Inleiding.

Bij de buitenplaats behorende TUINMANSWONING (2) uit 1914-1916 is gebouwd naar ontwerp van de architect L.J. Zaaijer. De woning is een sobere variant op de Nieuw Historiserende stijl van het hoofdgebouw, welke geïnspireerd is op het Hollands-Classicisme en de Engelse Landhuisstijl. Opdrachtgever was D.T. Ruys. De tuinmanswoning staat aan de Paauwlaan, bij het begin van de oprijlaan ten zuidoosten van het toegangshek.

Omschrijving.

Vrijstaande, deels onderkelderde, dienstwoning op samengestelde, enigszins T-vormige, plattegrond bestaande uit een begane grond en een zolderverdieping. Het samengestelde, met gesmoorde verbeterde Hollandse pannen gedekte, dak wordt gevormd door een zadeldak, waarvan het achterste dakschild deels aansluit op een klein plat dak. Haaks erop sluit een schilddak met zeeg aan, dat op beide nokhoeken schoorstenen met ijzeren windkappen heeft. Het dak heeft enkele kleine dakkapellen met rondbogige zesruitsramen en een grotere dakkapel in de vorm van een serliana. De dakschilden hebben een overstek met een zware op gootklossen rustende gootlijst, uitgevoerd als fries als onderdeel van een hoofdgestel.

De gevels zijn opgetrokken in donkerrode baksteen (Vlaams verband) met aan de onderzijde licht gebogen strekken boven deuren en vensters. Uitkragende gemetselde plint is afgedekt door wit geschilderde zandstenen sierlijst. De enkele en samengestelde raampartijen bestaan uit verschillende typen met openslaande ramen, deels met bovenlichten, vrijwel alle voorzien van een roedenverdeling. Op de begane grond hebben de vensters met tweedelige raampartijen groen geschilderde luiken voor de benedenramen. Voor de verdiepingvensters hangt een houten op klossen rustende bloembak.

De naar de oprijlaan gerichte voorgevel (noordwest) heeft links een uitspringend geveldeel met asymmetrische puntgevel en rechts een terugliggend geveldeel met lijstgevel. In de oksel aan de westzijde bevindt zich onder het dakoverstek van het zadeldak, een half open entreeportaal, dat deels rust op een houten pijler. Het portaal bestaat uit een bordes met siermetselwerk, dat via twee treden aan twee zijden toegankelijk is. Rechts van het uitspringende geveldeel bevindt zich een tweedelig paneeldeur met ijzeren schoenschraper ernaast. Rechts op de begane grond en verdieping één venster, in de geveltop een gemetseld ruitvormig patroon. Links in de gevel één venster.

De rechter zijgevel (zuidwest) is een lijstgevel, waarin twee symmetrisch geplaatste vensters. Bij de linker zijgevel (noordoost) steekt rechts een lijstgeveldeel door de dakvoet. Links daarvan bevindt zich een koekoek boven twee keldervensters met daarboven een venster die door de gootlijst steekt. Bij de oosthoek een portiek. Aan de noordoostzijde is deze toegankelijk via een tweetal treden en aan de zuidoostzijde wordt het portiek afgesloten door een houten balustrade die aansluit op een op de hoek geplaatste houten pijler. De houten tweedelige deur is voorzien van ruitjes. Aan de achterzijde een asymmetrische tuitgevel, waarvan het linker (zuidelijke) dakschild, halverwege aansluit op het platte dak van het trappenhuis, waaronder zich twee paar smalle vensters van het trappenhuis bevindt. Tegen het uitspringende geveldeel sluit aan de linkerzijde (zuidwest) een houten veranda met aan de zuidzijde een twaalfruits raam. Over de volle breedte is de veranda toegankelijk via een trap van twee treden.

Het interieur bevindt zich wat betreft plattegrond en detaillering grotendeels in oorspronkelijke staat. Via de hoofdentree komt men in een smalle gang die leidt naar een hal met een scheluwetrap met bordes naar de verdieping en een spiltrap naar de provisiekelder. Beide woonkamers hebben een eenvoudige marmeren schouw met ingebouwde kasten en stucplafonds met Jugendstildetaillering. Verder diverse oorspronkelijke elementen, zoals betegeling in het toilet en zwart marmeren vensterbanken.

Waardering.

De uit 1914-1916 daterende tuinmanswoning is van algemeen belang vanwege de cultuurhistorische waarde door de typologie als functionele en stilistische onderdeel van een omvangrijke buitenplaats, die in één periode tot stand is gekomen in het begin van de 20ste eeuw.

De tuinmanswoning is van algemeen belang vanwege architectuurhistorische waarde door de Nieuw Historiserende bouwstijl, die aansluit bij die van het landhuis.

Zowel het in- als exterieur zijn zeer gaaf in hoofdvorm, materiaalgebruik en detaillering.

De portierswoning heeft ensemblewaarde door de ruimtelijke samenhang met de overige complexonderdelen en vanwege de beeldbepalende situering aan de Paauwlaan als entree tot de buitenplaats.