na de afbraak van de oorspronkelijke bouwhuizen. In 1831 werd dit koetshuis vergroot door de aanbouw van een oranjerie aan de zuidwestzijde. Het gepleisterde koetshuis is een nagenoeg vierkant gebouw van één bouwlaag onder een flauw hellend met pannen gedekt mansarde dak. In de oostgevel bevinden twee dubbele deuren en een roedeverdeeld schuifraam. Het bovenste paneel van de deuren is uitgevoerd met cirkelvormig glas. Ook de tonvormige dakkapel met hijsbalk aan deze zijde heeft een rond venster. In het koetshuis is vanouds een woning ondergebracht geweest. De deur en de roedeverdeelde vensters met luiken bevinden zich in de zuidgevel. De tegen de westgevel gebouwde oranjerie is rechthoekig van vorm met een plat of zeer flauw hellend dak. Het gepleisterde gebouw telt één bouwlaag en wordt afgesloten met een kroonlijst. De voorgevel is vijf traveeën breed met een geaccentueerde hoekpartij in de vorm van pilasters onder de risalerende kroonlijst. De indeling van de voorgevel is symmetrisch met in het midden de roedeverdeelde glasdeur met twee roedeverdeelde vensters aan weerszijden. Rechts op de kroonlijst staat een natuurstenen borstbeeld van een vrouwenfiguur, mogelijk van oudere oorsprong dan de oranjerie. Een tweede beeld van een mannenfiguur, dat links stond is verdwenen.

Waardering

Het koetshuis annex oranjerie is van algemeen belang vanwege:

- zijn functionele betekenis voor de buitenplaats;

- vanwege de ensemblewaarde met het tuinmanshuis.