Inleiding complexonderdeel 1

LANDHUIS Frisiastate gebouwd in Nieuw Historiserende stijl met invloed van de Neo-Hollandse Renaissance en de Engels Landhuisstijl. In opdracht van de uit Rotterdam afkomstige E.P. de Monchy kwam het landhuis in 1910 naar een ontwerp van de architecten Z. Hoek en J.T. Wouters gereed.

Omschrijving

Onderkelderd pand van twee bouwlagen en een zolderverdieping onder een hoog mansardedak met leien in Maasdekking. Het pand heeft een rechthoekige plattegrond met aan alle gevels hoog opgaande risalieten onder gebroken steekkappen. Aan de noordgevel een éénlaagse vleugel onder mansardekap. De gevels zijn boven een hoge plint van bruine baksteen, opgetrokken in rode baksteen in kruisverband met grijze zandstenen sierbanden en -blokken. Zandstenen fries onder de overstekende gootlijst. Gebeeldhouwde zandstenen ornamenten met familiewapens op de hoeken en in de geveltoppen met gestileerde decoraties. Op verschillende plaatsen in de gevels tegeltableaus en losse tegels met planten en dierfiguren (haan, poes e.d.) in reliëf. Enkele vensters onder natuurstenen lateien en grote samengestelde vensterpartijen in robuuste vensteromlijstingen van blokken grijze natuursteen. In een aantal van de vensters glas-in-loodramen en roedenverdeling in de bovenlichten. Houten luiken met zandlopermotief voor de onderramen. Boven enkele vensters rond- en segmentbogen met natuurstenen sierblokken.

Centraal in de symmetrische voorgevel (west) een entreepartij in uitgebouwd portiek met balkon tussen twee hoge risalieten. Een gemetselde bordestrap van vijf treden met natuurstenen dekplaten leidt naar de houten deur met profiellijst onder halfrond vierledig bovenlicht. De rondboog van het portiek rust op rechthoekige taps toelopende natuurstenen gecanneleerde kolommen, de wanden zijn gedecoreerd met speklagen. Aan weerszijden van de trap gemetselde vleugelstukken met natuurstenen blokken en dekplaat, die de achtergelegen kelderentrees aan het zicht onttrekken. Het portiek wordt geflankeerd door vensters met halfronde bovenlichten. Boven het portiek een balkon met natuurstenen borstwering waarin reliëftegels zijn opgenomen. De dubbele glasdeur met bovenlicht is gevat in een lijst van natuurstenen blokken, evenals de flankerende vensters. In de voorgevel van de linker risaliet drieledige vensterpartijen en in de zijgevel smalle enkele vensters. Rechter risaliet met kleine enkele vensters in voor- en zijgevels. Rechts van het rechter risaliet is de hoge plint doorgetrokken als borstwering van de achtergelegen bordestrap in de hoek met de zuidgevel.

In de middenrisaliet van de zuidgevel zijn de dubbele glasdeur en de vensters op de bel etage gevat in een zandstenen lijst. De deuren geven toegang tot een verhoogd terras met gemetselde borstwering en trap naar de tuin. Tegen de noordgevel een éénlaags aanbouw en grote gemetselde schoorsteen. Voor de middenrisaliet van de symmetrische achtergevel (oost) een grote serre met zandstenen gecanelleerde taps toelopende kolommen, oorspronkelijk een open veranda. De borstwering van het balkon boven de serre is uitgevoerd met gebeeldhouwde natuurstenen blokken en reliëftegels. Aan weerszijden van de risaliet grote vierledige vensterpartijen en dubbele glasdeur van het balkon met boven- en zijlichten in natuurstenen lijst. Rondom in het dak dakkapellen onder lessenaardakjes.

In het INTERIEUR, dat in plattegrond en detaillering met name op de bel etage goed bewaard is gebleven, is ook de combinatie van de Engelse Landhuisstijl en de Neo-Hollandse Renaissance terug te vinden. In de gang, het trappenhuis en enkele kamers op de begane grond bijzondere rijk uitgevoerde in vakken verdeelde stucplafonds met profiellijsten en geometrische patronen in Renaissancestijl. Tochtportaal met marmeren vloer en lambrisering onder gepleisterd tongewelf. De aangrenzende vestibule is geheel met marmer bekleed en bevat een dubbele wastafel onder tongewelven. Over de breedte van het huis een gang met parketvloer, eiken paneellambrizering en -deuren. Aan de noordzijde van de gang een monumentale bordestrap met balusters in de vorm van gestileerde kolommen met voluutkapitelen. Tegenover de entree in de gang een haardpartij met Delfts blauwe tegels en eikehouten schoorsteenmantel en paneelbetimmering waarin een schilderstuk met landschap is opgenomen. Tweede haardpartij bij de trap met natuurstenen schouw in Tudorstijl en eikehouten schoorsteenmantel met in snijwerk uitgevoerde pilasters en fries met schelpmotief en consoles. In de gang hangt een tegeltableau uit 1919 (Tegelfabriek Westraven, Utrecht) dat herinnert aan het 40-jarig bestaan van het Prov. Ger. Weeshuis te Middelharnis. Tuinkamer met monumentale schouw in Neo-Lodewijkstijl met marmeren schoorsteenmantel, spiegel en daarboven een schilderstuk. Groen geschilderde betimmering met vergulde ornamentfriezen. Het plafond in de serre (oorspronkelijk open veranda) met ornamenten in Neo-Lodewijkstijl. (Voormalige) eetkamer met paneelbetimmering en `inglenook' met hoge houten schouw, geflankeerd door glas-inloodramen.

Waardering

Het uit 1910 daterende landhuis Frisiastate is van algemeen belang vanwege de cultuur- en architecuurhistorische waarde

- als hoofdonderdeel en representatief voorbeeld van een landhuis met bijgebouwen naar analogie van historische buitenplaatsen, kenmerkend voor de eerste fase in de ontwikkeling van Wassenaar tot villadorp;

- wegens de Nieuw Historiserende bouwstijl met invloed van de Engelse landhuisstijl en de Neo-Hollandse Renaissance, een representatief voorbeeld van het bouwkundige oeuvre van de architecten Hoek en Wouters.

Het landhuis is in hoge mate gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering, zowel aan het ex- als het interieur.

Het landhuis heeft hoge ensemblewaarde vanwege de ruimtelijke, functionele en stilistische samenhang met de overige complexonderdelen.