Registergegevens

Monumentgegevens

Monumentnummer
525127
Inschrijving register
Kadaster deel/nr
82931/160
Kadastrale aanduiding
Gorinchem C 2758
Gorinchem C 2760
Gorinchem C 2759
Kriekenmarkt 21, 4201 AN te Gorinchem
Kriekenmarkt 23, 4201 AN te Gorinchem
Kriekenmarkt 25, 4201 AN te Gorinchem

Omschrijving

Inleiding

Rij van drie WOONHUIZEN gebouwd in 1890 in een aan de Neo-Renaissance verwante stijl, naar tekeningen van de architect Jan Kraai uit Gorinchem. Huisnummer 21 kreeg in 1930 een nieuwe serre naar ontwerp van Bauke van der Zijpp uit Gorinchem. In datzelfde jaar werd op nummer 23 de achtergevel vernieuwd.

De drie panden liggen aan de de Lingehaven, binnen het beschermde gezicht en staan iets teruggerooid, de voortuinen worden begrensd door smeedijzeren hekken en hagen. Samen met de haaks daarop staande panden aan het Nonnenveld vormt deze huizenrij de oostelijke zijde van het punt waar de Lingehaven overgaat in de Merwede.

Omschrijving

Drie woningen met souterain, tezamen op een rechthoekige plattegrond, over twee bouwlagen opgetrokken in rode baksteen (kruisverband). De gevels worden beëindigd door een gekorniste kroonlijst met daarboven een afgeknot schilddak dat boven de voorgevel deels met losanges gedekt is.

De drie traveeën brede voorgevel (west) wordt afgesloten door hoeklisenen en heeft een middenrisaliet waardoor een symmetrisch aanzien ontstaat. De vormgeving van de dakkapellen die boven iedere woning is geplaatst versterkt deze symmetrie: de middelste dakkapel wordt afgesloten door een gebroken segementboogvormig fronton, beide flankerende dakkapellen worden beëindigd door gezaagde bekroningen met pinakelvormige hoeken. Van iedere woning is de gevel identiek vormgegeven en ingedeeld in drie vensterassen. De gevels worden geleed door gepleisterde cordonlijsten en zijn onder de vensters en langs de dakrand gedecoreerd met een polychroom tegelmozaïk. De vensters van het souterrain en de bel-etage bevinden zich onder getoogde strekken van grijze en rode kalkzandsteen, voorzien van een hardstenen sluitsteen met diamantkop. De muuropeningen op de verdieping hebben rechte strekken met een overeenkomstige detaillering.

In de rechter vensteras van ieder woonhuis is ter plaatse van de bel-etage en het souterrain een entree geplaatst. De entree van de bel-etage is bereikbaar via acht hardstenen treden tussen een gemetselde borstwering met hardstenen afdekplaten. Onder deze treden bevindt zich een koekoek waarin de ingang naar de kelderverdieping geplaatst is. De onder bovenlichten geplaatste voordeuren van de drie woningen zijn verschillend. De linker is vormgegeven in de stijl van de Amsterdamse School en bevindt zich onder een glas-in-lood bovenlicht. De rechter twee zijn in Neo-Renaissance trant vormgegeven en hebben gietijzeren roosters. Het souterrain heeft twee getoogde tweeruits vensters, op de verdieping daarboven bevinden zich twee schuifvensters. Midden boven de gevel bevindt zich op de bovenste bouwlaag een balkon met balusters. Daarachter is een dubbele balkondeur onder een bovenlicht geplaatst, geflankeerd door T-vensters. De beide zijgevels zijn blind.

De veranda's voor de achtergevel (oost) zijn ter plaatse van de bel-etage en de verdieping dichtgezet. De zolderverdieping van de woningen bezit T-vensters.

INTERIEUR. Van de drie woningen zijn de drie identieke plattegronden redelijk herkenbaar.

Vermeldenswaardig van nummer 25 zijn onder meer de stucplafonds en de marmeren schouwen in de kamers en-suite op de bel-etage, het tochtportaal met marmeren vloer en lambrisering.

Aanwezig in het pand nummer 23 zijn onder meer: kamer en-suite met stucplafonds en marmeren schouwen.

De gang van pand nummer 21 is bekleed met een turkooise tegellambrisering en eindigt in de glas-in-loodpui van het toilet. Verder onder meer serre-deuren met gebrandschilderd glas, glas-in-lood in de bovenlichten van de veranda, kelder met betegelde turkooise garderobe.

Waardering

De drie woonhuizen gebouwd in 1890 zijn van algemeen belang vanwege de cultuur- en architectuurhistorische waarde

- als voorbeeld van een rij identieke, eind 19de-eeuwse woningen.

- vanwege de Neo-Renaissance stijl en de rijke detaillering in verschillende materialen.

- als voorbeeld van een ontwerp uit het oeuvre van de architect Jan Kraaij. De panden zijn gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering en bezitten oorspronkelijke interieuronderdelen.

- vanwege de stedenbouwkundig waarde door hun ligging aan de Lingehaven. Vanwege hun teruggerooide plaatsing, in combinatie met de haaks daarop geplaatste panden aan de Nonnenveld ontstaat een visuele afsluiting van de oostelijke zijde van de Lingehaven bij de overgang in de Merwede.

Overige gegevens

Oorspronkelijke functies

Hoofdfunctie Hoofdcategorie Subcategorie Functie Verbijzondering Toelichting
Ja Woningen en woningbouwcomplexen Woonhuis(K) Woonhuis Rij van drie woonhuizen

Bouwactiviteiten

Werkzaamheid Van Tot Nauwkeurigheid Toelichting
vervaardiging
1890
1890
exact
verbouwing
1930
1930
exact
Serre nr. 21, Achtergevel nr. 23

Bouwstijlen

Bouwstijl Zuiverheid Toelichting Rijksmonumentnummer
Neo-Renaissance
invloeden

Ambachten

Vakman Beroep Toelichting
Kraai, Jan ; Tjalling I
architect / bouwkundige / constructeur
Zijpp, Bauke van der ; Tjalling I
architect / bouwkundige / constructeur