Inleiding

Voormalige VISROKERIJ uit 1859, gebouwd in opdracht van de familie Regtdoorzee. Te oordelen aan de bouwnaden en het metselwerk van de rechterzijgevel (N) is het gebouw in fasen tot stand gekomen. Het object is gelegen op de westelijke havenkade, waar na de aanleg van de haven van Huizen in 1853-1854 een reeks visrokerijen werd gebouwd. Na de sluiting van de visrokerij in 1927 was het gebouw tot 1984 in gebruik bij verschillende aardewerkfabrieken. Na een korte periode van leegstand werd het pand in 1987-1989 herbestemd tot restaurant en tentoonstellingsruimte. De houten veranda en het terras tegen de voorgevel zijn in 1987 toegevoegd.

N.B. De latere aanbouwen tegen de rechter zij- en achtergevel zijn voor de bescherming van ondergeschikt belang.

Omschrijving

De voormalige visrokerij bestaat uit drie rechthoekige bouwvolumes van gelijke lengte (het voorgebouw waar de vis aan stokken geregen werd, de rookhal, en het achtergebouw waarin de paarden en de karren stonden) en een kortere vierde hal (hoogstwaarschijnlijk een mandenmakerij). De rookhal is smaller dan de overige hallen. Elk van de vier hallen (in Huizen "hangen" genoemd) heeft een hoogte van één bouwlaag onder een zadeldak met de noklijn evenwijdig aan de straat. Het voorschild van het voorgebouw is gedekt met rode en gesmoorde Hollandse pannen die per vier in een schaakbordpatroon gelegd zijn. Op het achterschild van het voorgebouw liggen rode kruispannen. De vierde hal heeft een dekking van gesmoorde Hollandse pannen (de tweede en derde hal zijn gedekt met asbestcement golfplaten). De buitengevels zijn opgetrokken in rode waalsteen, gemetseld in kruisverband met snijvoeg. Voor de achter- en zijgevels is machinale baksteen toegepast met uitzondering van de rechterzijgevel van het voorgebouw die opgetrokken is in handvormsteen. De voorgevel was oorspronkelijk ongepleisterd. Ter hoogte van de zolderbalklaag zijn de gevels voorzien van schootankers. Bovenaan de voor- en achtergevels bevindt zich een houten bakgoot. De voorgevel (O) telt een reeks zesruits schuifvensters met spiegelluiken. Tussen de vijf vensters in de rechter gevelhelft is met jaartalankers (mogelijk naderhand) het bouwjaar 1859 aangebracht. Rechts van het rechter venster bevindt zich een hardstenen eerste steen met de tekst "DE EERSTE STEEN GELEGD/ DOOR/ GESIENA REGTDOORZEE PD/ 12 MAART 1859." In de rechterzijgevel (N) bevindt zich links een dichtgezet venster waarnaast een deur. Met uitzondering van de rookhal heeft elke hal middenboven in de rechterzijgevel een vierruits openslaand zolderraam (de vensters en deuren in de linkerzijgevel zijn niet oorspronkelijk).

De achtergevel (W) van het achtergebouw heeft rechts een opgeklampte deur met ter weerszijden een rondboograampje, en links hiervan een halfrond gietijzeren stalvenster (in het achterliggende zuidelijke gedeelte van het achtergebouw stonden de paarden die de karren trokken waarmee het brandhout voor de rookkamers gehaald werd).

In het restaurant is als herinnering aan de oorsponkelijke functie van het gebouw een aantal deuren van de 19 rookkamers waarin de rookhal was onderverdeeld gehandhaafd. De genummerde deuren zijn uitgevoerd als horizontaal in tweeën gedeelde opgeklampte deuren van brede delen die afgehangen zijn aan handgesmede duimgehengen (in de gepleisterde oostmuur van de rookhal zijn de deuren 1, 2, 3, 4, 16, 17 en 19 bewaard gebleven, in de westmuur de deuren van de drie zuidelijke rookkamers 17, 18 en 19). Door het openen van de bovendeur kon het rookproces in de rookkamer gevolgd worden. Van de paardenstal in het zuidelijke gedeelte van het achtergebouw resteert een rechthoekige voerbak van rode baksteen waarin twee met lood beklede voertroggen.

Waardering

De voormalige visrokerij is van algemeen belang wegens cultuur-, architectuur- en sociaalhistorische waarde als relatief gaaf bewaard gebleven en zeldzaam restant van de visverwerkende industrie in Huizen, die in het midden van de 19de eeuw opkwam. Het pand heeft situationele waarde vanwege de beeldbepalende ligging aan de oude haven.