Inleiding

Aan de zuidoostzijde van de Sandtmannlaan gelegen WOONBLOK uit 1911 (bouwaanvraag d.d. juli 1911), deel uitmakend van het villacomplex Sandtmannlaan.

N.B. De latere aanbouwen tegen de rechter zijgevel zijn voor de bescherming van ondergeschikt belang. Het glas-in-lood in de erker van de middenwoning nr. 19 is niet oorspronkelijk. Alle schuiframen in deze woning zijn vervangen door tuimelramen.

Omschrijving

Blok van drie woningen bestaande uit twee nagenoeg haakse hoekwoningen, beide twee bouwlagen hoog onder een schilddak met de noklijn evenwijdig aan de weg, waartussen een middenwoning van gelijke hoogte onder een zadeldak met de noklijn haaks op de weg. De drie daken hebben een dekking van bruingeglazuurde kruispannen en worden door platte daken van elkaar gescheiden. De schilddaken zijn voorzien van een ruim overstek op geprofileerde klossen waarlangs een zinken mastgoot. Op de nokeinden van de schilddaken staat een bolvormige zinken piron. De buitengevels zijn boven een voeting van rode machinale waalsteen in kruisverband met snijvoeg samengesteld uit brede rabatdelen. De driehoekige geveltoppen van de middenwoning zijn bekleed met staande kraalschroten die onderaan afwisselend halfrond in- en uitspringen. Rond het bovenlicht van het zoldervenster in deze geveltoppen is een tweede laag kraalschroten aangebracht met een dito onderrand. De windveren van het zadeldak zijn voorzien van een geprofileerde en onderaan licht uitgezwenkte bovenrand en worden bekroond door een makelaar met een gepunte top. Alle drie woningen hebben aan de voorzijde een brede erker met in de voorzijde een door zijlichten met bovenlicht geflankeerde dubbele glasdeur voorzien van een bovenlicht waarin een smal middenraampje, en in de afgeschuinde hoeken een venster met bovenlicht. De dubbele deur in woning nr. 19 is veranderd in een vast paneel. De erkers van de hoekwoningen strekken zich uit over beide bouwlagen en zijn op de verdieping voorzien van zes gekoppelde ramen met bovenlicht. Het balkon boven de erker van de middenwoning is voorzien van een gietijzeren balkonhek met houten stijlen en handlijst, en toegankelijk via een dubbele glasdeur met een bovenlicht waarin een smal middenraampje. Rechts van de erker heeft de middenwoning een paneeldeur met bovenin een gestileerd bladmotief waaronder een draairaampje dat gewijzigd is in een vast paneel. Het bovenlicht boven de deur heeft in de hoeken vierkante ruitjes die door rechthoekige ruitjes met elkaar verbonden worden. Links opzij van de deur bevindt zich een wc-raampje. Boven de voordeur is de eerste verdieping enigszins uitgebouwd en voorzien van een venster met bovenlicht. In het aansluitende en eveneens door een lijstgoot op geprofileerde klossen afgesloten linker deel van de rechter woning (nr. 17) bevinden zich links twee gekoppelde ramen met bovenlicht (valramen) waarboven een schuifvenster, en rechts, op de begane grond eenzelfde voordeur met dito bovenlicht en op de eerste verdieping een klein venster. Rechts van de erker heeft de linker woning (nr. 21) dezelfde vensterindeling, maar dan gespiegeld. De voordeur van laatstgenoemde woning is voorzien van een draairaampje en een bovenlicht met blank glas-in-lood. In alle overige bovenlichten op de begane grond, uitgezonderd die boven de twee andere voordeuren, bevindt zich glas in lood. Tussen de erker en de zijgevel zijn de hoekwoningen voorzien van twee gekoppelde schuiframen waarboven een balkon met een gietijzeren balkonhek waarop een houten handlijst. Beide balkons zijn toegankelijk via een dubbele glasdeur met in het bovenlicht erboven een smal middenraampje. In het midden van de voorschilden van de twee schilddaken staat een dakkapel met schuifraam.

De smalle zijgevels zijn gesloten. Op de beide buitenste zijschilden staat een dakkapel met lessenaarsdak. De dakkapel op het rechterzijschild is voorzien van een stolpraam geflankeerd door voluutvormige wangen.

De brede achtergevels van de hoekwoningen zijn in het aan de middenwoning grenzende gedeelte beneden voorzien van een wc-raampje en op de eerste verdieping van een (schuif)venster, waarnaast schuin boven elkaar een vast raampje en een valraampje. Rechts in de achtergevel (Z) van de linker woning bevindt zich een dubbele glasdeur met een bovenlicht waarin glas-in-lood. De achtergevel (O) van de rechter woning heeft links een dubbele glasdeur waarboven een bovenlicht met een smal middenraampje (de overige vensters en deuren op de begane grond van de twee achtergevels zijn vernieuwd).

De beide hoekwoningen verkeren inwendig gedeeltelijk in de oorspronkelijke staat en bevatten onder meer paneeldeuren op beide bouwlagen, een trap met boven- en onderaan een kwart leidend naar de eerste verdieping, op de eerste verdieping een gang met ter weerszijden paneeldeuren en halverwege de gang een trap met onder- en bovenaan een kwart uitkomend op de (oorspronkelijk ongedeelde) zolder, die voorzien is van een met brede delen beschoten gordingenkap. De linker woning heeft in de woonkamer (vroeger twee kamers-en -suite waartussen schuifdeuren) linksachter een hoekschouw met zwartmarmeren onderboezem, in de keuken een sobere schouw en een vlak plafond en wanden van kraalschroten, en in de wc een originele toiletpot van blauwgebloemd aardewerk waarin het volgende fabrieksmerk gestempeld is: THE/ "ITONIA"/ WASH.OUT/ CLOSET/ RegN° 238890'.

Waardering

Het pand is van algemeen belang als historisch-functioneel onderdeel van het villacomplex Sandtmannlaan en als grotendeels gaaf bewaard gebleven voorbeeld van een houten woonblok uit het eerste kwart van de 20ste eeuw.