Inleiding complexonderdeel 1

Het hoofdonderdeel van de buitenplaats Ter Veken is het WOONHUIS van het type landhuis gebouwd in opdracht van N.W. van Es door de Haagse architect L.A.H. de Wolf (1871-1923) van het architectenbureau Wolf. Hij ontwierp in de periode 1908-1911 een huis in Landhuisstijl die aansluit bij de traditie van de Nieuw Historiserende stijl.

De inspiratie op de Engelse landhuisstijl, die in deze periode opgang deed, blijkt ondermeer uit de prominente aanwezig hal met een zogenaamde 'inglehook' of 'cosy corner'. Dit is een erker-achtige uitbouw met een monumentale schouw, geflankeerd door vaste zitbanken.

De onderramen van de vensters werden oorspronkelijk geflankeerd door luiken.

In opdracht van dhr. en mw. Van der Ven-Meissner is door de Haagse architect A. Mulder J. Jzn het interieur in 1928 enigszins aangepast wat ondermeer inhield dat in het interieur de salon en serre samengevoegd zijn tot één ontvangkamer.

Het landhuis ligt ten dele door de situering tegen het geaccidenteerde terrein ten de zuid- en oostzijde. Het sluit aan de zuidwestzijde aan op het voorplein.

Omschrijving

Vrijstaande, in opzet symmetrisch opgezette rechthoekige bouwmassa bestaat uit een souterrain, twee bouwlagen en een zolder, waarvan het hoofdvolume gedekt wordt door een afgeplat schilddak, waarop steekkappen met lagere nokhoogten aansluiten. Het dak is gedekt met roodbruin verglaasde (Echtse) kruispannen en zinken nokpironnen. De nokrichting loopt evenwijdig aan de Schouwweg. Op de nok zijn een drietal schoorstenen geplaatst. De gevels zijn langsgevels, opgetrokken van (miskleurig) hardgrauwe baksteen (kruisverband) met boven het trasraam een doorlopende rollaag. Zandstenen aanzet- en sluitstenen bevinden zich in een deel van de strekken boven de enkele en samengestelde venster- en deurpartijen en in de rondbogige ontlastingsboog boven het entreeportiek. Sierblokjes bevinden zich ondermeer ter hoogte van de wisseldorpels van de vensters. (Escauzijnse) hardsteen is gebruikt voor lekdorpels, hoekstukken, traptrede en bordes. Onder de vensters is een decoratieve 'baard' uitgemetseld. De minder representatieve vensters en deuren worden gedekt door strekken of rollagen zonder versiering. Ter hoogte van de begane grond- en verdiepingsvloer bevindt zich een rollaag. Een deel van de vensters bij de hal en (noordwestzijde) heeft glas-in-lood en herplaatst gebrandschilderd glas. Het merendeel van de vensters met openslaande ramen en T-schuiframen hebben een roedenverdeling in het bovenlicht. Deze bovenlichten zijn, evenals de grote raampartij van het trappenhuis deels voorzien van glas-in-lood. De dakkapellen hebben dubbel ramen met zesruitsbovenlichten. De keldervensters zijn voorzien van diefijzers.

Centraal in de symmetrisch opgezette voorgevel (zuidoost) bevindt zich een rechthoekige serre met balkon erboven, voorzien van een vereenvoudigde ijzeren balustrade. De dubbele serredeuren, die evenals de ramen van de serre voorzien zijn bovenlichten met roedenverdeling, geven toegang tot een verhoogd, met flagstones belegd, terras en een lange trap naar de rotstuin, die een terrasmatig aanleg heeft. In de zijgevels van de serre bevinden zich keldervensters. De deurpartij van het balkon op de verdieping heeft dubbele deuren en zijlichten, eveneens voorzien van roedenverdeelde bovenlichten. Aan weerszijden van deze centrale middenpartij bevinden zich op de begane grond en verdieping twee vensters. Op de zolder bevindt zich in het midden een forse rechthoekige dakkapel met drie paar dubbele openslaande ramen.

