Inleiding

Middelste SMALSPOORVIADUCT annex TUNNEL, gekruist door een vrij bochtig, onderdoorlopend ACCESPAD. Over het viaduct liep oorspronkelijk het eigen smalspoor van kleiwarenfabrikant Alfred Russel. Over het vrij rechte accespad voerden aanvankelijk diverse andere plaatselijke pannenbakkers hun klei af per kar. Het viaduct dateert uit 1923. Het werd gebouwd in opdracht van Alfred Russel, waarschijnlijk ter vervanging van een ouder viaductje, en opgetrokken in Ambachtelijk-traditionele bouwtrant. Aan de westzijde bevindt zich een secundaire bovenrand in hardsteen.

Omschrijving

Het SMALSPOORVIADUCT annex TUNNEL is opgetrokken in donkerrode baksteen en gemetseld in kruisverband. Centraal een bijna halfronde tunnelopening. Anderhalfsteens toogboog, geaccentueerd door een bakstenen koordboog. Aan de oostzijde centraal boven de boog vier ingemetselde gele kleitegels met daarop in zwarte cijfers het jaartal "1923". Daarboven over de volle lengte een licht uitgemetselde bakstenen waterlijst. De bovenrand is afgewerkt met een rollaag voorzien van afgeronde einden.

Waardering

Het SMALSPOORVIADUCT annex TUNNEL met onderlangs kruisend ACCESPAD is van algemeen belang. Het object heeft grote cultuurhistorische waarden. Het is van belang als bijzondere uitdrukking van de sociaal-economische ontwikkelingen in de Noord-Limburgse grofkeramische industrie in het begin van de twintigste eeuw, waarvan Tegelen het centrum was. Vanwege het belang dat door deze industrie aan de grondstoffenvoorziening -en daarmee aan de transportmogelijkheden- werd gehecht is het object tevens van belang als uitdrukking van een landschappelijke ontwikkeling. Daarnaast is het object van belang vanwege het pionierskarakter. De aanleg van een smalspoornetwerk met alle bijbehorende artefacten was een innovatieve technische ontwikkeling die de eerste mechanisatie in de grofkeramische industrie illustreert. Het object bezit tesamen met de overige smalspoorviaducten ensemblewaarden vanwege de karakteristieke stedenbouwkundige situering tussen de voormalige, nabijgelegen kleigroeven en de kleiwarenfabrieken aan de Kaldenkerkerweg, die vooral in verband met de ontwikkelingen in de grofkeramische industrie aan het einde van de negentiende en het begin van de twintigste eeuw bebouwd raakte. Het object vertegenwoordigt een grote industrieel-archeologische en typologische zeldzaamheidswaarde. Het maakt onderdeel uit van het enige in complexvorm bewaard gebleven voorbeeld van smalspoorviaducten/tunnels in Nederland.