Inleiding.

Centraal op het Mariaplein te Helden-Dorp staande POMP uit 1865, gegoten

door ijzergieterij Giesbers en Van Deun. Stilistisch vertoont de waterpomp

invloeden van de Neo-Renaissance. IJzergieterij Giesbers en Van Deun was

gevestigd in Roermond, halverwege de negentiende eeuw de tweede

industriestad van Limburg. De firma Giesbers en Van Deun goot indertijd voor

diverse gemeenten waterpompen. Hiervan zijn er thans nog maar enkele bewaard

gebleven. Na een renovatie in de jaren negentig van de twintigste eeuw,

waarbij het binnenwerk van de waterpomp werd verwijderd, heeft de voorheen

verplaatste pomp haar oorspronkelijke situering op het plein teruggekregen.

Indertijd betrok ze haar water van een nabijgelegen, ruim zes meter diepe

welwaterput. Het oorspronkelijk zo waterrijke Mariaplein staat in de

volksmond nog steeds bekend als 'De Pool' (waterkuil, waterplas).

Omschrijving.

De ranke, gietijzeren waterpomp beslaat een vierkante plattegrond met

afgeschuinde hoeken en is opgebouwd uit een breder tweedelig basement, het

pomplichaam en een bekronende hoed met groot overstek. Voor de pomp ligt een

gefrijnde hardstenen waterbak. Basement en hoed zijn omzoomd met

sierlijsten. In het basement het opschrift 'VAN DEUN / ROERMOND / 1865'. Het

versoberde pomplichaam bestaat uit casementen. Aan de voorzijde een

decoratieve zwanenhoofdkraan, aan de zijkant de zwengel met gebogen

handgreep. De hoed wordt bekroond met een palmet.

Waardering.

De pomp aan het Mariaplein is van algemeen belang. Het object heeft

cultuurhistorische waarden als uitdrukking van de historische collectieve

watervoorziening en als herinnering aan de ijzergieterijen en industriële

ontwikkeling van Roermond in de tweede helft van de negentiende eeuw.

Daarnaast is het object van belang voor de typologische ontwikkeling van

Limburgse dorpspompen. Het object bezit kunsthistorische waarde vanwege de

esthetische kwaliteiten van het ontwerp en de sierlijke detaillering van met

name de zwanenhoofdkraan. Het object bezit ensemblewaarde vanwege de

karakteristieke stedenbouwkundige ligging centraal op het dorpsplein van

Helden-Dorp. Het object bezit zeldzaamheidswaarde als voorbeeld van thans

nog maar sporadisch bewaard gebleven, maar ooit in serie geproduceerd

straatmeubilair, en als relief van de geschiedenis van de

drinkwatervoorziening.