De hoofdentree bevindt zich links in een tweelaags uitbouw onder een steekkap van linkerzijgevel (zuidwest). Het uitgebouwd rondbogige entreeportiek is belegd met hardbakken tegels en toegankelijk via een trap van meer dan 10 treden, waarvan het onderste geflankeerd wordt door een muur, waarop een eenvoudige ijzeren leuning is geplaatst. Boven het entreeportiek hangt een lantaarn. De teakhouten, van snijwerk voorzien, entreedeur heeft zij- en bovenlichten met roedenverdeling. In het portiek bevinden zich hoge, smalle zijramen. Op de verdieping bevindt zich één venster. Het rechter terugliggende geveldeel heeft op begane grond en verdieping twee vensters gelijkmatig over de gevel verdeeld. Op de zolder bevindt zich één dakkapel met dubbel openslaand raam. Bij de achtergevel (noordwest) blijkt de aanwezigheid van het souterrain, die aan deze zijde toegankelijk is. De onregelmatige vensterindeling hangt samen met de functie van de ruimten erachter. In het rechthoekige uitgebouwde gedeelte in het midden bevindt zich de 'cosy corner' die wordt gedekt door een aangekapt schilddak met zeeg, waarop een uitgemetselde schoorsteen is geplaatst, die door de dakvoet van het hoofddak steekt. Rechts daarvan bevindt zich een éénlaags uitbouw boven het souterrain (toilet) met rechts daarvoor een lichtklok met trap naar de keldertoegang. Een twee entree naar de dienstvertrekken in het souterrain bevindt zich links in de gevel. Links op de verdieping bevindt zich een grote driedelige vensterpartij van het trappenhuis. De dakkapellen aan deze zijde van het dak zijn vernieuwd en vallen buiten de bescherming van rijkswege.

De rechter zijgevel (noordoost) heeft rechts een uitgebouwd tweelaags gedeelte onder een plat dak, van één venstereenheid breed. Het linker,terugliggende geveldeel is twee venstereenheden breed. Het souterrain heeft hier één driedelige vensterpartij. Op zolder is één dakkapel met dubbel openslaand raam aangebracht.

In het INTERIEUR is de plattegrondindeling en de detaillering in voor een groot deel bewaard gebleven met ondermeer de paneeldeuren. De vloer van hal en vestibule zijn van marmer, evenals de ca. 160 m. hoge wanden van de vestibule. In de hal bevindt zich de uitgebouwde 'cosy corner' in Oud-Hollandse stijl met een schouw met zandstenen pilasters, gedateerd 1661 en achterwand met Delfts blauwe tegels. Trappenhuis heeft een houten balustrade. Boezem van de schouwen, de lambrisering en de vaste banken zijn van hout. In de woonvertrekken komen stucplafonds met geometrisch patroon en parket met visgraatmotief voor. Eén schouw met wit geaderd zwart marmer en een eikenhouten omlijsting en één zware zandstenen, relatief lage schouw. In het souterrain bevinden zich de dienstvertrekken, waaronder keuken die de oorspronkelijke indeling heeft.

Waardering

Het huis Ter Veken is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als representatief voorbeeld van een landhuis met bijgebouwen uit het begin van de 20ste eeuw, naar analogie van historische buitenplaatsen, dat kenmerkend is voor de eerste fase in de ontwikkeling van Wassenaar tot villadorp.

- als karakteristiek voorbeeld van een huis in een Landhuisstijl dat aansluit bij de traditie van de Nieuw Historiserende stijl uit het begin van de 20ste eeuw.

- als representatief voorbeeld uit het oeuvre van de vooraanstaande Haagse architect L.A.H. de Wolf (1871-1923) van het architectenbureau Wolf. Het huis in hoge mate gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering, zowel wat betreft het ex- als het interieur.

Het landhuis heeft hoge ensemblewaarde vanwege de ruimtelijke, functionele en stilistische samenhang met de overige complexonderdelen.